अमेरिका)रायना(इटली),रायडू(इटली)प्रो.7(जर्मनी),फिल्मनेट(हॉलंड),स्काय-वन(ब्रिटन) स्कायन्यूस(ब्रिटन)आरएटिएल प्लस(लक्झॅम्बर्ग)तॅल आवीव-1(इस्त्रायल).अण्टेना -2 (फ्रांस) ह्यो कंपनी तुर्कस्थानांत आपल्या कार्यावळींचें प्रसारण करतात.
लोक आनी समाजजीण- तुर्कस्थानाची लोकसंख्या 1990 वर्सा 5,64,73,035 आशिल्ली.तातूंत वर्सुकी लोकसंख्या वाडीचें प्रमाण 24.88 इतलें आसा.1,29,80,215 दादले आनी 59,07,156 बायलो नोकरी करतात.1990त वट्ट लोकसंख्येच्या 59.0% लोक शारांनी आनी 41.0% लोक गांवगिऱ्या वाठारांनी रावतात.1927 ते 1985 वर्सा मजगती तुर्कस्थानाची लोकसंख्या 345% वाडली.
देशांत सगळ्या धर्मींक एक न्याय आसा.देशांतले 98%लोक मुस्लीम धर्मीय आसात.विसाव्या शतमानांत गतीन बदल घडिल्ल्यान शारांनी ल्हान ल्हान कुटुंबा जल्माक आयल्यांत.गांवगिऱ्या वाठारांनी जोड-कुटुंबा आसात.तांचो मुखेल घरांतलो जाण्टो दादलो आसता.तुर्की कायद्या प्रमाण चलयेची पिराय 15 वर्सां आनी चल्याची 17 वर्सा जाले बगर लग्न जावंक मेळना.गांवगिऱ्या वाठारांत भुरगेपणांत लग्न जावपाचें प्रमाण चड आसा.अस्तंतेच्या प्रभावाक लागून तुर्की दादले आनी बायलो अस्तंतेचे शैलेंतले कपडे घालून वावुरता.परंपारिक भेस गांवगिऱ्या वाठारापुरतो मर्यादीत आसा.
तुर्की शास्त्रीय संगिताची बुन्याद 1360 ते 1453 ह्या काळांत पडली.1640 ते 1712 हो काळखंड शास्त्रीय जडणघडणीचो काळ मानतात.उपशास्त्रीय संगिताचो काळ 1831 ते 1885 मेरेन चललो.1880 ते 1955 ह्या काळांत प्रेम हो भाव संगितांतल्यान व्यक्त जालो.1955 उपरांतचो काळ हो नवसंगिताचो मानतात.
मॅव्हलेवी(Mevlevi) पंथ हो तुर्की सांकेतीक वा गूढ संगिताचो केंद्रबिंदू बक्तासी(Bektasi),नक्सीबंडी(Naksibendi),हल्वेती(Halveti),उसाकी (Ussaki), सैद गुलसेनी(Said Gulseni)आनी कदीरलर ह्या पंथांनी तुर्की सांकेतीक संगिताची राखण केली.तुर्की संगितांत मशीद संगीत हो प्रकार आसा.ताचें वादन फक्त मशिदींत जाता.1960 उपरांत अस्तंतेच्या पॉप संगिताच्या वाडटया प्रभावाक लागून मूळ तुर्की संगिताची रुच इबाडल्या. हातमाग- तुर्कीच्या हातमागाची सगळ्यांत व्हड भेट म्हळ्यार तुवाले.तुर्कस्थानचे तुवाले आयजूय संवसारांत नावाजते आसात.हेर तुर्की हातमाग वस्तूं मदीं रुमाल,वाले,जमखान,वाले,जमखान,शेंदरी,पांयमोजे,पोती आनी कमरपट्टे हांचो आसपाव जाता.लाकडी कुलेरां वयली कलाकुसर ही आद्य तुर्की ह्स्तकला.आयज धातुचीं आयदनां उपेगांत आशिल्ल्यान ही कलाकुसर ना जायत चलल्या.
चित्रां(प्लास्टीक)- प्लास्टीक चित्रांची संस्कृती हांगा इस्लामां आदल्या काळा सावन चलता.इस्लाम काळांत हे कलेंत जायते बदल जाले.इस्लाम काळांतलीं चित्रां आयज विंगड विंगड मोदींच्या पोरण्या वास्तूंत कोरांतिल्ल्या शिल्पांत,लुगटाच्या नक्षीकामांत,तिजुल्यांचेर आनी कुरवाच्या रुपांनी अस्तित्वांत आसात.1883 त प्लास्टीक चित्रांचें दायज आनी कला सांबाळून ताचो प्रसार करचे नदरेन करचे सनाई नेफिस मेक्टेबी हें संस्थेची थापणूक जाली.फाटल्या 15 वर्सांत तुर्कीन ग्राफीक चित्रकलेंत व्हड उदरगत सादिल्ली आसून ताका आंतराश्ट्रीय मळारुय प्रतिश्ठा मेळळया.जायराती आनी देखावे करुंक ही कला उपेगांत हाडटात.
चित्रां(रंगीत)- तुर्की आदिवासी इस्लामा आदल्या काळासावन शिंविल्लीं लुगटां,लोखणी बाण,तलवार,बुरनूस आनी लाकडी पयली शाळा बेरी हूमायून(Berii Humayun) ह्या नांवान 1793त चालू जाली.19 व्या शतमानांत सगळ्या लश्करी आनी नागरी शाळांनी कला शिकोवपाक लागले. तुर्की चित्रकलेची गिरेस्तकाय इस्तंबूलच्या संग्रहालयांत सांबाळून दवरल्या.सुर्वेच्या चित्रांनी सैम आनी मनीस जीण हे विशय ठळकपणान दिश्टी पडटात.
आर्विल्ले चित्रकलेच्या सुरवातेच्या काळांत ओस्मन नूरी(Osman Nuri) गिरित्ली हुसेन (Giritlli Huseyin),अहमत बेंद्री(Ahmet Bedri), फरीद इब्राहिम पाशा,हुस्नू युसूफ,तवाफिक पाशा,अहमत पाशा , सुलेमान सय्यद बे,सरविली अहमद बे, उसमान हमदी बे,नुरी पाशा हुसेन जेकाय पाशा, आनी होका अली रिझा हांचो आसपाव जाता.तुर्की प्रजासत्ताक उपरांत ज्या चित्रकारांनी नांव जोडलें तातूंत रुही अरेल(Ruhi Arel),इब्राहीम काली,हिकमत ओनट,असफ आगा.काझीम ,हुसैन,अहमत झिया बुलूत,होका अली रिझा,अव्नी लिवीज(Avni Livij)आनी फिहमन दुरान(Feyhaman Duran)हांचो आस्पाव सया मारता.हाका लागून दोनूय शैलींची भरसण तांच्या चित्रांनी जाल्या.वयल्या चित्रकारांभातर आपली स्वतंत्र शैली आपणावपी ग्रूप ‘डी’ आनी ‘येनीलर’ (Yeniler)अशे पंगड आसले.तांची थापणूक अनुक्रमान 1933 आनी 1940 वर्सा जाली.दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांत तुर्की चित्रकलेचेर अस्तंती अदृश्य भावविश्वाचें पडबींब पडलें.हाका लागून तुर्की चित्रकलेंत वयले चित्रशैलींत दोन प्रवाह भितर सरलें.एक-थारिल्ले फास्केंत चित्रनिर्माण आनी दुसरी कसलेंच बंधन मानिनाशिल्ली मुक्त चित्रनिर्मणी.ह्या काळांत गाजिल्ल्या चित्रकारां भितर साबरी बरकल(Sabri Berlel),हलील डिकमन,सिमल बिंगोल(Cemel Bingol),सेमसटीन अरेल (Samsettin Arel) हांचो आस्पाव जाता.1970 उपरांत तुर्की चित्रशैलींत विरोधाभास दाखोवपी प्रवाह भितर सरले.देखीक अखंड आड थळावो (Universal / Local),अदृश्य आड प्रतिकात्मक (Abstract/figurative).हाका लागून नव्या मोडणच्यो नव्यो आर्विल्ल्यो चित्रशैली अस्तित्वांत आयल्यो.जांणी नवे चित्रकले कडेन जुळोचन घेतलें ते ह्या प्रवाहांत तिगून उरले.नव्या प्रवाहाचे चित्रकलेंत पांच फांटे फुटले ते अशे-
