कलानिकेतन, गांधर्व म्हाविद्यालय, गाडगेमहाराज धर्मशाळा, शीख गुरुव्दारा ह्यो कांय नांवाजत्यो भौशीक मळार वावुरपी संस्था आसतात.गांवकरी हें हांगाचेंमुखेल दिसाळें. हांगासल्यान रसरंग हे नामनेचें साताळें, तेभायर आयुर्वेद पत्रिका, होमिआोदूत, आदीवासी सुधारक, वनश्री हीं मासिकां तशेंच अमृत आनी श्रीयुत हीं मराठी संकलन मासिकां उजवाडाक येतात.शहाजहानच्या काळांतलो पंडित विद्यानिधी कवींद्राचार्य सरस्वती, कथाकल्पतरु रचपी कृष्ण याज्ञवल्की, कवी रंगनाथ, मध्वमुनी आनी ताचो शिश्य अमृतराय हे नासिकाचे आशिल्ल्यान नासिकाक साहित्य परंपरा लाबल्या. नासिक शारांत ल्हान व्हड सुमार २०० देवळां आसात.मुसलमानी शेकाखाल आसतना ताणीं हांगाचीं जायतीं देवळां नश्ट केलीं.पूण पेशव्यांनी आपले कारकिर्दीत जायतीं देवळां बांदलीं.पंचवटींतलें श्रीराम वा काळाराम देवूळ, नारो शंकर देवूळ आनी सुंदरनारायण देवूळ हांची खूब नामना आसा.१७८२ त सरदार रंगराव अोढेकरान ताचो जीर्णोध्दार केलो.मेष आनी तूळ संक्रमणाच्या वेळार सुर्योदया वांगडा सुर्याचीं किरणां रामाच्या तोंडाचेर पडटात.हांगाच्या नारोशंकर वा रामेश्र्वर देवळाची नक्षीकामाखातीर नामना आसा.ह्या देवळांत वसर्इच्या किल्ल्यांत मेळिल्ली चार टन वजनाची आनी दोन मीटर घेराची व्हड घांट आसून तिची नारोशंकराची घंटा म्हणून नामना आसा.न्हंयेचे उजवे देगेर सुदंरनारायणाचें देवूळ आसा.ह्या देवळामुखार कपालेश्वराचें देवूळ आसा.तेभायर हांगा बालागी, गोराराम, नीलकंठेस्वर, मुरलीधर, तिळभांडेश्वर, भद्रकाली आदी देवळां आसात.गोदावरीच्या पात्रांत सुंदरनारायण मंदिरासावन मुक्तेश्वर मठामेरेनच्या वाठारांत जायतीं पवित्रकुंडा आसात.लक्ष्मणकुंड, धनुष्यकुंड, रामकुंड,सीताकुंड, अहल्याकुंड, शारंगपाणी, दुतोंडया मारुतीकुंड, निलकंठेश्वर आनी गोराराम देवळामुखार सगल्यांत व्हड दशाश्वमेधकुंड आसा.पंचवटीचो वाठार खुभूच पवित्र मानतात.ह्या वाठारांत जुनी गढी, जामा मशीद, दर्गा, पेशव्यांचे वाडे आनी नारोशंकर राजा बहादूर हांचो सुमार २३० वर्साआदलो वाडो, ह्यो वास्तू पळोवपासारक्यो आसात.शरालागसार चांभारलेणी, पांडवलेणी, तपोवन आनी गंगापूर धरण तशेंच २९ किमी. अंतरावयलें त्र्यंबकेश्वर, नासिकरोड हांगासल्लें मुक्तीधाम हीं पळोवपासारकीं थळां आसात. रामायणांत उल्लेख केल्लो पंचवटीचो वाठार होच सद्याचो नासिक अशें समजतात.हांगासल्ली एक पोरणी दोंगुल्ली मातयेची गढी ह्या नांवान वळखतात.१९५०-५१ ह्या वर्सा ह्या थळाचें उत्खनन केल्लें. तातूंत पुर्विल्ल्या वस्तीचे कालखंड सांगपी ताम्रपाशाणयुगीन संस्कृतीचे अवशेश तशेंच मौय आनी सातवाहन काळांतलीं मातयेचीं आयदनां, विटांच्यो वस्तू, सातवाहन राजाचीं नाणीं, जनावरांचीं हाडां आनी मुसलमान-मराठा नाणीं मेळिल्लीं. -कों. वि. सं. मं. == नासेर, गमाल अब्दुल : ==(जल्म:१५ जानेवारी १९१८, अॅलेक्झांड्रिया;मरण २८ सप्टेंबर, १९७० कायरो). इजिप्ताचो पयलो राश्ट्राध्यक्ष.तशेंच अरब लिगाचो सुत्रधार आनी आलिप्तवादाचो एक पुरस्कर्तो.ताच्या बापायचें नांव हुसेन आनी आवयचें नांव फाहिमा.नासेराचो जल्म एका मध्यमवर्गीय शेतकार कुटूंबांत जालो.ताचो बापूय थळाव्या टपाल खात्यांत पोस्टमास्टराची नोकरी करतालो.नोकरेनिमतान ताची अल्खतातिबा गांवांत बदली जाली.थंयच नासेराचें मुळावें शिक्षण जालें.उपरांत बापोल्या कडेन रावन कायरोक ताणें माध्यमिक शिक्षण पुराय केलें.थंयच ताणें कांय म्हयने कायदयाचो अभ्यास केलो.१९३८ वर्सा राॅयल मिलिटरी अकादमींतल्यान सॅकंड लॅफ्टनंट ही पदवी घेतली.अकादमींतल्यान भायर सरतकूच ताणें तरणाटया लस्करी अाधिकारयांची एके गुपीत संघटनेची (आॅफिसर्स रॅवोल्युसनरी आॅर्गनायझेशन) स्थापणूक केली.हे संघटनेंत अन्वर सादात, अहंमद अन्वर अनी झकेरिया मोहीइद्दीन ह्या तीन आधिकार्ायंचो आस्पाव आशिल्लो.फरुक हाची राजवट आनी ब्रिटिशांचें वर्चस्व काबार करपाखातीर ताणें चळवळ सुरु केली.तेन्ना ताहिया काझेम हिणें तांकां अर्थीक पालव दिलो.तिचेचकडेन ततो २९ जून १९४४ दिसा ल्गन जालो. इझ्रायलाआड झूज जालें तेन्ना फॅलूजा ही सुवात ताणें व्हड शोैर्यान झुजयली.तेखातीर १९४८ वर्सा ताका 'फॅलूजा वाघ' ही पदवी मेळ्ळी.१९५२ वर्सा भ्रश्टाचाराअाड चळवळ सुरु केल्ल्या लस्करी अाधिकारयांनी राजा फरुक हाका धांवडावन घालो आनी मे.ज.मुहमंद नगीब हो इजिप्ताचो मुखेल जालो. पूण इकरा लस्करी अधिकारी आनी नासेर हांच्या हातांतूच खरी सत्ता अाशिल्ली.१९५४ वर्सा नगीबाक सत्तेवयल्यान काडलो अानी गमाल अब्दुल नासेर पयलो प्रधानमंत्री जालो.१९५६ वर्सा नासेरान इजिप्ताचें नवें संविधान तयार केलें.ते प्रमाण इजिप्त हें इस्लामी अरब कल्याणकारी राज्य जालें. संविधानाप्रमाण वेंचणुको जाल्यो आनी नासेर राश्ट्राध्यक्ष म्हणून भोवमानान वेंचून अायलो.इजिप्ताच्या सर्वागीण विकासाखातीर ताणें बरयाोच सुदारणा केल्यो.तेखातीर ताणें इजिप्ताचें उद्देगीकरण आनी आधुनेकीकरण करपाक सुरवात केली.नासेरान सुएझ खारजाचें राशि्ट्रयीकरण केलें आनी कर लायलो. १९५८ वर्सा सिरिया आनी इजिप्त मेळून संयुक्त अरब प्रजासत्ताक जालें आनी नासेर ताचो अध्यक्ष जालो. आंतरराश्ट्रीय राजकारणांत नासेरान नेहरु आनी टिटो हांचेवांगडा अलिप्तवादाचो पुरस्कार केलो.१९५५ चे बांडुंग परिशदे उपरांत ताका जागतिक राजकारणांत चड म्हत्व प्रापत जालें.१९६४ वर्सा नासेराच्या फुडाकारान कायरोक अलिप्तवादी राश्ट्रांची परिशद भरली.१९६७ वर्सा इझ्रायलान घाल्ले हारीक लागून ताणें राजेनामो दिलो पूण लोकांचे मागणेक लागून ताका तो फाटीं घेवंचो पडलो.ताणें फिलाॅसाॅफी आॅफ द रॅव्हाॅल्युशन(१९५४) हें पुस्तक बरयलां. -कों. वि. सं. मं. = नास्तिक आ=नी नास्तिकवाद: ==जो कोण देव वा देवांक मानीना, ताका नास्तिक अशें म्हळां, 'नास्ति' = ना. 'नास्ति परलोकस्तत्साधनमदृष्टं तत्साक्षीश्वरो वा इति मतिर्यस्य' म्हळ्यार सर्ग, , ताचें साधन अदृश्ट वा ताची गवाय र्इश्वर (एक देव) हे गजालींचेर जाचो विश्वास ना तो नास्तिक,अशी नास्तिक शब्दाची व्याख्या केल्ली आसा.अस्ति नास्ति दिष्टं मति :=परलोक ना, आशें जो मानता तो नास्तिक आशी पाणिनी हाणें ताची व्याख्या दिल्ली आसा.माधवाचार्य हाणें वेदप्रमाण्य ना मानप्यांक नास्तिक म्हळां.वेदांची जो निंदा करता तो नास्तिक, अशी मनून ताची व्याख्या केल्ली आसा.ह्या सगळ्या व्याख्यांचो सोंप्या उतरांनी अर्थ असो जाता.
