पुण्याच्या वायव्य दिशेक 39 किमी. आनी देहू रोड रेल्वेस्थानकाचें ईशान्य दिशेक पाच किमी. अंतरांचेर इंद्रायणी न्हंयेचेदेगेक हे क्षेत्र आसा. हांगा संत तुकारामान वास्तव्य केल्ल्यान ही सुवात महाराष्ट्रांतलें एक म्हत्वाचें तीर्थक्षेत्र जाला.
हांगा एक विठ्ठल मंदिर आसा. हे देवूळ तुकारामांचो धाकलो पूत नारायणबाब हाणें इ.स 1723 त बांदलें. ह्या देवळांक तेंकून जो घाट आसा, ताका 'देवूळ घाट' म्हण्टात. तटाचें भितल्लें वटेन एक वाडो आसा. ताका 'देवूळ वाडो' म्हण्टात. ह्या देवूळ वाड्यातूनच इनामदारांचो म्हळ्यार तुकोबाच्या पुर्वजांचो वाडो आसा. तशेंच, थंय राम मंदिर, शिव मंदिर हीं देवळां आसात. हांगांच एका अश्वत्थ (पिंपळ) झाडापोंदा तुकोबाची निर्याणाची सुवात दाखयता. हांगां 'गोपाळपुरा' नांवाचो एक वाठार आसा. ह्या वाठारासावन सुमार अर्दया मैलाचेर इंद्रायणीचो नामनेचो डोह आसा. हांतूत तुकोबान आपलें अभंग बुडयल्ले अशें म्हण्टात.
देहूंत कार्तीक म्हयन्यांत वद्य एकादशींक आळंदीक वता. तुकारामाच्या गुरूपदेशाच्या दिसा उत्सव जाता. फाल्गुन वद्य द्वितियेक सावन तीन दीस तुकारामाच्या निर्वाणा दिसा निमतान थंय व्हड जात्रा भरता. जेश्ठ वद्य अश्टमीक देहूसावन तुकोबाची पालखी भायर सरता ती पुणें-सासवड-बारामती-अकलूज मार्गान आशाढ शुध्द एकादशीक पंढरपूराक पावता आनी आशाढ वद्य एकादशीक देहूक परतता.
देहूंतल्या देवस्थांनाचा उदरगत जावंची आनी ताका सतत अर्थीक पालव मेळचो म्हणून छत्रपती संभाजी, राजारामम्हाराज, पेशवे, रामचंद्र नीळकंठ आनी ताराबाईचो पूत दुसरो शिवाजी हाणीं देहूंक कांय सरकारी वतनां आनी देहू गांव इनाम दिल्लें. - कों. वि. सं. मं.
दैत्य : दैत्य ह्या शब्दाची उत्पत्ती 'दितेः अपत्यं पुमान् दैत्यः' अशी आसा. दक्ष प्रजापतिक 'दिति' म्हणून एक धूव आशिल्ली. ती ताणें कश्प ऋषीक दिल्ली. कश्यपापसून दितिगेर जे भुरगे जल्माक आयले तांकां दैत्य अशें नांव मेळ्ळें. तें देवांचे दुस्मान अशी तांची नामना आसा. पुर्विल्ल्या साहित्यांतय दैत्य शब्दाचे उल्लेख आयिल्ले आसात. भगीरथाल्या रथाफाटल्यान गंगेवांगडा दैत्य चलताले.
अमृत मेळचें म्हणून देव आनी दैत्य हाणीं मेळून क्षीरसागराचें मंथन केलें. तांतूतल्यान भायर सरिल्ली वारूणी सुरा (सोरो) दैत्यांनी घेतली ना देखून तांकां असूर अशें नांव मेळ्ळें. उपरांत समुद्रमंथनातल्यान आयिल्लें अमृत देवांनी घेतलें म्हणून देव आनी दैत्य हाचेंमदीं लडाय जाली. हातूंत दैत्यांचो गुरू शुक्राचार्य आसलो जाल्यार देवांचो गुरू बृहस्पती आसलो. दैत्यांनी राकेसांचो आदार घेवन देवांकडेन झूज केलें. पूण देवांनी तांका हारयलें. राम वनांत गेलो तेन्ना ताची राखण करपाखातीर कौसल्येन दैत्यांक आपयल्ले. दैत्य हे यज्ञविध्वंसक आशिल्ल्यान तांकां ऋतुद्विष अशें नांव पडिल्लें.
कश्यपाली आनीक एक बायल आशिल्ली. तिचें नांव 'दनू'. तिगेर जो जल्माक आयले तांकां 'दानव' अशें नांव मेळ्ळें. तांची उत्पत्ती अशी : दनोः अपत्यं पुमान् दानवः 'वृत्र' हो दानव आशिल्लो. अशें शतपथ ब्राम्हणांत म्हळां. मारीच, नमुची, नरक, तारक, शंबर हे सगळे दानव म्हळ्यार दनू पुत्र आशिल्ले. हे सगळे दृश्ट प्रवृत्तीचे आशिल्ले म्हणून हांकांय दैत्य अशें म्हण्टाले. दैत्य म्हळ्यार दुश्ट प्रवृत्तीचे लोक ह्या अर्थान कालयवन, कंस, रावण हांचो उल्लेख दैत्य, असूर आनी दानव हे शब्द समानार्थी म्हण वापरल्यात. दैत्यांचो नाश करपाक विष्णून नरसिंह, राम, कृष्ण आदी अवतार घेतल्यात. तशेंच दुर्गेनय वेगवेगळीं रुपां घेवन महिषासूर, मधु-कैटभ चंडमुंड आदी दैत्यांचो नाश केलो. कांय देवांक ताणीं मारिल्ल्या दैत्यांवयल्यान नांवां मेळ्ळील्लीं आसात. देखीक - विष्णुक कैटभजित आनी मधुसूदन; देवी महिषासुरमर्दिनी; कृष्णाक केशिनिषुदन आदी. - कों. वि. सं. मं.
दैववाद : देवदेवता वा दैवी शक्तींनी मनशाच्या जल्मा वेळारूच ताच्या जल्मासावन मरणामेरेनचें भविश्य थरयल्लें आसता, अशें मानपाची वृत्ती म्हळ्यार दाववाद. नवग्रह, नखेत्रां, राशी, राशीस्वामी हांकांय दिव्य शक्तीन संपन्न अशो देवता मानतात. ह्या देवतांची बळीश्ट शक्त म्हळ्यार दैव. संवसारातल्यो सगळ्यो घडामोडां ही दैवी शक्त नियंत्रीत करता अशें दाववादी लोक मानतात. नैतिक वा बुध्दीगम्य वेवस्थेंतल्यान आनी कार्यकारण नेमांवरवीं भोंवतणच्या घडणुकांचें नियंत्रण जाता, अशें तें मानिनात.
जेन्ना सगळ्यांत व्हड अशें मनशांचें यत्न निर्फळ थरतात, अकस्मात मरण येवप वा एकाद्री विलक्षण घडणुक अनपेक्षीत पणान घडटा तेन्ना दैववादी मनशांचो दैवावयलो भावार्थ आनिकूय घट जाता. खासकरून मनशाचो जल्म, लग्न, भलायकी, मरण आदी घडणुको दैवाक लागुनूच घडटात अशें मानतात. हे दैवच मनशाक प्रगती वा अधोगतीकडेन व्हरता. खंयच्याय शाराचें, समाजाचें वा राश्ट्राचें भविश्य दैवान निश्चित केल्लें आसता. जें जावपाचें आसता अशें दैवान थरयल्लें आसा, तें जातलेंच आनी जें जावंचें न्हय अशें थरयल्लें आसा, ते केन्नाच जावंचें ना; तशेंच खेळ, झुंज वा हेर मळांवयलें येसअपेस हें दैवाधीन आसता, अशें समज आसतात. मनशांच्य़ा जल्मावेळारूच ब्रम्हदेवांन ताचें भविश्य ताच्या कपलाचेर बरयल्लें आसता. हिंदू धर्माप्रमाणूच संवसारातल्या हेर धर्मांनी संस्कृतायांनी खंयच्यानाखंयच्या रूपांत दैववादाक सुवात आसा. दैवबलवत्तर आसा, ह्या अर्थाच्यो म्हणी चडश्या भाशांनी सांपडटात. सादारणपणान दादल्यांपरस बायलांमदीं दैववादी प्रवृत्ती चड दिश्टी पडटा. दैववादावयल्या ह्या विस्वासाक लागुनूच पयलींच्या काळांत राजा लोकांच्या दरबारांत राजज्योतिशी आसतालें.
दैवान पयलींच थरयल्ल्यो भविश्यातल्यो घडणुको प्रत्यक्ष घडून येवंचे पयलींच जाणून घेवपाचें कांय मार्ग आसात, अशें मानप ही दैववादी लोकांची एक म्हत्वाची प्रवृत्ती. हें प्रवृत्तीतल्यानूच भविश्य सांगपी शकून विद्या, फलज्योतिश, शरीरलक्षणविद्या, हस्तसामुद्री हीं शास्त्रां तयार जालीं. जल्मावेळावयलीं ग्रहस्थिती उपरांत वेळोवेळ ग्रहांची स्थित्यतरां, ग्रहयोग, गिराणाउल्कापात, धुमकेतू हांकां भविश्यसूचक अशें मानतात. दोळ्यांच्यो पापण्यो, हात, मांडयो आनी कुडीचें हेर अवयव पिटपीटप हें शुभ-अशुभाचें सुचक आसा अशें मानतात. कसल्याय कामाक वतना विधवा, सवायशिणी, बोडको मनीस, शिंदळकी करपी मुखार येवप हें सुचक अशें मानतात. शिंकप, खोरजप, माजर आडवें येवप, पाल चुकचुकप वा आंगार पडप, घुघूम, सुणें रडप, कावळो आंगार बसप वा आड्डप
