डॅनीश भास रोमी लिपीचो उपेग करता.c,q,w,x,z, हीं अक्षरां फकत परकी शब्दांतूच वापरप जातात.j हें अक्षर ‘य’ च्या उच्चाराखातीर वापरतात.d हें अक्षर शब्दाच्या निमाणें l, n, r, t उपरा6 आयल्यार ताचो उच्चार जायना. तशेंच ते s, t आदी खंयय आयल्यार अनुच्चारीत आसता.तशेंच एकावयवी शब्दांत स्वराउपरांत येवपी g हें अक्षरय अनुच्चारीत आसता.
व्याकरण: नाम- नामांत दोन लिंगां आसात: सामान्य आनी नपुसक.तशेंच दोन वचना6 आसात.नामा आदीं निर्गुण (निश्वित आनी अनिश्वित) विशेशण येता.नामाचें भोवन खंयचोच प्रत्यय लागनासतना e, वा er हो प्रत्यय लागून वा स्वरविकार जाता.प्रथमा,द्वितिया आनी षश्ठी ह्यो तीन विभक्ती आसात.
विशेशण- विशेशणां नामाच्या लिंगवचनाप्रमाण बदलतात.
सर्वनाम- सर्वनामां लिंग,वचनाप्रमाण बदलतात.तांचीं षश्ठीचीं रुपां मात विशेशणाप्रमाण वागतात.
क्रियापदां- क्रियापदाचें रुप सर्व पुरुषी एकूच आसता.कांय क्रियापदां सौम्य(नेमान) आनी कांय खर (अनेमान) असो फरक आसा. -कों.वि.सं.मं.
डॅनीश साहित्य: आर्विल्ले भाशेचें ख्रिस्तआदीं २०० वर्सा डॅन्मार्कांत घोळणुकेंत आशिल्ल्या,इंडो-जर्मनींत मेळटा. डॅनीश भाशेचें सुर्वेचें लिखीत रुप इ.स.२००च्या सुमाराक प्रचलीतआशिल्ले रुनीक लिखावटींत दिसता.हे लिखावटीची लिपि कॉमन जर्मेनीक लिपीक लागशिल्ली आसा.इ.स. ५०० सुमाराक स्कॅंडिनेव्हिया जर्मनी पसून पयसावली आनी ९०० च्या दरम्यान डॅनमार्क आनी स्विडनांत भाशीक बदल घडून आयले अशें दिसता.
डॅनीश भाशेंतलीं मुळावीं हातबरपां १३व्या शतमानांतलीं. हीं चड करून प्रादेशिक कायद्याविशीं आसून तीं पुर्विल्ल्या मौखिक न्यायपद्दतींतल्यान लिखीत रुपांत आयल्यांत.जायत्या बोली भाशांनी आशिल्ल्या ह्या हातबरपांवयल्या बोलीभाशांचें वेगळेपण स्पश्टपणान दिसता.ह्या बोली भाशांमदली ज्युटलॅडीक ही चड सुदारिल्ली दिसता जाल्यार स्कॅंडिनॅव्हियन उण्यांत उणे बदल दाखयता.फुडें ह्या बोली भाशांमदल्या झीलंड(Zealand) ह्या मध्यवर्ती प्रदेशाची बोलीभास आनी कॉपॅनहागॅन ह्या राजपाटणाची बोलीभास हाणीं डॅनीश भाशेच्या प्रमाणीकरणाक फाटबळ दिलें. डॅनीश हातबरपांमदीं वॉल्डेमर दुसरो हाणें सुरू केल्लो आनी व्हायबोर्गच्या बिशप गनरान लिपीबद्द केल्लो ज्युटलॅडिक कायदो सरस आसा.
रीम क्रॉनीक (रायम क्रॉनिकल) ही नितीकथात्मक इतिहासीक कृती डॅनीश भाशेंतली पयली छापिल्ली साहित्यकृती.डॅनमार्काच्या साहित्याचीं पाळां नॉर्वेजियन आनी आयसलॅंडीक मौखिक काव्य,तशेंच तातूंत दिसपी कॉमन जर्मन अॅंाग्लोसॅक्सन आनी स्कॅंडिनॅव्हियन जीवनमुल्यां आनी समाजीक नदर हातूंत दिश्टी पडटा.हें सुरवेचें साहित्य जायत्या तेंपामेरेन लातीं(Latin)च्या शेकाखाल चेपिल्लें.उपरांत ताचेर जर्मन,फ्रांसेझ आनी इंग्लीश भाशांचोय प्रभाव पडलो.
रुनीक काळ(८५०-१०५०)- पुर्विल्लें डॅनीश साहित्य रुनीक अक्षरांनी फातरांनी कोरांतिल्लें मेळटा.हीं खडपांतलीं बरपा6 म्हळ्यार व्हायकिंगाचीं यादस्तिकां.हे बरपावळींत पुर्विल्लें डॅनीश वीररस काव्य आनी जिवीत हांचें नकसूद चित्र दिसता.
मध्ययुगीन काळ (१०५०-१५००)- ह्या काळांत लातीं ही इगर्जेची सर्वमान्य भास जाल्ल्यान रुनीक साहित्याचेर प्रभाव पडलो आनी नेमाळीं तशेंच संतांचीं चरित्रां अशें तरेचें लातीं साहित्य निर्मप जालें.हातूंत ऐलनॉथ ह्या इंग्लीश भिक्षून बरयल्लें ‘द लिजंड ऑफ सेंट कान्यू’ हे मुखेल बरप आसा.
११५५-१२२७ मेरेन डॅन्मार्काच्या राजकीय कारभाराक बरेंच म्हत्व आयिल्लें.ताका लागून पुराय दक्षिण बाल्टिक देगेचेर शेक गाजोवपी राजवट म्हणून डॅन्मार्काची तुस्त करपी इतिहासीक बरपां निर्माण जालीं.ह्या काळार म्हाप्रतापी झुजारी आनी राज्यकर्तो अॅिबसालॉम हाचे प्रेरणेखाल स्वेंड आगेनसेन ह्या बरोवप्यान अ शॉर्ट हिस्टोरिया रुगून देनीये कॉम्पेन्डीओसा बरयली.पूण त्या काळावयली सगळ्यांत व्हड साहित्यकृती म्हळ्यार सॅक्सो ग्रामाटीकस हाची स वांट्यांनी बरयल्ली जेस्ता दानोरुम (११८०-१२१९). ह्याच तेंपार हेक्सामेरो(6 days)ही संवसार निर्मणेचेर आदारित म्हत्वाकांक्षी लातीं काव्यकृती अॅंपडर्स सुनेसन हाचेवरवीं जल्माक आयली.ह्या काव्यांतल्यान सुनेसनाचे अभ्यासू वृत्तीचे आनी ताच्या गिन्यानाच्या आवांठाचें दर्शन घडटा. तेच परीं त्या काळांतलीं युरोपी शिक्षण केंद्रां आनी तांचें स्वरूप हांचीय विस्तारान म्हायती मेळटा.
पूण डॅनीश साहित्याचें सगळ्यांत गिरेस्त दाय्ज हें डॅनीश भाशेंतलें कथानक काव्य,वा बॅलडस (वीर गीतां).हातबरपाळींत आशिल्ल्यो ह्यो बॅलडस १५९१त अॅंाडर्स सॉरेनसेन वॅडेल हाणें सग्रहीत करून छापल्यो.हांचो उगम नृत्यगितां आनी नॉर्डिस म्हाकाव्यां हांच्या संगमांतल्यान जाल्लो दिसता.
डॅन्मार्कांत रिफॉर्मेशनाचो प्रभाव पयलीं पडलो आनी उपरांत रॅनासेंस (प्रबोधन) ह्या कला आनी अभिजात साहित्याचे नवनिर्मितीक सुरवात जाली.त्या काळांतलें चडशें साहित्य रोमी कॅथोलीक पंथ आनी सुदारणावादी हांचे मदल्या संघर्शाचेर केंद्रीय जाल्लें दिसता.ह्याच काळार छापणावळीची कला उदरगतीक पावली आनी Polemic pamphlets व्यंगात्मक लेखन आनी जर्मन साहित्याचेर आदारीत बरप हांकां ओतो आयलो.ह्या काकावयल्या बरपांत पॉल हॅलजेसेन हाचें द स्कीबी क्रॉनिका आनी ताचो लुथरियन प्रतिस्पर्धी र्हव्स हौसेन हाचो लोकप्रिय असो सेर्मांवांचो संग्रह हीं म्हत्वाचीं आसात.तशेंच ,पयलो लुथरियन बिशप पेडेर पालादियस हाचें त्या काळांतलें जिविताचें जिवें चित्र दाखोवपी व्हिजीता तसवॉग हें पुतक म्हत्वाचें.
ह्या काळांत भाशेचे नदरेन पळेल्यार क्रिस्टीअर्न पेडरसन हाणें केल्लो संपादकीय वावर उल्लेख करपासारको.ताणें सॅक्सोह्या पुस्तकांत जायतें मध्ययुगीन साहित्य संपादीत केलां.तशेंच बायबल अणकारपाचो व्हड वावर करून डॅनीश साहित्याचे उदरगतींत मोलादीक योगदान दिलें.त्या काळावयले नामनेचे कवी माळ्यार लुथरीयन,भजनां मायभाशेंत बरोवपी हॅन्स थॉमसन आनी नीज प्रतिभावंत गीतिकाव्य बरोवपी हॅन्स क्रिस्टेन्सेन स्थेव्ही.
१७व्या शतमानांत ल्हव ल्हव शिक्षणाचे प्रसार आनी गिन्यानाचो हावेस वाडिल्ल्यान लोकांची बौध्दिक विशयाकडेन ओड जाली आनी कवितेक चंवर आयलो.सुरवेक ग्रीक रोमी साहित्याचे फ्रांसेझ,जर्मन
