नेपाळ नेपाळी विमानदळ, पांयदळासावन १९७९ वसा वेगळे जाले. सद्या विमानदळाकडेन ३ येरादारी विमानां,१पुमा हॅलिकॉप्टर, ३ चेतक हॅलिकॉप्टरां आसात. लोक समाज जीण : १९८९ वसर्गच्या अदमासाप्रमाण नेपाळाची लोकसंख्या १ कोटी ८८ लाख आसली. हांगाची मुखेल भास नेपाळी आसून ती सुमार ७०% लोकांची आवयभास. बिहारी भास १८.५% हांगा खूब मोठो आसा. नेपाळाचो राश्ट्रधर्म हिंदू. देशांतल्या ९०% लोकांचो धर्म, हिंदू. ५.३ % बौद्ध जाल्यार २.७% लोक मुसलमान धर्माक मानतात. वट्ट लोकसंख्येंमदलो ६५% लोक गांवगिन्या वाठारांत, ३०% लोक तराई प्रांतांत आनी ५% लोक काठमांडूच्या देगणांत रावतात. १९७१च्या अांकडयाप्रमाण नेपाळांत लोकसंख्या वाडीचे प्रमाण १० ० ० लोकांक ४४ जाल्यार मरणाचे २३ आसले. मुखेल शारां अशों - काठमांडू-२,३९,१६०, बिरातनगर - ९३,५४४, पोखरा ४६,५४२, बिरजंग - ४३,६४२. नेपाळगंज - ३४,०१५, भैरावा - ३१, १९०. भारत देशांतल्यान आयिल्ले आर्य वंशीय आनी तिबेटा सावन आयिल्ले मंगोल वंशीय हांच्या मिश्रणांतल्यान हांगा जायत्यो जाती जमाती घडल्यात. द्रविड वंशकुळयेचे लोकूय हांगा आसात. दोंगराळ वाठारांत वशिल्लया मुखेल जाती जमातीमदी ब्राह्मण, छत्री, किरांती, लिंबू, राई, तामांग, मगर, सुनवार, गुरुंग, आनी चेपांग हांचो आस्पाव जाता. तराई प्रांतांत ब्राह्मण, रजपूत, थारू, दनवार, राजबन्सी, धनगर आनी मुसलमान पर्वताच्या वाठारांत शेरपा, ल्होमी, थुदाम, ओलांगचंग, दोल्फो, लार्क ह्यो जमाती रावतात. किरात ही देशांतली सगळ्यांत पोरनी जमात. तिचो हाणे ताचेर ‘किरातार्जुनम' हें म्हाकाव्य रचलां, गोरखा ही नेपाळाची मुखेल जात. ती मंगोल आनी आर्य लोकांच्या मिश्रणान घडल्या. गोरखा जातीच्या मुखेल उपजातीमदी खस, ठकुरी, मगर आनी गुरुंग हांचो आस्पाव जाता. गुरखे शिवाक मानतात. झुजारी बुद्धाविशीं ह्या देशाक आपलेंपण दिसता. वाठारांत रावपी नेवारी लोक, चलयेचे लग्न भुरगेपणांत नारायण (विष्णु) वा बिल्वफळाकडेन करतात. अशें केल्यार चलयेक सौभाग्य मेळटा अशी कोंकणी विश्वकोश : २ सामान दवरतात. वयलो मजलो न्हिदपा उठपाखातीर आसता. नेपाळी अस्तंती प्रभावान आतां नेपाळी लोकांचो भेस बदलला. आनी सोरो ह्यो संवंयो नेपाळी मनशाभितर सर्रासपणान दिसतात. नेपाळांत विदेशी वस्तू सवाय दरान मेळटात. पूण खावपाचे जिन्नस खूब म्हारग अासतात. नेपाळी लोक परबो आनी सण उमेदीन मनयतात. हिंदू आनी बौद्ध नेपाळी लोक पवित्र मानतात. त्या दिसा पशुपतिनाथाची यात्रा जाता. हे यात्रेक भारत आनी विदेशांतल्यान लाखांनी लोक वतात. ‘दशहरा' (दसरो) वा नवरात्र ही परब हांगा व्हड दबाज्यान मनयतात. नवरात्रांत दुर्गा, लक्ष्मी आनी सरस्वती हांची पुजा जाता. दसमीक उत्सव सोंपता. दिवाळेक हांगा ‘नहिर' म्हण्टात. दिवाळेदिसा गाय, सुणो आनी कावळ्याक अन्न घालतात. भावबीज, होळी, वसंतपंचम, रामनम, गोकुळाश्टम, गंगादशहरा, मकरसंक्रांत,नागपंचम, सुतापुनव ह्यो परबो देशांतल्या म्हत्वाच्या उत्सवांमदीं भाद्रपदांतली इंद्रयात्रा अानी पंचनाद उत्सव,आशाढ म्हयन्यांत घंटाकर्ण उत्सव,राजा पृथ्वीनारायण शाह आनी नेपाळ नरेश त्रिभुवन वीरविक्रम हांच्यो जयंत्यो हांगां मनयतात. नेपाळांतले कला आनी संस्कृतायेचेर हिंदू आनी बौद्ध धर्माचो प्रभाव पडला. नेपाळी मुर्तीकला आनी वास्तू शिल्पाचेर तिबेट आनी चीनी लाकडासावन विष्णु, गणेश, भैरव, पशुपतिनाथ ह्या देवदेवतंच्यो आनी देवूळ, भक्तपूरचो न्यतपोला, काष्टमंडप आनी तुळजा भवानीच्या देवळांत दिसता. बोधनाथाच्या स्तुपाची (खांबो) बांदावळ, चैत्यशैलींत बांदल्या. वण्टीचेर भक्तपूर आनी काठमांडूच्या संग्रहालयांनी ही पुर्विल्ली चित्रकला नेपाळी लोकगीत आनी भजनाची गोडी सामान्याभायली आसा. हीं गितां कांय न्हंयेंत सोडून दितात. लग्नमोड आनी विधवा बायलांचे लग्न करूंक कांय जमातींनी मेकळेपण आसा. - 3 प्रकारांत देवीनृत्य आनी भैरवीनृत्य हांचो मुखेलपणान आस्पाव जाता. शिक्षण : देशांत साक्षरतायेचे प्रमाण फक्त २९% आसा. चडांत चड �
