आनी ताचें संश्र्लेशण केलें.१९५५ त ताणें ब जीवनसत्वाची रचणूक निश्र्चीत केली.
न्युक्लिओसायडां,न्युक्लिओटाइडां आनी न्युक्लिओटायड को-एंझायमां हांची संरचना संश्र्लेशण तशेंच तांचेकडेन संबंदीत आशिल्ले फॉस्फोरिलीकरणा विशींचे प्रस्न हांचे विशीं केल्ल्या वावराखातीर ताका ११९५७ चो रसायनशास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार मेळ्ळो.न्युक्लिईक अम्लांचें जैव कार्य आनी भौतिक संरचना समजुपाखातीर ताच्या ह्या कार्याचो खूब उपेग जालो.
१९५४ त ब्रिटीश सरकारान ताका 'नायट'हो किताब दिलो.१९४२ त लंडनचे रॉयल सोसायटीचो सदस्य म्हणून ताची निवड जाली.१९५५त,अमेरिकेचे नॅशनल अॅकॅडेमी ऑफ सायन्सीसचो परदेशी सदस्य म्हणून ताची निवड जाली. -कों.वि.सं.मं.
टॉमॉनागा,शिन-इ चिरो:(जल्म:३१ मार्च १९०६,टोकयो;मरण:८ जुलय १९७९,टोकयो). नामनेचो जपानी भौतिकशास्त्रज्ञ.१९२९ त क्योटो विद्यापिठांतल्यान आणवीय भौतिकी ह्या विशयांतली पदवी मेळयतकच ताणेम काजूरो टोमाकी प्रयोगशाळेंत हीडकी युकावा हाचेवांगडा सहाय्यक म्हणून तीन वर्सां काम केलें.१९३२त टोकयोच्या सायन्स रिसर्च इन्स्टिट्यूट हे संस्थेंत ताची बदली जावन थंय योशी निशिना हाच्या मार्गदर्शनाखाला ताणें संशोधन केलें.१९३७-३९ ह्या काळांत ताणें लायपसिक(जर्मनी)विद्यापिठांत डब्ल्यू.के.हायझेनबेर्क हाच्या मार्गदर्शनाखाला संशोधन केलें.१९३९-४०त इन्स्टिट्यूट ऑफ फिजीकल अॅंड केमिकल रिसर्च,टोकयो हांगा सहाय्यक,टोकयो बुनरिका विद्यापिठांत १९४०त व्याख्यातो आनी १९४१ त ओराध्यापक म्हणून ताची नेमणूक जाली.१९४९-५० ह्य काळांत ताणें इन्स्टिट्यूट ऑफ अॅडवान्स स्टडी,प्रिन्स्टन(अमेरिका)हे सुवातेर अध्यापन केलें.ताणें १९४९-६९ ह्या काळांत टोकयो युनिव्हर्सिटी ऑफ एज्युकेशन हातूंत भौतिकशास्त्राचो प्राध्यापक म्हणून काम केलें.ह्याच विद्यापिठाचो १९५६-६२ ह्या काळांत तो अध्यक्ष आशिल्लो.१९६३-६९ ताणें इन्स्टिट्यूट ऑफ ऑप्टिकल रिसर्च हे संस्थेचो संचालक म्हणून काम पळयलें.१९६३-६९ त तो जपान सायन्स काउन्सिलाचो अध्यक्ष आशिल्लो.
टॉमॉनागा हाचे पुंज विद्युत् गतिविशींचे सुदारीत सिध्दांत सापेक्षताय सिध्दांताकडेन सुसंगत आसून ते प्रयोगाचे कसवटणेक खरे थारतात.मुलकणांत परस्परक्रिया जाल्यार तांचें द्रवमान आनी विद्युत् भार हातूंत जावपी बदलांचें गणित करपांत येवपी आडखळी टॉमॉनामा हाच्या संशोधनाक लागून पयस जाल्यो.न्यूट्रॉनाविशींच्या सिध्दांतावयल्या ताच्या निबंधाक लागून पुंज गतिकीय आनी मासा आनी कोटानी हांच्या पालवान केल्ल्या संशोधनाक लागून विद्युत् चुंबकत्व ह्या विशयांत ताणें मोलादीक भर घाली.
१९६५ वर्साचो भौतिकशास्त्र विशयाखातीर आशिल्लो नोबॅल पुरस्कार पुंज विद्युत् गतिकींतल्या संशोधनाखातीर ताका अमेरिकन भौतिकशास्त्रज्ञ आर.एफ.फायनमन आनी जे.एस.श्र्विंग्गर हांचे वांगडा वांटून वांटून मेळ्ळो.ताका जपान अकादेमीचो पुरस्कार (१९४८),ऑर्ड ऑफ कल्चर (१९५२)आनी लमनॉसॉव्ह पदक(र्शिया,१९६४)हे भोवमान फावो जाल्यात.इंग्लिशींत अणकारीत जाल्लो Quantum mechanism हो ताचो ग्रंथ लोकप्रिय जाला. -कों.वि.सं.मं.
टॉयन्बी,आर्नल्ड जोसेफ:(जल्म:१४ एप्रिल १८८९,लंडन;मरण:२२ ऑक्टोबर १९७५). नामनेचो इतिहास लेखक आनी इतिहासाचो एक व्हड भाश्यकार.नामनेचो अर्थशास्त्रज्ञ आर्नल्ड टॉयन्बी हाचो तो पुतणयो.विंचेस्टर आनी बेल्यल म्हाविद्यालयांत आपलें शिक्षण पुराय करतकच तो ऑक्सफर्ड विद्यापिठांत संशोधन अधिछात्र म्हूण काम करूंक लागलो.१९१२ ते १९५५ ह्या काळांत ताणें अध्यापक संशोधन आनी इंग्लंडच्या परराश्ट्र व्यवहार विभागांतलो अधिकारी अश्या मळार काम केलें.१९१९ ते १९२४ मेरेन तो लंडन विद्यापिठांत आधुनिक ग्रीक भास आनी इतिहास हे विशय शिकयतालो.१९२५ त तो 'रॉयल इन्स्टिट्यूट ऑफ इंटरनॅशल अफेअर्स'हे संस्थेचो संचालक जालो.त्याचवेळार लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स हे संस्थेंत आंतरराश्ट्रीय इतिहास ह्या विशयाचो संशोधन प्राध्यापक म्हूण अध्यापन आनी संशोधन करूंक लागलो.इपरांत १९५० ते १९५४ ह्या काळांत ताणें अमेरिकेच्या संयुत्त्क संस्थानांत अभ्यागत व्याखाता म्हूण काम केलें.१९५६ त अमेरिकेकडल्यान'ए चॅम्पीयन ऑफ ऑनर'म्हूण ताचो भोवमान करपांत आयलो.मॅंचेस्टर गार्डियन ह्या इंग्लंडांतल्या नामनेच्या नेमाळ्याचो प्रतिनिधी म्हूण ताणें कांय काळ काम केलें.पयल्या म्हाझुजा उपरांतच्या पॅरिस हांगचे शांतता परिशदेक इंग्लंडचो प्रतिनिधी म्हूण तो हाजीर आशिल्लो.
ग्रीस आनी तुर्क्स्थानांतल्या अडचणीं विशीं टॉयन्बीन इ.स.१९२२ त एक ग्रंथ बरयल्लो.पूण ताचें मुखेल कार्य म्हळ्यार'अ स्टडी ऑफ हिस्ट्री'ह्या १२ खंडांच्या ग्रंथाचें लिखाण.ह्या ग्रंथांत ताणें संवसाराचो इतिहास बरयला.तशेंच इतिहासाचें तत्त्वज्ञानय मांडिल्लें आसा.
ह्या ग्रंथांत टॉयन्बीच्या विचारांचें मुखेल सूत्र अशें आसा.इतिहासाचो अभ्यास फकत एकाद्र्या राश्ट्राच्या वा देशाच्या संदर्भांत करप चूक आसा.इतिहासाचो मूळ अभ्यास विशय संस्कृती वा समाज जावन गेले.परिस्थितीन त्या संस्कृतींक दिल्लें आव्हान आनी ताका तोंड दिवपाखातीर थंयच्या समाजान केल्लो यत्न हातूंतल्यान प्रत्येक संस्कृतीचो इतिहास घडत वता.ह्या आव्हानांक तोंड दिवपाचें आनी नवनिर्मितीचें कार्य एकाद्र्या पंगडाकडल्यान जाता आनी हो पंगड चडसो धर्मीक प्रवृतीचो आसता वा अंत:प्रेरित शक्तीक लागून कार्य करता.समाजांतले सर्वसामान्य लोक ह्या गटाचें फुडारपणा मानतात.
टॉयन्बीन आनीक एक सर्वसामान्य निश्कर्श काडला तो हो-ताच्या मतान सगळ्यो संस्कृती चार अवस्थांतल्यान वतात.सगळ्या संस्कृतींचो बारीकसाणीन विचार केल्यार अशें दिसता की,दरेक संस्कृती ही एके थरावीक शिमेमेरेन उदरगत करता.कांय काळाउपरांत तिचे अधोगतीक सुरवात जाता आनी उपरांत तिचो -हास सुरू जाता आनी निमाणें केन्नाय भितरले घुसखोरीक लागून वा केन्ना भाय=ल्या घुरयांक लागून ती संस्कृती नश्ट जाता.ताणें कल्पिल्ल्या २१ संस्कृतींक असले अवस्थेंतल्यान वचचें पडलें हें दाखोवपाचो ताणें यत्न केला.
