छिद्रव्यासाची आसा.
खंयचेय वस्तूचें खूब वेळ निरिक्षण करचें आसत जाल्यार, दुर्बिणीक वेवस्थीत एके सुवातेर थीर बसोवंची पडटा. ल्हान दुर्बीण खंयचेय सुवातेर सहजपणान हालोवपाक मेळटा. व्हड दुर्बीण जड आशिल्ल्यान तिचें आरोहण करचें पडटा. नखेत्रां आनी गिरे हो सूर्य आनी धर्तरेप्रमाण वाटकुळाकार कक्षांतल्यान भोंवत आसतात. हाका लागून खंयच्याय नखेत्रांचें वा गिऱ्याचे खूब वेळ निरिक्षण करतना दुर्बीण एकसारकी घुंवता तशी दवरची पडटा. उदग्र अक्षाभोंवतणीं वयर-सकयल करपाक मेळटा. रशियेंत बसयल्ल्या नव्या ६ मी. छिद्रव्यासाचे दुर्बिणीचें वजन चड आशिल्ल्यान तिका एके सुवातेर आरोहण केले उपरांत हे रचणुकेंत कांय बदल करून विषुववृत्तीय आरोहणाच्यो इंग्लीश आनी जर्मन अशो दोन पद्दती चालींत आयल्यात.
सुर्याचेर पातळिल्ल्या कुपांच्या आविश्काराचो अभ्यास करपाखातीर हेल आनी जी.डब्ल्यू. रिची हाणीं 'यर्कीझ' वेधशाळेंत उपकरण तयार केलें. ह्या प्रकल्पाखातीर अर्थीक आदार हाडून दिवपी, हेलन स्नो ह्याच्या नांवावयल्यान ह्या उपकरणाक 'स्नो दुर्बीण' अशें नांव पडलें. हाच्या आदारान सुर्याचो वर्णपट आनी वेगवेगळ्या वर्णवळीच्या उजवाडांत सूर्याचीं छायाचित्रां बेसबरीं घेवपाक मेळटात.
स्नो दुर्बिणींतली मुखेल नळी क्षितीज समांतर उरिल्ल्यान सुर्याचे उश्णतायेचो तिचे कार्यक्षमतायेचेर वायट परिणाम जाता. ते खातीर धा ते पंधरा मीटर उंचायेच्या मनोऱ्याचेर एक स्टिसस्टॅटचो हारसो बसोवन ताचेवयल्यान परावर्तीत जावपी सूर्यकिरण एके उदग्रनलिकेंतल्यान सकयल घेवप जाता आनी उपरांत तें वर्णपटलेखकाचे धारेर पडटा. ह्या उपकरणांतल्यान चड स्पश्ट वर्णरेशा मेळूंक पावता. अशी दुर्बीण तमीळनाडूंतले कोडाकॅनाल वेधशाळेंत आसा.
जमनीवयल्यान दूरदर्शकाचो वापर करपांत कांय तोटे आसात.जमनीवयलें वातावरण, मळबांतलीं कुपां आनी हेर तत्सम आडखळींक लागून मळबांतलें निरिक्षण करपाची दुर्बिणीची क्षमताय उणी जाता. तेखातीर कृत्रीम उपगिऱ्याचेर दुर्बिणी बसोवन मळबांतल्या घडणुकांचो अदमास घेवपाच्या उद्देशान अवकाश दुर्बिणीचो वापर करप चललां. -कों. वि. सं. मं.
दुर्भाटकार,रामा विठ्ठल: (जन्म : २१ फेब्रुवारी १९३२, वागाळी-बारदेस). सुटकेझुजारी. १९५४-५६ ह्या काळांत नॅशनल काँग्रेस गोव आनी १५५६ सावन तो आझाद गोमंतक दल संघटणांचो वांगडी आशिल्लो. कणकवली आनी दोडामार्ग ह्या वाठारांत जावपी बसकांनी तो वांटो घेतालो. तेभायर वण्टीपत्रकां लावप, झुजाऱ्यांक म्हत्वाच्यो बातम्यो पावोवप असलीं कामां तो करतालो. ६ एप्रिल १९५५ ह्या दिसा सुधाताई जोशी हिच्या मार्गदर्शनाखाल म्हापश्यां हनुमान देवळामुखार जाल्ल्या सत्याग्रहात ताणें वांटो घेतिल्लो. तेन्ना पोलिसांनी ताका धरलो, खूब मार दिलो आनी बंदखणींत दवरलो. उपरांत ताची सुटका जाली. १९७३ वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. -कों.वि.सं.मं
दुर्योधन: महाभारतांतलो कौरवांचो मुखेली आनी हस्तिनापूरचो सम्राट. कौरव कुळांतल्या धृतराष्ट्राक गांधारीपसून शंबर पूत जाले. तातूंतलो दुरेयोधन हो सग सगळ्यांत व्हड. तो जल्मले उपरांत जायते अपशकून जाले देखून धृतराष्ट्रान हेविशीं ब्राम्हणांक विचारलें तेन्ना ब्राम्हमांनी तो कुलक्षय करतलो म्हणून ताचो त्याग करपाक धृतराष्ट्राक सांगलें. पूण ताणें तशें केलेंना. पंडूपूत्र धर्मराज हो दुर्योधनापरस व्हड आनी भीम ताचे वांगडचो. सगळे कौरव आनी पांडव एकठांय ल्हानाचे व्हड जाले. सुरवातीपसुनूच दुर्योधनाच्या मनांत पांडवांविशीं दुस्वास आशिल्लो.
कौरव आनी पांडवांक द्रोणाचार्यान शस्त्रविद्या शिकयली. तातूंत अर्जून सगळ्यांत हुशार थरिल्ल्यान दुर्योधनाच्या मनांत अर्जुनाविशीं दुस्वासी भावना निर्माण जाली. दुर्योधनाक बलरामाकडल्यान गदायुध्दाचें शिक्षण मेळ्ळील्ले.धृतराष्ट्रान धर्मराजाक युवराज म्हणून अभिशेक केले उपरांत दुर्योधनाची दुस्वासी भावना चडूच वाडली. कौरव आनी पांडवा मदल्या झगड्याक खऱ्या अर्थान हांगाच्यान सुरवात जाली. दुर्योधनान कर्ण आनी शकुनीच्या आदारान पांडवांचो नाश करपाखातीर जायते यत्न केले. लाखेचें घर निर्माण करून पांडवांक लासून मारपाचोय यत्न केलो. पूण तो सफल जालोना. द्रौपदी स्वयंवराक दुर्योधनय आयिल्लो. त्या वेळार द्रौपदीन अर्जुनाक वेंचून काडलो तें पळोवन ताका चड तिडक मारली.धृतराष्ट्रान पांडवांक आपलें अर्दें राज्य दिलें आनी इंद्रप्रस्थ नगरींत रावपाक सांगलें. युधिष्ठिरान ह्या वेळार राजसूय यज्ञ केलो. कोशागाराचें काम दुर्योधनाकडे सोंपयल्लें. तेन्ना एक-दोन खेपे ताचो अपमान जालो. ताका लागून ताची सूड भावना जागृत जाली. पांडवांचे वर्चस्व ताका कशेंच सहन जायना जालें. कपटद्युतांत ताणें पांडवांचें सगळें जिखून घेतले आनी दौपदीचीय विटंबणा केली. पांडवांक वनवासाक धाडले. वनवासांतय ताणें पांडवांक खूब तरांनी सतायले.पूण पांडव तातूंतल्यान वाटावले. तांचो अज्ञातवास आनी वनवास सोंपलेउपरांत तांणी आपल्या पुरयतावरवीं दुर्योधनाकडेन अर्द्या राज्याची मागणी केली. पूण दुर्योधनान तांकां बोटायेदी लेगीत भूंय दिवपाक न्हयकार दिलो. हाचोच परिणाम म्हण युध्दाक सुरवात जाली.
कृष्णाचें सगळें सैन्य दुर्योधनाक मेळ्ळें आनी कृष्ण पांडवांच्या पक्षाक वचून मेळ्ळो. दोनय वटांनी युध्दाची तयारी जाली. कृष्णान मदेस्ती करून युध्द जावचें न्हय म्हण यत्न केलो. पूण ताचो उपेग जालो ना.
हेउपरांत अठरा दीस भारतीय युध्द जालें. भीमान गदायुध्दांत दुर्योधनाचे मांडयेर घाव करून ताका जखमी केलो. तेबराबर दुर्योधनाक मरण आयलें.
धर्मराजाच्या मनांत दुर्योधनाविशीं केन्नाच दुस्वास नाशिल्लो. तो दुर्योधनाक सदांच सुयोधन अशें म्हण्टालो. तो पराक्रमी, राजनितीकुशल आशिल्लो. ताका जायते इश्ट आशिल्ले. भीष्म, द्रोण, कृप ह्या सारक्या व्हड मनशांचो ताणें आदर केल्लो. देखुनूच दुर्योधनाचो युध्दाचो निर्णय कुरूक्षयाक कारण जातलो हें समजुनूय भीष्म-द्रोण हाणीं दुर्योधनाचो पक्ष सोडलोना. दुर्योधनान हो राकेसी वृत्तीचो नाशिल्लो पूण तो पांडवांचो दुस्वास करतालो. ताका न्याय, बरें गूण, मान ह्या सारकिल्ल्या गजालींविशींची जाण आशिल्ली. पूण तो दुस्वासान कुड्डो जाल्लो. दुस्वास, सूडबुध्दी सारकिल्ल्या वांयट गुणांक लागून सर्वनाश जाता हेंच
