कोंकणी विश्वकोश : २ गिन्यान ह्या विशयांचो ताणे अभ्यास केली. मुत्सद्दी जावंचेपयलींच ताणे कविता बरोवंक सुरवात केल्ली. १९११ त ताणे ‘एलाज' हो पयलो काव्यांझेलो उजवाडायलो. १९१४ त ताणे फ्रेंच परराश्ट्रीय खात्यांत प्रवेश घेतली. १९१६ ते १९२१ ह्या काळांत केली. ह्या पदाचेर आसतना चिनाभाशेनूच कोरिया, मोंगोलिया आनी जपान ह्या देशांनीय ताणे भोंवडी केली. फ्रांसाच्या विदेश खात्यांत सेक्रेटरी जनरल ह्या पदामेरेन ताका बडटी मेळ्ळी. पूण पॅरीस पडटकूच नाझीचो अनुनय करपाचे न्हयकारिल्लयान ताणे नोकरेचो राजिनामो दिवन, देशत्याग केलो आनी अमेरिकेक गेलो. १९२१ त ताणे उदेंत आशियायी वेव्हारांचो उपरांत तो AristideBriand ह्या शांततायेचो नोबेल पुरस्कार मेळयल्ल्या फ्रेंच राज्यकत्र्याची सचीव जालो. १९३३ त विदेश मंत्रालयांत राजदूत ह्या पांवडयावयलो सरचिटणीस जाली. १९४० त विहशी सरकारान साहित्याचो सल्लागार म्हणून ताणे काम केले. ‘अमेरिकन अॅकॅडमी ऑफ आर्टस अँड लेंटर्स’ चे वांगडीपणूय ताका दिलें. फ्रैंास मुक्त जातकूच ताका फ्रेंच नागरीकत्व परत दिलें आनी १९५७ त फ्रेंासांत परत गेलो. १९५९ वसा ताका साहित्याचे ‘ग्रां प्री’ हें इनाम फावो जाले. प्रतिभा आनी प्रतिकांनी समृध्द अशें काव्य आपल्या असामान्य अशे प्रतिभाशक्तीन बरोवन समाजाक एक देखदिणी नदर ताणे दिली. ह्या ताच्या मोलादीक वावराखातीर १९६० वसचिो साहित्याखातीर आशिल्लो नोबेल पुरस्कार ताका फावो जालो. १९६७ वसा अमेरिकन अॅकॅडमी ताचे कांय उल्लेख करपासारके काव्यांझेले आसात ते अशे - आनाबाझ (१९२४), एक्झिल (१९४२), व्हां (१९४६), आर्मेर (१९५७) आनी क्रोनीक (१९६०). आनाबाझ ही ताची दीर्घ कविता. एक्झिल ही कविता ताणे आपल्या हद्दपारिच्या काळांत बरयली. - कों. वि. सं. मं. पाऊल, बोनावेन्तूर पॅट्रीक o.F.M. : (जल्म : चिखली, कोलवाळ). पाकिस्तानांतल्या हैदराबादचो बिशप. धर्मीक शिक्षण घेतले उपरांत तो १९५४ त पाद्री जाली. १९७१ त ताची बिशप म्हणून नेमणूक जाली. उपरांत तो आपले डायोसीझाचो वावर करूंक लागलो. - - कों. वि. सं. मं. पांचरात्र : सगूण भक्तीक म्हत्व दिवपी एक प्राचीन संप्रदाय. ह्या उपरांत पांचरात्रमताकूच म्हत्व आशिल्ले. पंच आनी रात्र ह्या दोन ६९१ पांचरात्र वा पांच गिन्यानाचे प्रकार, अशे ह्या शब्दाचे अर्थ सांगल्यात. शतपथ ईश्वराची सगूण रुपांत उपासना करपाची पद्दत शिव आनी विष्णु जाली. महाभारत काळांत विष्णु अवतार वासुदेव कृष्णाचे उपासनेक लोक अहिंसामूलक भक्तिमार्गाचो प्रचार करताले, देखून वैदिक लोकांनी आनी विष्णु पुराणांत पांचरात्रीकांची तोखणाय केल्या. पांचरात्र संप्रदायांत दर्शन, मंत्र, यंत्र, माया, योग, मंदिरनिर्माण, प्रतिश्ठाविधी, संस्कार, वर्णाश्रमधर्म आनी उत्सव अशा धा विशयांची म्हायती दिल्ली आसा. पद्दतीचेरूय भर दिल्लयाचे स्पश्ट जाता. महाभारतांतलें नारायणीयोपाख्यान हें ह्या तंत्राचे मूळ स्त्रोत. पांचरात्र शास्त्रांत ज्ञान, योग क्रिया आनी चर्या हांचे विवेचन केल्ले आसा. पांचरात्र तंत्राच्या दार्शनीक सिध्दांता प्रमाण ब्रह्म हें अनादी, अनंत, अक्षर आसा. ब्रह्म हें व्यक्त आनी अव्यक्त, तशेंच साकार आनी निराकार आसा. ज्ञान, शक्ती, ऐश्वर्य, बल, वीर्य आनी तेज हे ब्रह्माचे स गूण. ह्या गुणांच्या योगानूच त्या ब्रह्माक भगवान म्हण्टात. ज्ञान हें ब्रह्माचे स्वरूप आनी ताचो गुणूय. जगाची व्यूत्पत्ती - प्रलय करपाचे सामथ्र्य म्हळ्यार शक्ती. एश्वर्य म्हळ्यार स्वतंत्रतापूर्वक कार्य करपाची शक्ती. बल म्हळ्यार जावनूय विकाररहीत आसप. तेज म्हळ्यार कोणाचोच आदार घेनासतना सृश्टी घडोवप. ह्या स गुणांतले ‘ज्ञान' हेंच देवाचे श्रेश्ठरूप. वासुदेव, संकर्षण, प्रद्यम्न आनी अनिरूध्द हे भगवंताचे चार व्यूह वा रूपां. जगाच्या कल्याणाखातीरूच भगवान ह्या चार रुपांची सृश्टी करता. हातूंतलो वासुदेव हो परमात्मो, संकर्षण हो भगवंताचो भाव, प्रद्युम्न हो पूत आनी प्रत्येकी दोन-दोन गूण आसतात. सृश्टीची रचना करप हें संकर्षणाचे कार्य, पांचरात्रक्रियेचे शिक्षण दिवप हें प्रद्युम्नाचे कार्य, जाल्यार क्रियाफल अर्थात मोक्ष हाचे तत्त्व प्रतिपादन करून दिवप हें अनिरुध्दाचे कार्य. व्यूहकल्पना हो पांचरात्रीकांचो म्हत्वाचो सिध्दान्त, साधनमार्गाचे प्रतिपादन करप, हें पांचरात्र पंथाचे प्रधान लक्ष. पांचरात्रांनी त्रैवर्णिकांक साधनेचे अधिकारी मानल्यात. साधकाक दिक्षागुरूची गरज आसता. दिक्षा दिवपी गुरू योग, मंत्र, तंत्र आनी हेर गजालींनी निपूण आसचो. शिश्यान गुरूक शरण वचून ताचेकडल्यान योगसाधनेचेर चड भर दिला. शास्त्रोक्त पध्दतीन देवूळ निर्माण करप आनी तातूंत इष्टदेवतेची विधिपूर्वक प्रतिश्ठा करून तिची संप्रदाय पद्धतीन पूजा-अर्चा करप, होय साधकाक मोक्ष प्राप्ती जाता.
