नारायण, आर्.के.: =
(जल्म १० अॉक्टोबर १९०६, चेन्नई). नामनेचो इंडो-अ़ॅग्लियन कादंबरीकार आनी कथाकार.ताचें पुराय नांव राशिपुरम कृ्ष्णस्वामी नारायण.राशिपुरम वा रासी ह्या सालेम जिल्हांतल्या तालुक्यांत ताचे पुर्वज रावताले. पूण ताचो जल्म जाले उपरांत ताच्या बापायक शिक्षकाची नोकरी मेळ्ळीं.तेन्ना ताणें आपलें कुटूंब थंय व्हेलें.१९३० त ताणें म्हैसूरच्या 'महाराजा' काॅलेजींतल्यान पदवी मेळयली.उपरांत म्हैसूरच्या सचिवालयांत आनी उपरांत कांय दीस शिक्षक म्हणून ताणें नोकरी केली.पूण फुडें ताणें लिखाणाचेरच जिवीत जियेवपाचें थारायलें.'स्वामी अॅड फ्रडस'(१९३५) ही ताची पयली कादंबरी.उपरांत ताणें 'द बॅचलर आॅफ आर्ट'(१९३७),'द डार्क रूम'(१९३८),'दी इंग्लीश टीचर'(१९४६),'वेटिंग फाॅर द महात्मा'(१९५५),'द गायड'(१९५८),'मॅनइटर आॅफ मालगुडी'(१९६२),'द वॅडर आॅफ स्विट्स'(१९६७),ह्यो कादंबरयो ताणें बरयल्यो.'मालगुडी'नांवाचो दक्षिण भारतीय गांव कल्पून तांचे फाटभूंयेचेर ताणें आपल्यो कथा-कादंबरयो रचल्यो.ह्या गांवांतल्या मध्यम आनी सकयल्ल्या वर्गाचें खरेंखरें चित्रण करतना ताणें सरळ, सादय़ा आयुश्यांत दिश्टी पडपी नाटकीपण मोटे कुशळटायेन टिपलां.द गायड ही ताची सगळ्यांत बरी साहित्यकृती.भोंवडेकाराचों गायड म्हणून काम करपी राजू नांवाच्या एका भरग्याची ही काणी.खेडवळांचे अंधश्रध्देखातीर तो साधू जाता.पूण फुडें त्या साधुंत्वाच्या भारान तो चिड्डून मरता.हे कादंबरेचेर आदारीत 'गात्षड'हें हिंदी आनी इंग्लीश चलचित्र खूब गाजलां.१९६० वर्सा हे कादंबरेक साहित्य अकादेमीचो पुरस्कार फावो जाला. ताचे 'अॅन अस्ट्रॅालाॅजर्स डे'(१९४७)आनी 'लाॅली रोड'(१९५)उल्लेख करपासारके कथासंग्रह आसात. -कों. वि. सं. भं.
== नारायणगुरू : ==(जल्म : २० सप्टेंबर १८५४ चंपाळती, ता.नेय्यांतिकर, जिल्हो-त्रिवेंद्रम; मरण : १९२८ शिवगिरी,वरकळ). केरळातलो एक व्हड धर्मसुदारक आनी सामाजसुदारक.ईळव नांवाच्या एका अस्पृश्य जातीच्या घराण्यांत ताचो जल्म जालोंं.ताच्या बापायचें नांव माटन आशान आनी आवयचें नांव कुट्टी अशें आशिल्लें.ताच्या बापायक तशेंच कृष्णन वैदृर ह्या ताच्या बापोल्याक दोगांकय संस्कृताचो अभ्यास आशिल्लो.तशेंच,ज्योतिशशास्त्र
आयुर्वेदाचेंच तांकां बरें गिन्यान आशिल्लें.ताणें संस्कृत, तमीळ आनी मल्याळमाचें मुळावें शिक्षण आपल्या बापोलया कडल्यान घेतलें.फुडलें मुळावें शिक्षण चंपाळती मुथा पिळ्ळा हांचे थळावे शाळेंत पुराय केलें.फुडें कुम्मम्पळ्ळी रामन् पिळ्ळा आशान हाचेकडेन ताणें संस्कृत काव्यशास्त्र, नाट्यशास्त्र आनी अलंकारशास्त्र हांचें शिक्षण पुराय केले़ं.तरणेपणांत ताणें संस्कृत,तमीळ आनी मल्याळम ह्या भाशांचेरच प्रभुत्व मेळयलें.उपरांत चट्टाबी स्वामीकळ(कुंचन पिळ्ळा चट्टाबी)आनी थैक्कर अय्यवू ह्या दोन गुरूंकडेन रावन ताणेंव वेदान्ताचो अभ्यास पुराय केलो. ल्हानपणापसुनूच ताका वैराग्या कडेन आोड आशिल्यान पंरपारिक उच्च धरर्मीक शिक्षण पुराय जातकच ताणें विमुक्त जीण जगपाचें थरयलें. कन्याकुमारी लागसल्ल्या मरूतवाभलै गांवांत पिल्ला थाडम नांवाचें व्होंवरेंत रावन ताणें खर तपश्र्चर्या केली.तपश्र्चर्या सोंपतकूच समाजजिणेचें निरिक्षण करपाखातीर ताणें तमीळनाड आनी केरळ ह्या वाठारांची भोंवडी केली.तेन्ना ताका उच्च जातीच्या हिंदूंकडल्यान अस्पृश्यांचे हाल जातात अशें नदरेक आयलें.तोच अस्पृश्य आशिल्ल्यान ताकाय ह्या हालांतल्यान वचचें पडिल्लें आनी हे गजालीचो फायदो घेवन क्रिस्तांव आनी मुसलमान लोक अस्पृशांक आपल्या धर्मात आोडटाले.तें पळोवन ताणें आपलें पुराय आयुश्य समाजीक अन्यायाचो प्रतिकार करपाक तशेंच अस्पृश्य जातीच्या उध्दाराखातीर उपेगाक हाडपाचें थरयलें.अस्पृश्यांच्या उध्दाराखातीर विधायक कार्यक्रम हातांत घेवप,तांकां एकठांय हाडप,तांचेझखातीर शिक्षणीक संस्था निर्माण करप,धर्मसुदारणा करप, लोकशिक्षण आनी लोकजागृतीखातीर सतत यत्नशील रावप अशा वेगवेगळ्या आंगांनी ताणें आपली चळवळ सुृृरू केली.अस्पृश्यांमदीं धर्मीक संस्कारांचो उणाव हेंच ताचेंमदले अनिश्ट प्रवृतींचें मूळ कारण आशिल्यान, तांचेखातीर अशे संस्कार निर्माण करपी देवळां स्थापन करपाचो वावर ताणें हातांत घेतलो.थिरूवनंतपुरमा लागसल्ल्या अरुविप्पुरम,अंजेंगो,पेरिंगोत्तुकर थ्रिशूर,कन्ननोर, तेल्लीचेरी,कालिकत, मंगळूर,वरकळ आदी म्हत्वाच्या वाठारांनी सुमार १० वर्सामदीं ताणें १०० परसय चड देवळांची स्थापना केली.
सगळ्यांखातीर एकूच जाता,एकूच धर्म आनी एकूच परमेश्र्वर हें ताचे चळवळींचें ब्रीदवाक्य आशिल्लें.ह्या जगांत एकूच जात आसा आनी ती म्हळ्यार मनशाची,परमेश्र्वरुय एकच आसा अशे तरेचो उपदेश करुन ताणें लोकांचीं मनां भारावन उडयलीं.तशेंच,जो धर्म मनशाक वायटापासून बरयाकडेन वचपाची शिकवण दिता तोच खरो धर्म अशें तो सांगतालो. ताणें स्थापन केल्ल्या देवळांतल्यान देवपुजेपरस नैतिक शिक्षण, सर्वधर्म समभाव,नितळसाण आदीं गजालींक चड म्हत्व दिताले.मनशांमदले परस्पर भावबंध वाडीक लागपाचे नदरेन सगळ्या धर्माचो तुळात्मक अभ्यास जांवचो अशी ताची इत्सा आशिल्ली.ते नदरेन ताणें दोन फावटीं श्रीलंकेची भोंवडी केली.ताचे प्रेरणेन अलवाये नगरांत 'विश्र्वबंधुत्व परिशद'(काॅन्फरन्स आॅफ ब्रदरहूड,१९२१)तशेंच,'सर्व धर्म परिशदो घेतल्यो.तशेंच,अध्यात्मविद्येच्या अभ्यासाखातीर 'ब्रह्य विद्या मंदिरम्'अशो संस्थाय स्थापन जाल्यो.
नारायणगुरुन अस्पृश्य जातींच्या उध्दाराखातीर १५ मे १९०३ ह्या दिसा 'श्री नारायण धर्म परिपालन योगम्'(एस.एन्.डी.पी.योगम्) ही संस्था स्थापन केली.अस्पृश्यांच्या समाजीक अर्थीक गरजांकडेन लक्ष दिवप,तशेंच तांच्या शिक्षणाचो प्रसार करप हो हे संस्थेचो मुखेल उद्देश आशिल्लो.हे संस्थेवतीन जायतीं माध्यमिक आनी उच्च विद्यालयां सथापन जालीं.गरजू तशेंच हुशार अश्पृश्य विद्याथर्याक शिक्षणीक संधी मेळोवन दिल्यों.म्हाकवी कुमार आशान,के.अय्यप्पन आनी डाॅ.पी. नटराजन् अशा कांय नामनेच्या मनशांक हे संस्थेचो लाव मेळ्ळो.
नारायणगुरून संस्कृंतांत आठ, तमीळांत दोन आनी मल्याळमांत ३० अशे ४० परस चड ग्रंथ निर्मिले. ताची चडशी पद्यरचना धर्मीक स्तोत्रां आनी तत्वचिंतनात्मक स्वरुपाचीं आसात.आपल्या सुरवातेच्या कवितांनी ताणें(१८८४)शिवपुराणांतली कथा आनी अद्वैत वेदान्त हांचो बसबरो मेळ सादला.आत्मोपदेशतकम्(१८९७) हें ताचें वेदान्तावयलें जाल्यार दर्शनमाल १९१६ हें ताचें संस्कृत काव्य.कालीनाटकम,शिवशतकम चिज्जटचिंतनम्,कुंडलिनिपाटटु,जातिनिर्णयम,जातिलक्षणम् आदी ताच्या मल्यळमांतल्या रचनांची नामना आसा.ताच्या कवितांचीं संकलनां उजवाडाक आयिल्लीं आसून तातूंतल्या 'श्री नारायणगुरु धर्म संघम्',वरकळचे वतीन उजवाडाक आयिल्ल्या 'श्री नारायण गुरुदेव
