बोंधू (हळदीन रंगयलो दोरो) बांदता. लग्नाच्या आदल्या दिसा एक रवी उबी करतात आनी न्हवऱ्याचें चौल, उपनयन आदी संस्कार तशेंच पाद्यपुजा, काशीयात्रा, धारदत्तम, मांगल्यधारणम् अशे हेर विधी करतात. देवांग दादल्याच्या अनैतिक संबंदातल्यान जाल्ले संततीक कुरसाळी म्हण्टात. अशा लोकांवांगडा ते अन्नउदकासारके वेव्हार करिनात.
तांचेमदीं जात पंचायत आसता. पंचायतीच्या खर्चाखातीर लग्नासारक्या सुवाळ्यांतल्यान वर्गणी वसूल करतात. मेल्ल्या मनशांक चड करून पुरतात. थड्यांत लींग दवरतात आनी और्ध्वदेहिक संस्कार जायसर सदांच ताची पुजा करतात. दर बारा वर्सांनी एके फावटीं देवांग पद्मसाळी लोकांकडेन वचून भीक मागतात. पद्मसाळींनी तांकां भीक दिना जाल्यार हे लोक तांच्या घरांत रिगतात आनी मेळटा ती वस्त घेवन वतात. - कों. वि. सं. मं.
दे विष्णूः (पळेयात डे विष्णू).
देवी : एक वशाचो रोग. ह्या रोगाक लागून दुयेंतीक जोर येवन कातीर उदकाचे आनी मातेरीचे फोड येतात. मागीर हो रोग भयंकर रूप घेता. जाका लागून रोग्याचे दोळे, मेंदू, सांदे आनी हेर भागांचेर वायट परिणाम जावंक शकतात. हो एक जीवघेणो रोग. एकदां ह्या रोगाची धाम वाठारांत आयली म्हण्टकच ती घराघरांतल्यान पातळत वता आनी कितलेशेच रोगी ह्या रोगाक लागून मरतात. पुर्विल्ल्या काळांत एकदां ही धाम पातळ्ळी म्हण्टकच तें देवीचें रागणें वा कोप अशें समजताले. हे अंधश्रध्देचे भावनेक लागून दुयेंसाचें स्वरूप आनिकूय भिरांकूळ जातालें.
1967त संवसारीक भलायकी संघटनेत (W.H.O.) संवसारभर देवी निर्मूलन कार्यक्रम आंखलो आनी तो रोखडोच चालीक लायलो. 1977त सोमालियांत जो देवीचो रोगी दिसून आयलो, तो सामको निमाणो दुयेंतीथारलो. हे संघटनेन मे 1980त, संवसारभर देवी रोगाचें पुराय निर्मूलन जाल्ल्याची घोशणा केली.
देवी हो सेग Variola(pox) ह्या वायरसाक लागून जाता. हो वायरस उस्वासावांगडा आंगांत भितर सरता आनी थोडया दिसांनी रगताच्या शिरांनी पातळटा. हांगा हो वायरस पेशींचो नाश करता आनी कातीचेर व्हडले व्हडले उदकाचे फोड दिसतात. ह्या दुयेंसाक लागून तोंडार खोल मावो उरतात, कारण घाम तयार करपाच्यो (Sebaceous glands) ह्यो तोंडार खूब प्रमाणांत आसतात. त्यो ह्या दुयेंसान नश्ट जातात.
हो रोग, रोग्याच्या वांगडा रावत जाल्यार वा ताणें वापरिल्ल्यो वस्तू लेंस, चादर, आयदनां वापरीत जाल्यार दुसऱ्याक जावं येता. देवीचो रोगी आंगार फोड येवंच्या पयल्या दिसासावन फोड पेखून ताची वयली खवळी पडमेरेन दुसऱ्याक देवीचो रोग दिवंक शकता.
देवीचो रोग खंयचेय पिरायेच्या मनशाक जावंक शकता. भारतांत दोन सप्तकांच्या नवजात भुरग्यांपसून ते 85 वर्सांच्या म्हाताऱ्यामेरेन देवीचे रोगी सांपडल्यात. हो रोग चड करून उण्या अर्थीक उत्पन्न आशिल्ल्या आनी उणी समाजीक जाणीव आशिल्ल्या पंगडांनी दिश्टी पडटा. ह्या रोगान मरण पाविल्ल्यांचें प्रमाण सामके भुरगे आनी म्हातारे हांचेमदीं चड दिसता. देवीचें प्रमाण भारतांत डिसेंबर ते मे म्हयन्यांमदीं चड आसतालें.
लक्षणां : देवी आयिल्ल्या दुयेंतीच्या वशान दुसऱ्या मनशाक हो रोग जालो म्हण्टकच बारा दिसांनी त्या रोगाचीं लक्षणां दिश्टी पडटात. हें दुयेंस चार टप्प्यांनी दिसता.
1) सुरवातीचीं लक्षणां (Phase of Prodroure) : हातूंत रोग्याक खूब जोर (सुमार 102* ते 106* फॅ.) येता. ताची तकली आनी आंग फोडूंक लागता. पोट दुखता आनी ओंकारे सुरू जातात. जोर तीन - चार दिसांनी देंवता. पूण रोग्याक जिवाक बरें दिसना.
2) पुळेर येवप (Eruptive Phase) : ह्या वेळार रोग्याच्या ताळ्यांत दुखूंक लागता. तोंडांत भितर फोफटां येतात. हांचेवांगडा तोंडार आनी हाता-पांयार तांबड्यो पुळयो येवपाक सुरू जाता आनी मागीर हे फोड भुजांचेर, धडाचेर आनी तळव्यांचेर पातळटात.
3) उदकाचे आनी मातेरीचे फोड येवप : तांबड्या पुळयांचें रूपांतर तीन-चार दिसांनी उदकाचे फोड येवपांत जाता. हे फोड तोंडार आनी हातापांयांचेर चड दाट आसतात. उपरांत थोड्या दिसांनी हे फोड मातेरीन आनी केन्ना केन्नाय रगतान भरतात. ह्या काळांत रोग्याक परतून जर येता.
4) निवळपाचो काळ : फोडाचे वयर खवळी जावपाक लागता आनी फोड सुकून येतात. खवळी पडटकच थंय मावो उरतात. ह्यो मावो ल्हान आनी खोल आसतात आनी तोंडार चड प्रमाणांत आसतात. दुयेंसाची सुरवात जावन ते खवळी सुकून पडपाक तीन सप्तकां लागतात.
वायट परिणाम : कातीच्या फोडांचें इन्फॅक्शन जावं येता. हें इन्फॅक्शन रगतांत पावन, रगतांत मातेर जावंक शकता (Septimica) आनी मनीस मरूंक शकता. इन्फॅक्शन पुल्मांवांनी वचून न्युमोनिया जाता. दोळ्यांचें वेग वेगवेगळ्या पड्ड्यांचें इन्फॅक्शन जावन मनीस कुड्डो जावंक शकता. इन्फॅक्शन मेंदवाक मारून मेंदवाचो जोर येवंक शकता आनी मनीस अपंगूळ जावंक शकता वा ताका मरण येवं येता. हें इन्फॅक्शन सांद्यानी वा हाडांनी पावन सांद्यांत उदक जाता आनी हाडाक मार बसता. वृषणांक (कोयांक) (testes) इन्फॅक्शन पावं येता (orchitis).
ह्या रोगाचें निदान करतना कांय गजाली म्हत्वाच्यो आसात. रगतांतल्यो धव्यो पेशी (White Blood Cells) हांचें प्रमाण रगतांत सुर्वेक उणें जाता आनी मागीर तें वाडटा. फोडांतल्या उदकाचें इलॅक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शकावरवीं
