डच भेस पळोवपाक मेळटा. कांय वाठारांतले दादले लांब पँटी आनी रूंद झगे घालतात. जाल्यार बायलो धवी चेंपी आनी लाकडाच्यो ऊंच जोतीं घालतात. हांगाचे जमनींत सदांच वलसाण आशिल्ल्यान चडशो डच बायलो पांय सुके उरचे म्हणून ऊंच लाकडी जातीं घालतात. तांकां काम्पेन अशें म्हण्टात. मास, नुस्तें, तांतयां, सूप, भाजी, फळां आनी दुदाचे जिन्नस हें लोकांचें मुखेल अन्न. शारी भागांनी 'बॅड टी' घेवपाची चाल आजुनूय अस्तित्वांत आसा. देशाचें हवामान शितळ आशिल्ल्यान लोकांक चिरूट वा सिगरेट ओडपाचें व्यसन जडलां. सेंट निकोलस डे, नवें वर्स, इस्टर हे हांगाचे मुखेल सण.
नेदर्लंडसाचे लोक डच भाशा उलयतात. कांय गांवगिऱ्या वाठारांनी प्राचीन डच (फ्लेमीश) भास आजुनूय उलयतात. काव्या, वाटक, कथा-कादंबऱ्यो आनी हेर क्षेत्रांनी डच साहित्यिकांनी मोलादीक लिखाण केलां. पूण नेदर्लंडसा भायर डच साहित्याचो व्हडलोसो प्रसार जावंक ना. योस्ट व्हान डेन व्हाँडेल. पीटर होफ्ट, हेर्मान हाइयरमान्स हे हांगाचे नामनेचे साटककार जाल्यार काॅन्सटानायन हाॅयगेस, व्हिलेम बिल्डरडायक, ई. जे. पाॅट्गीर, पी. सी बाउटॅन्स, एमा नायहोफ हे हांगाचे नामनेचे कवी.
विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेकसावन हांगां शिक्षण सक्तीचें केल्ल्यान सद्या निरक्षरांचें प्रमाण साप्प उणें आसा. लायडन, ग्रोनिंगेन आनी उत्रेक्त नगरांनी नेदर्लंडसाचीं जगप्रसिद्ध विद्यापिठां आसात. वेगवेगळ्या धर्मीक गटांचींय स्वतंत्र म्हाविद्यालयां हांगा आसात. अॅम्स्टरडॅम, राॅटरडॅम, ग्रोनिंगेन, नायमॅगन नगरांनी सेतकी विद्यापिठां आसात.
डच लोक हे कलेचे मोगी आशिल्ल्यान तांच्या सोबीत घरांवयल्यान तशेंच हांगा आशिल्ल्या वेगवेगळ्या सोबीत ज्यार्दिनांवयल्यान कळटा. पोरण्या रोमनेस्क आनी गाॅथीन शैलींच्यो इगर्जो अॅम्स्टरडॅम, हेग, उत्रेक ह्या शारांनी पळोवपाक मेळटात. डिरीक बाउट्स, ह्यूगो व्हान डरगूस आनी हिएरोनीगस बाॅस ह्या पंदराव्या सेंकड्यांतल्या चित्रकारांनी डच चित्रकलेक म्हत्वाची सुवात मेळोवन दिली. ल्युकस व्हान लायडेन आनी यान व्हान स्काॅरल हे प्रबोधन काळांतले प्रसिद्ध डच चित्रकार. फ्रांस हाल्स, पीतर माँद्रीआन, याकाॅप व्हान राॅयस्डाल, व्हिंसेंट व्हान गाॅफ, यान रमेय हेय डच चित्रकार प्रसिद्ध आसून तांची चित्रां संवसारांतल्या प्रसिद्ध संग्रहालयांनी पळोवपाक मेळटात. डच लोकांक संगिताचीय खूब आवड आसा. यान पीतर्स स्वलिंंग्क हो सतराव्या शेंकड्यांतलो व्हड डच संगितकार आसून युरोपी संगिताच्या इतिहासांत ताची नामना आसा. आलफाॅन्स डिपेनब्राॅक, व्हिलेम पायपर आनी हेंक बेडाइंग्स हे हावींच्या तेंपावयले प्रसिद्ध संगीतकार. नाट्य कलेचोय हांगा विकास जाल्लो आसा. हांगाचीं नाटकां मुखेलपणान सामाजीक दुख्खांचेर बरयल्लीं आसात. डच लोकांक मैदानी खेळ आवडटात. पूण फुटबाॅल हो तांचो चड आवडीचो केळ. सुटये दिसा सायकलीं वयल्यान पिकनिकेक वचप हो डच लोकांचो मुखेल छंद.
म्हत्वाच्यो सुवाती : अॅम्स्टरडॅम, राॅटरडॅम, हाॅगे ग्रोनींजेन, आर्न्हेम, इंटोवेन मुट्रेच, ब्रेडा, आल्कमार, झ्वोले, वेन्लो हीं हांगाचीं मुकेल शारां. आमलेंड जुंवो, दे हाॅगे वेलुवे, प्रिझीयन जुंवो, हेट लू पॅलेस, म्युसे, फ्लवाॅलंड पॅलेस, सोयेस्टीडच पॅलेस, व्लिलंड जुंवो, वाल न्हंय हीं थळां पर्यावरणाचे नदरेन म्हत्वाचीं आसात.
कों. वि. सं. मं.
नेपाळ : अक्षांश : २८.०० ते ३०.००० उत्तर, रेखांश ८०.००० ते ८८.०० उदेंत; राजपाटण : काठमांडू; भास: नेपाळी; चलन: नेपाळी रुपया; धर्म-हिंदू; वाठार: १,४७,१८१ चौ. किमी. लोकांचो आंकडो २१,१००,००० (१९९४). साक्षरताय: २९%. दर मनशाची सरासरी येणावळ : अमेरिकी डाॅलर्स (९१) राश्ट्रीय फूल-जपा पुष्प; राश्ट्रीय सवणें-चकोर (डांफे).
संवसारांतलें एकलें एकसुरें हिंदू राश्ट्र. हो देश भारत आनी चीन देशांचे मदीं आसा. देशाचे उत्तरेक चीन देशान उत्तरेक आडायिल्लो तिबेट, उदेंतेक सिक्कीम आनी अस्तंत बंगाल जाल्यार दक्षिणेक बिहार आनी उत्तर प्रदेश हीं भारतीय राज्यां आसात.
दोंगर देगणां आनी बर्फाळ तेमकांनी ह्या देशाची चडशी भूंय आडावल्या. भुगोलीक नदरेन देशाचे तीन वांचे जातात.-१) कसाळ तराई प्रांत -हो वाठार शेतोड, उदक आनी रानावनांनी भरिल्लो आसा, २) मदलो वाठार महाभारत तळें, चुरिया दोंगुल्ल्यो आनी भितल्लो तराई प्रांताचो उदकाळ वाठार हाणीं भरिल्लो आसा. ३) उत्तरेवटेन शेकान शेक वाठारांत हिमालय पर्वत पातळ्ळा.
देशाचे उत्तर शिमेर चडशे उदकाचे झरे आसात. तांचो लोट दक्षिण अस्तंत दिशेन व्हांवता. हो लोट न्हयेंच्या रूपान जक्षिणेवटेन वचून गंगा न्हंयेक मेळटा. येतांबाकोसी, राप्ती, सरजू, काली, अरूण, तामर आनी माडी ह्यो हांगाल्ल्यो मुखेल न्हंयो.
संवसारांतलें सगळ्यांत व्हड तेमूक माऊंट एव्हरॅस्ट (नेपाळी नांव : सागर माथा) ह्याच देशांत आसा (उंचाय ८,८४८ मी.), हेर बर्फाळ तेमकांमदीं धवलगिरी (उंचाय- १७२ मी.), अन्नपूर्णा (उंचाय ८,०७८) मी. गौरीशंकर ( उंचाय- ७,११४४ मी.), कांचनजंगा (उंचाय ८,१७२ मी.) हिमालयचोटी (उंचाय ७,८४६ मी.) हांचो आस्पाव जाता. वयल्या तेमकांमदली गौरीशंकर आनी माऊंट एव्हरॅस्ट, नेपाळ-तिबेट शिमेर जाल्यार कांचनगंगा नेपाळ भारत शिमेर आसा.
देशाचें तापमान जमनीच्या ऊंच सखलपणाक लागून सतत बदलता. हिमालयाच्या तेमकांनी तापमान ४ सॅ. परस उणें आसता. काठमांडू आनी ताच्या लादसल्ल्या वाठारांनी तापमान सर्वसादारण गरम आनी वताळ आसात. हांगा तापमान २ सॅ. ३० सॅ. मदीं थिरावल्लें दिसता. गिमाच्या दिसांनी उश्णकटबंधीय तराई वाठार आनी देंगराच्या मूळसांतलें तापमान २७ सॅ. ते ३२ सॅ. मेरेन पावता. देशाचें सरासरी वर्सुकी तापमान ११ सॅ. इतलें आसा. (काठमांडू शार प्रमाण घेतल्यार).
जून ते आॅक्टबर हे म्हयने, हांगासल्ले मोसमी पावसाचे दीस. कांय फावट मोसमी वाऱ्यावांगडा 'गारो पडटात'. गारो आनी मोसमी वारें एकठांय जावन वादळांय जातात. अस्तंत नेपाळांत पावसाचें वर्सुकी प्रमाण १,००० मिमी. (४०इंच) जाल्यार उदेंत नेपाळांत हें प्रमाण २,५०० मिमी. (१००इंच) आसात. ७,००० मी. वयर मोसमी पावसाचो परिणाम जाणवना. पावसाच्या दिसांनी न्हंय आनी व्हाळ हांचें उदक ६० पटींनी लेगीत वाडटा. हाचो परिणाम म्हणून हुंवाराचें प्रमाण चड आसता.
अस्तंत नेपाळांत गिमाच्या दिसांनी 'लू' नांवाचें गरम वारें व्हांवता. देशाचे वायव्य दिशेकडल्यान वर्सभर सतत वारें व्हांवता. हें वारें माऊंट एव्हरॅस्टासारक्या ऊंट बर्फाळ तेमकांचे कांय भाग उकते आनी सुके दवरता. हिमालयाचे दक्षिण कडली देंवती उबी आसा. हाका लागून हांगा
