ताका प्रिमरोझ नांवाची एक चली आसून ती इंग्लंडांतूच स्थायीक जाली. 1949 वर्सा ताचे पयले मरण आयिल्ल्यान 1953 वर्सा तो नामनेची समाजसेविका आनी सर्वोच्च न्यायालयाची अधिवक्ती डॉ. दुर्गाबाई हिचेकडेन लग्न जालो.
1919 ते 1930 मेरेन ताणें पयलींच्या सँट्रल प्रॉविन्सीस आनी बेरार ह्या प्रांतांनी उपआयुक्त, अवर सचीव, सॅटलमँट ऑफिसर म्हणून काम केलें. दुसरें गोलमेज परिशदेक तो एक सचीव म्हणून हाजीर आशिल्लो. त्याच वेळार मालवीया, शास्त्री, सप्रू, जयकर, झाफरूल्लाखान, आंबेडकर, महात्मा गांधी ह्या फुडाऱ्यांकडेन तांचो संबंद आयलो. ताचे हुशार बुद्दीक लागून हे सगळें प्रभावीत जाले.
1932-39 ह्या काळांत तो सँट्रल प्रॉव्हिन्सीस आनी बेरार ह्या प्रांतीक सरकारांत महसूल आनी वित्त खात्यांचो सचीव आशिल्लो. ह्याच काळांत ताणें शिक्षण खात्याचो संयुक्त सचीव, वित्त खात्याचो भलायकी आनी जमनीविशींचो खास कार्याधिकारी, शत्रुराश्ट्राचे मालमत्तेचो अभिरक्षक (एप्रिल-ऑक्टोबर 1939) अशा विंगडविंगड नात्यांनी वावर केलो. 1939-41रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या मध्यवर्ती मंडळाचो सचीव, 1941-43 उपअधिक्षक (Deputy Governer), उपरांत 1943-49, पयलो भारतीय अधिशासक (Governer) जागतीक मुद्रा परिशदेक भारतीय प्रतिनिधी 1944, आंतरराश्ट्रीय चलन निधी आनी संवसारीक बँक हांचेर भारताचो अधिशासक 1946-49, भारतीय सांख्यिकी संस्थेचो अध्यक्ष 1945-64, युरोप आनी अमेरिकेचो भारत सरकाराचो वित्त प्रतिनिधी 1949-50, नियोजन आयोगाचो वांगडी (1950-56), आंतरराश्ट्रीय चलन निधी आनी संवसारिक बँक हांचो अध्यक्ष 1950, अशे तरेच्यो विंगड विंगड म्हत्वाच्यो जापसालदारक्यो ताणें सांबाळ्ळ्यो.
1950-56 ह्या काळांत तो भारत सरकाराचो अर्थ मंत्री आशिल्लो. ह्या पदाचेर आसतना ताणें 'इंपेरियल बँके'चें राश्ट्रीयीकरण', 'राश्ट्रीय विकास परिशदेची' (National Development Council ) स्थापणूक, 'आयुर्विमा उद्देगाचें राश्ट्रीयीकरण' हें ताचें सगळ्यांत म्हत्वाचें काम मानतात.
1956 वर्सा, संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीच्या समर्थनार्थ ताणें मंत्रीपदाक सगळ्यांत पयलीं सोडचीट दिली. उपरांत 1956-61 'विद्यापीठ अनुदान आयोगा'चो अध्यक्ष आनी 1957-60 'राश्ट्रीय ग्रंथ संस्थे'चो अध्यक्ष म्हण ताणें काम केलें. 1952 वर्सा, केंब्रिजच्या जिझस म्हाविद्यालयाचो मानेस्त अधिश्ठान म्हणून ताचो भोवमान जालो. 1960-63, हैदराबादच्या भारत सरकाराच्या प्रशासकीय म्हाविद्यालयाचो तो अध्यक्ष आशिल्लो. तशेंच, 1959 वर्सासावन तो नवी दिल्लीच्या इंडिया इंटरनॅशनल सँटराचो अध्यक्ष आशिल्लो. 1962-67 ह्या काळांत तो दिल्ली विद्यापीठाचो कुलगुरू, 1965-70 मेरेन संयुक्त राश्ट्रांच्या प्रशिक्षण आनी संशोधन संस्थेच्या विश्वस्त मंडळाचो वांगडी आनी उपरांत 1966-70 उपाध्यक्ष, 1967-1968 मेरेन भारत सरकाराच्या 'केंद्रीय संस्कृत मंडळा'चो अध्यक्ष, तशेंच 1965 सावन 'भारतीय अर्थीक विकास संस्था', 'समाजीक विकास परिशद' (Council for Social Development) 1966, भारतीय लोकसंख्या परिशद (Population Council of India) 1970, अशीं अध्यक्षपदांय ताणें सांबाळ्ळीं.
1944 वर्सा ताणें कालिदासाच्या 'मेघदूत'चो मराठींत श्लोकबध्द अणकार केला. तशेंच मद्रास विद्यापिठांत ताणें दिल्लीं तीन व्याख्यानां 'सिटीझन्स ऑफ नो मीन कण्ट्री' ह्या नांवान, ग्रंथाच्या रूपांत उजवाडा आयल्यांत. विंगड विंगड विद्यापिठांच्या दीक्षान्त सुवाळ्यां वेळार ताणें केल्लीं भाशणां (1956-61) 'इन द पोर्टल्स ऑफ इंडियन सिटीजनहूड' ह्या नांवान पुस्तक रूपीन उजवाडां आयल्यांत. महात्मा गांधीचीं सुमार शंबर वचनां 'गांधी सूक्तिमुक्तावलि' ह्या नांवान ताणें संस्कृतांत श्लोकबध्द केल्यांत. 'द कोर्स ऑफ माय लायफ' (1974) ह्या नांवान ताणें आपली आपजीण बरयल्या.
1959 वर्सा ताका रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार मेळ्ळो. लॅस्टर (इंग्लंड), प्रिस्टन (अमेरिका), म्हैसूर आनी उस्मानिया विद्यापीठांनी ताका एल. एल. डी. ही भोवमानाची पदवी दिली जाल्यार कलकत्ता विद्यापीठान डी. एस. सी. ही पदवी ताका भेटयली. अन्नमलाई, अलाहाबाद, नागपूर, पंजाब, पुणें ह्याविद्यापीठांनी डी. लीट. ही पदवी दिवन ताचो भोवमान केलो. 1975 वर्सा भारत सरकाराचो 'पद्मविभूषण' हो पुरस्कार ताका पावो जालो. - कों. वि. सं. मं.
देशमुख, बाबुराव उर्फ बबनराव वाल्मीकराव : (जल्म : 24 जून 1919, चाळीसगांव, जळगांव).
सुटकेझुजारी. 1942 तले चळवळींत आनी हैदराबादाचे सुटकें चळवळींत ताणें वांटो घेतिल्लो. 15 ऑगस्ट 1955 ह्या दिसा देवराम पाटील हाच्या फुडारपणाखाला जाल्ल्या सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतिल्लो. तो 'महाराष्ट्र कुस्तीगीर परिशद' (पुणें) चो वांगडी आशिल्लो, तेचपरी चाळीसगांव तालुका कुस्तीगीर संघाचो चिटणीस आशिल्लो. महाराष्ट्र सरकारान सन्मानपत्र दिवन सुटकेझुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केला. - कों. वि. सं. मं.
देशमुख, वामनराव रामराव : (जल्मः 10 ऑक्टोबर 1922, परळी वैजनाथ, बीड, महाराष्ट्र).
सुटकेझुजारी. ताणें मॅट्रिकेमेरेन शिक्षण घेतलें. 1942-48 ह्या काळांत हैदराबाद राज्य काँग्रेस 1948-60 ह्या काळांत पॅझंट्स अॅण्ड वर्कस पार्टी आनी 1960 सावन तो 'इंडियन नॅशनल काँग्रेस' समितीचो वांगडी आशिल्लो. 14 ऑगस्ट 1955 ह्या दिसा 50 सत्याग्रह्यांचो पंगड घेवन ताणें आरोंदेच्यान गोंयची शीम हुपली. उपरांत दुसऱ्या दिसा हरमला पेडण्या ताणीं सत्याग्रह केलो. त्यावेळार पुर्तुगेज पोलिसांनी केल्ल्या लाठीहल्ल्याक तांकां तोंड दिवंचें पडलें. उपरांत तांकां धरून आरोंदें न्हंयेत उडयले. थंयच्यान पेंवून ते भारतीय शिमेर गेले.
उपरांतच्या काळांत तो हैदराबाद विधानसभेचो वांगडी म्हणून वेंचून आयलो. फुडें 1952-57 ह्या काळांत तो मुंबय विधानसभेचो वांगडी जालो. 1987 ह्या वर्सा महाराष्ट्र सरकारान सन्मानपत्र दिवन ताचो भोवमान केला. - कों. वि. सं. मं.
देशस्थ ब्राम्हण : ब्राम्हणांची एक पोटजात. पंच द्रविड ब्राम्हणांत हांचो आस्पाव जाता. देशस्थ म्हळ्यार देशाचेर वशिल्ले. पूण सद्या
