कोंकणी विश्वकोश : २ शक्यताय भूशास्त्री व्यक्त करतात. देशाच्या हेर वाठारांमदी-फुलचौकीक हांगा शिशें, जस्त; भोरले, पागासिंग, खोकलिंग आनी तुंगधामाक निकॅल; तिप लिंगाक जस्त, दूगलुंगाक शिंशे; बैसखानी, नपसा, ग्याजी; खनिजां सांपडटात. १९८० उपरांत आंतरराश्ट्रीय वित्त म्हामंडळ हेर धातूंच्या उत्पादनाचेर आसा. उर्जा : देशाक दर वर्सा १,५०,००० मॅट्रीक टन पेंट्रोलियम पदार्थाची गरज लागता. तांची आयात अरेबीयन राश्ट्रां आनी रशियन राश्ट्रकुलांतल्या ४४% येणावळ खर्च जाता. १९८६ मेरेन ०.०५% उदकाचो वांटो वीज उत्पादनाचेर खर्च जालो. तेवरवों ३९५ मॅगाकिलोवॉट वीज निर्मणी जाली. उद्देगधंदे आनी वेपार : देशाचे राश्ट्रीय येणावळींतलो १०% वांटो उद्देगधंदे उखलतात. तातूंत ल्हान उद्देगांचो वांटो ६% जाल्यार व्हड उद्देगांचो ४% आसा. देशांतल्या म्हत्वाच्या उद्देगांमदी वीट, नळे, बांदकामाखातीर लागपी लाकूड, कागद, ताग, साकरीचे कारखाने कारखाने, लुगटाच्यो गिरण्यो आनी सिगरेट तयार करपी कारखाने जोती, खावपाचें तेल, सुती कपडे आनी सूत, गरम कोट शिंवप, फस्काकाडी, जनावरांच्या कातीसावन तयार जाल्लयो विंगड - विंगड वस्तू हे हांगाचे पारंपारीक उद्देग. पारंपारीक उद्देगांमदी १० लाख कामगार वावुरतात. १९८४-८५ त नेपाळाक सुती कपडयाचे निर्यातीवरवी ७०० दशलक्ष नेपाळी रुपया इतली येणावळ मेळ्ळी. देशांतले हेर म्हत्वाचे उद्देगीक उत्पादन अशें - (वर्स : १९८२ १००० टनांनी) ताग = १५.७ साकर = २१.१, शिमीट = ३० आनी लोखणी वस्तू = (9.8. भारत नेपाळाचो उद्देगधंद्यांतलो मुखेल भागीदार. देशाची ४४% निर्यात आनी ४०% आयात भारताक जाता. नेपाळाची विदेशांत जावपी उद्देगधंद्याची निर्यात तेचपरी विदेशांतल्यान जावपी आयात भारताच्या कलकत्ता बंदरांतल्यान जाता. १९८५ त चीनावांगडा उद्देगीक मळार आयुर्वेदीक मुळी, कात आनी गोरवां, आयात जावपी मुखेल वस्तू अशो - तिखें आनी च्या. अर्थकारण : देशाचे चलन नेपाळी रुपया आसून ताचे वजन १७१ ग्रेन इतलें आसा. १ नेपाळी रुपयाचे १०० नेपाळी पीस वा पयशे जातात. नाण्यांभायर १, ५, १०, १०० आनी १०० रुपयाच्यो नोटी चलनांत आसात. नेपाळी राश्ट्र बैंक ही हांगाची मुखेल बैंक. जुलय १९८६ मेरेन तिची मालमत्ता ११,३७९ दशलक्ष नेपाळी रुपया इतली ԿԿ Գ नेपाळ आसली जाल्यार चलनी नोटांचे भांडार १० दशलक्ष नेपाळी रुपया पर्यटन : देशाक पर्यटनावरवों म्हत्वाची येणावळ मेळटा. १९८६त नेपाळांत २,२६,२३६ पर्यटक आयले. १९८६ मेरेन देशांतल्या विंगड विंगड विसव घरांनी ८,७६० खाटांची सुविधा आसली. येरादारी आनी संचारण : भारत आनी अमेरिकेच्या अर्थीक पालवान म्हत्वाच्या रस्त्यांची बांदणी देशांत जाल्या. ह्या दोनूय देशांनी वाहनां चलोवपाक योग्य १४०० किमी. लांबायेचे रस्ते बांदल्यात तातूंत दक्षिण चीनाच्या पालवान तिबेटाची शीम ते काठमांडू मेरेन रस्तो बांदून तयार जाला. हांगा २ ० ० ० किमी. लांबायेचे रस्ते आसात. हांगा म्हाल व्हरपाखातीर एक खास प्रकारचो रस्तो बांदला. ताका रोप वे म्हण्टात. हो रोप वे काठमांडू ते बीरजंग वाठाराक जोडटा. ७२५ मिमी. रूद रुळार चलपी रेल्वे हांगा आसा. ती नेपाळांतले जनकपूर आनी भारतांतले जयानगर ह्या सुवातीमदी चलता. भारतांतल्या बिझलपूरा गांवासावन जनकपूर मेरेन वयल्या रेल्वेमार्गाची लांबाय ५४ किमी. अासा. रॉयल नेपाळ अॅरलायन कॉर्पोरेशन ही हांगाची मुखेल विमानसेवा. हे सेवेचो थळावो लाव काठमांडू आनी इकरा जिल्ह्यांक मेळटा. १९८४ त हो लाव ३० ल्हान व्हड विमानतळ वा हॅलीपेंडांक मेळटालो. देशाची रंगून आनी ढाका शारांक जोडल्या. ८३-८४ आंकडयावरवी नेपाळांत वसकि ४,२४,०० प्रवासी आनी २९०० टन म्हालाची हाडव्हर जाली. काठमांडू शार टेलिफोनावरवी राशोल हे बिहारांतले सुवातेक अस्तंतेकडल्या कांय जिल्ह्यांक जोडलां. आजमेरेन उपलब्ध १९७८ वसांच्या आंकडयाप्रमाण नेपाळांत ९,४२५ टेलिफोन आसले. तातूंतले ५४३१ काठमांडू शारांत आसले. अमेरिका आनी भारताच्या पालवान देशांत ९१ बिनतारी संदेशयंत्रणा केंद्रां बांदल्यांत. ती भारतांतल्या १९८७ च्या एप्रिल म्हयन्यामेरेन देशांत ५८ दिसाळीं आनी ३४५ भाषा पत्रिका, नेपाळ समाचार राइझिंग नेपाळ, समय आनी समाज हीं हांगासल्लीं मुखेल दिसाळीं. नेपाळी रेडिओ मध्य आनी लघु तरंगांवयल्यान आपल्यो कार्यावळी वितरायता. जावलाखेल आनी खुमल्तार केंद्रांवयल्यान इंग्लीश आनी नेपाळी भासांतल्यान कार्यावळींचे प्रसारण जाता. १९८६ वस नेपाळी दूरदर्शनाक आरंभ जालो. ह्यो कार्यावळी सप्तकाक २३ वरां आसतात. १९८६त हांगा २० लाख रेडियो संच आनी २७,०० दूरदर्शन संच (हातूंत २५,००० रंगीत दूरदर्शन संच) आशिल्ले. संरक्षण : नेपाळी लश्कराचे वांटे अशे - १ रॉयल गार्ड, ७ पांयदळाच्यो ब्रिगेडी, दरेकोंक नाळींचो विभाग, तंत्रीक सिग्नल. सत्रीधारी आनी वट्ट आंकडो ४०,००० आसून तांकां आदार दिवंक २८,००० राखीव सुरक्षा दलाचे जवान आसात.
