फुलांचो काडो साकर घालून पचनक्रिया सुदारपाखातीर दितात. पानां वांतिकारक आनी मुळां खर रेचक आसतात. - कों. वि. सं. मं.
पड्डो पद्दत- (पळेयात बुरखो). पणजी- गोंय राज्याचें राजपाटण. हें शार तिसवाडी तालुक्यांतल्या मांडवी न्हंयेचे दक्षिण देगेचेर दावेवटेन वसलां. गोंय हें घटक राज्य जावंचे पयलीं आदल्या गोंय , दमण आनी दीव ह्या केंद्रशासित प्रदेशाची ती राजधानी आशिल्ली. तशेंच पुर्तुगेजाच्या शेकातळा आशिल्ल्या आदल्या गोंयची ती उपरांतची राजधानी आशिल्ली.
पणजी ह्या नांवाच्यो जायत्यो उत्पत्तयो आसात. एके उत्पत्ते प्रमाण पणजानीखळी (पणज- पनेळ, खळी- उदका व्हाळ) म्हळ्यार उदकाची येरादारी आशिल्लें ठिकाण. दुसरे एके उत्पत्ती प्रमाण पोंजी (सुपीक भूंय) ह्या उतरावयल्यान पणजी हें उतर घडलां. 1843त पुर्तुगेजांनी जेन्ना आपली राजधानी व्हडल्या गोंयासावन पणजे हाडली , तेन्ना तिका नवें गोंय (नोवा गोवा) हें विशेशण (नांव) दिलें. पणजेचो सगळ्यांत आदलो उल्लेख मेळटा तो त्रिभुवनमल्ला ह्या कदंब राजाच्या शिलालेखांत (1107). ताचेप्रमाण कदंबाचो कारभारी गंद गोपाल केलिमा पणजेचो कारभार तेन्ना पळयतालो. शष्ठदेव दुसरो ह्या कदंब राजाच्या काळांत कल्पा आनी उपरांत तीचो पूत नगना पणजेचो कारभार पळयतालो. मुसलमान राजवटीच्या काळांत युसूफ आदिलशाहान पणजेंत किल्लो बांदून तो सैनिकी तळ केलो. 1510त आफोंस आल्बुकेर्कान गोंय जिखल्या उपरांत पणजे हें सैनिकी ठाणें जालें. पुर्तुगेज वसणुककार 1510 वर्सा गोंयांत पावले तेन्ना पणजी हो ताळगांव म्हालाचो एक ल्हानसो वांटो आशिल्लो. मांडवी न्हंयचे देगेर पंदराव्या शेकड्यांत आदिलशहीन उबारिल्ल्या किल्ल्याभायर थंय कांयच नाशिल्लें.
17व्या शेकड्यामेरेन पणजे हें मुखेल करून नुस्तें मारप्यांचें रावपाचें ठिकाण आशिल्लें. पोरन्या गोंयांत पडिल्ले प्लेगाचे धामीक लागून 1759त पुर्तुगेज व्हायसरोयाचो राबितो पणजेंत जावपाक लागलो. ल्हव ल्हव करून प्रशासकीय कार्यालयां पणजेंत आयलीं. तेन्ना सावन पणजेची लोकवसती वाडूंक लागली आनी एक शार म्हणून ताचो विस्तार जायत रावलो. 1632त रायबंदर ते पणजी हो रस्तो आनी पोंत द लिन्यारिश (पाटो पूल) तयार जावन पणजी रायबंदराक जोडली. 1843त ती पुर्तुगेज इंडिया ह्या गोंयच्या पुर्तुगाल वसाहतीची कायदेशीर राजधानी म्हणून जाहीर जाली.
19व्या शेंकड्याचे सुरवेक पुर्तगेज गव्हर्नराचो राबितो म्हणून दोनापावळा मांडवी न्हंयेच्या सामक्या तोंडार काबो पॅलेस (आताचें काबो राज निवास) हें गोंयच्या गव्हर्नराचें वसतीस्थान जालें. गोंयच्या स्वातंत्रा उपरांतूय गोंयच्या गव्हर्नराचें तेंच वसतीस्थान आसा. आदिलशहाच्या पणजेच्या राजवाड्याचें 1843 वर्सा सावन पुर्तुगेजांचे सचिवालय आनी 1961 वर्सा सावन स्वतंत्र गोंयचें सचिवालय आनी उपरांत विधानसभा जालें.
सद्दयाक सचिवालयांतच विधानसभेचें कामकाज चलता. पूण हाचेफुडें
