हो ताचो साद आयकून मशिदी कडेन रावपी मुसलामन लोक एकठांय जातात. उपरांत ते मक्के वटेन तोंड करून उबे रावतात आनी इकामत सुत्र म्हणटात. उपरांत ‘तक्बीर’ तवृरीमा हो मंत्र म्हणटकूच हाताचे आखाणे कानाक लायतात आनी सुबहान, तआव्बुझ आनी तस्मिया हीं सुत्रां म्हणटात. इतलें जालें उपरांत कुराणाचो फतिहा नांवाचो पयलो अध्याय म्हणटात. ह्यो सगळ्यो हालचाली ते उबे रावून करतात. उपरांत ‘तक्बीर – इ - रुकूं’ हो पाठ म्हणना धोंपराचेर हात दवरून बागोवन उबें रावचें पडटा. ‘तक्बीर – इ - रुकूं’ होय पाठ तेच स्थिंतीत म्हणचो पडटा. हे पाठ म्हळे उपरांत ते परत उबे रावून कांय सुत्रां म्हणटात. उपरांत धोंपरां, हात आनी कपल तेंकोवन सिजदा म्हळ्यार नमस्कार करतात आनी तींच सुत्रां परत म्हणटात. मागीर धोंपरां तेंकोवन आनी पावलांचेर बसून एक मंत्र म्हणटात आनी परत कपल जमनीक लावन नमस्कार करून सगळीं सुत्रां परत म्हणटात. प्रार्थनेचो पयलो वांटो सोंपले उपरांत परत फतिहा म्हणटात. उपरांत हे जमिल्ले लोक मुहमंद आनी ताच्या वंशजां खातीर प्रर्थाना करतात. जेन्ना अल्ला कडेन दुसऱ्यां खातीर दयेची याचना करतात ताका सलाम अशें म्हणटात. निमाणे कडेन अल्लाक शरण वचपाचो विधी (मुनाजात) जाता. दिसांतल्यान पांच खेपे नमाज करूंक जाय अशें मुहमंद पैगंबरान सांगलां. फांतोडेर नमाज करतात ताका ‘जोहराची’ नमाज अशें म्हणटात. तिसऱ्या नमाजाक ‘असर’ अशें म्हणटात. ‘मगखिबची’ हो चवथो नमाज सांजेच्या वेळार करतात. पांचवो नमाज रातचो म्हणपाचो आसता. ताका ‘ईशाची’ नमाज म्हणटात. हांचे भायर जुम्मा म्हळ्यार शुक्राराचो नमाज, तशेंच रमजान, बकरी ईद ह्या खाशेल्या सुवाळ्यांक म्हणपाचे स्वतंत्र नमाज आसात.
नम्माळवार : (णववें शतमान). तमीळनाडूंत ‘अळवार’ ह्या नांवान नामना आशिल्ल्या बारा वैश्णव संतांतलो एक व्हड संत आनी कवी. ताचो जल्म तमीळ नाडूंतल्या तिरुनेलवेली ह्या जिल्ह्यांतल्या तिरुकुरूहर (सद्याचें तिरुनगरी) गांवांत एका वेळ्ळाळ घराब्यांत जालो. ताच्या बापायचें नांव करिमारन आनी आवयचें नांव उदयनंगै. ‘शठकोप दिव्यसूरि’ , परांकुश, बकुलाभरण, मारन आदी नांवांनीय ताची नामाना आसा. ताचो बापूय पांड्य राजाच्या दरबारांत उच्च पदाधिकारी आशिल्लो. फुडें तो वलुदिवळैनाडू नांवाच्या राजाचो अधिपतीय जालो. ताच्या जल्मा विशीं जायत्यो आख्यायिका रूढ आसात. नम्माळवाराच्या नांवाचेर चार ग्रंथ उपलब्ध आसात ते अशे : तिरुविरुत्तम, तिरुवाचिरियम, पेरिय तिरुवन्तादी आनी तिरुवायमोळी. ताच्या तिरुविरुत्तम ह्या ग्रंथांत 100 पदां आसात. अशें म्हणटात की हातूंत ऋग्वेदांतल्या तत्वविचारांचें सार आसा. तिरूवाचिरियम हातूंत सात पदां आसून हातूंत यजुर्वेदाचें सार आशिल्ल्याचें सांगतात. पेरिय तिरुवंतादी ह्या ग्रंथातल्या सत्यांयशीं पदांनी अर्थवेदाचें सार सागलां असो समज आसा. नाथमुनी हाणें णवव्या शतमानाच्या निमाणें संकलीत केल्ली पुराय आळवारांचीं पदां नालारियम वा नालायिर-दिव्य-प्रबंधम (चार हजार दिव्य पदां) ह्या नांवान एकठांय केल्यांत हातूंत ‘तिरुवायमोळी’ नांवाच्या चवथ्या भागांत नम्मळवाराची 1102 पदां आसात. नालारियम हो तामिळ वैश्णवांचो पवित्र आनी पुज्य ग्रंथ आसलो तरी तातूंतल्या तिरुवायमोळी ह्या भागाक चड म्हत्व दितात. तत्वीक विचार आनी गूढ धर्मीक अनुभूती हे नदरेन ह्या पदांक खुबूच खाशेलेपण आसा. तमीळ नाडूंत तिरुवायमोळीक ‘सामवेदसार’ वा ‘द्राविडवेद’ म्हणटात. हांगाच्या वैश्णव देवळांतल्यान नालायिरमांतलीं पदां मोटे भक्तीन पारंपरीक पद्दतीन म्हणटात. तमीळांत तिरुवायमोळीचेर जायतीं भाश्यां बरयल्यांत. तेच परी कन्नड, तेलुगू आनी संस्कृत भाशांनी ताचे अणकारय जाल्यात. नमाळवाराच्या काळांत व्हड-व्हड विद्वानांनी ताचें व्हडपण जाणून ताचो भोवमान केलो. जायत्या जाणांनी ताचे तोखणायेचे ग्रंथय तमीळांत बरयल्यात. नम्मळवाराक फक्त 35 वर्सांचेच आयुश्य मेळ्ळें. पूण ह्या काळांत ताणें फुडले पिळगेक उपकारा पडपा सारकें व्हड वैचारीक गांठवल तयार करून दवरलें. एक व्हड वैश्णव संत आनी प्रतिभा संपन्न कवी म्हणून नम्मवाराक तमीळांत आगळेंच स्थान आसा. -कों. वि. सं. मं.
नरक : पुराणांत वर्णिल्ली, पातकी जिवान मेले उपरांत पातकांची ख्यास्त भोगपाची सुवात. ‘पापभोगसस्थानविशेषे नरक’ : = जंय पातकी कर्मांचो भोग भोगचो पडटा अशी खाशेली सुवात म्हळ्यार नरक, अशी ताची व्याख्या न्यायकोशांत सांगल्या. पुण्याचें फळ भोगपा खातीर जसो सर्ग, तशें पापाचें फळ भोगपा खातीर नरक नांवाचो लोक आसा अशी कल्पना स्मृथीशास्त्रांत केल्या. मनुस्मतींत (4.88 – 90) एकवीस तरेचे नरक सांगल्यात ते अशे – तामिस्त्र, अंधतामिस्त्र, महारौरव, रौरव, नरक, कालसूत्र, महानरक, संजीवन, महावीची, तपन, संप्रतापन, संघात, सकाकोल, कुड्मल, प्रतिमूर्तिक, लोहशंकू, ऋजीष, पंथा, शाल्मली असिपत्रवन आनी लोहदारक. याज्ञवल्क्यान नरकांचो आंकडो एकवीसच सांगला; पूण तांतलीं कांय नांवांमनुस्मृतींतल्या नांवां परस वेगळीं आसात. महारौरव, नरक, महावीची, प्रतिमूर्तीक, ऋजीष, पंथा, लोहदारक ह्या मनून सांगिल्ल्या नरकांच्या जाग्यार याज्ञवल्क्यान वेगळीं नांवां सांगल्यांत, तीं अशीं – पूतिमृत्तिक, लोहितोद, सविष, अवीची, कंभीपाक, महानिरय आनी महापथ. शमकराचार्याच्या वेदांतसूत्रभाश्यांत नरकांचो आंकडो सात सांगला. भागवत पुराणांत तो अठ्ठावीस सांगला. तंत्रवाड्मयांत 140 नरक सांगिल्ले आसून तातूंतले 32 मुखेल आसात. सुर्यपत यम हो विंगड-विंगड नरकांचो अधिपती आसून, तो आफल्या दुतांसयत संयमिनी नांवाच्या नगरांत रावता आनी दुतांनी बांदून हाडिल्ल्या पातकी जिवांक तांच्या पातकां प्रमाण फावो ती ख्यास्त दिता. पातकी मनशाक नरकांत कसले हाल भोगचे पडटात ते विशीं भागवत पुराणांत फुडलें वर्णन आयलां – यमदूत पातकी मनशाची कूड उज्यांत घालतात. केन्ना केन्ना तांकां आपलें मास आपणाकच तोडून खावपाक लायतात. केन्ना एक जीव
