चिकटल्ले आसतात.ब्ल्यू आनी कॉपर ह्या पाख्यांचे कोश सगळ्या आंगांनी पानांचेर चिकटून रावतात.तांच्या सगळ्या आंगाचेर रेशमी धाग्यांचें एक जाळेंच तयार जाल्लें आसता.हाका लागून तांकां योग्य ती राखण मेळटा.
कांय कोश पातळ कवचान धांपिल्ले आसतात.हें कवचं पातळ आशिल्ल्यान कोशाची दर दिसा जावपी वाड भायल्यान दिसता.कोशावस्थेंत ताच्या शरिराची कांयच हालचाल जायना आनी तो अन्नय खायना.ही अवस्था सुमार ३ ते ४ सप्तकां उरता.हे मुदती उपरांत कोशावयलें पातळ आवरण फुटून पूर्ण वाड जाल्लो पाखो भायर पडटा आनी फुलांतलें म्होंव खावपाक लागता.
अशे तरेन पाख्यांच्या जीवनक्रमांत तांतीं,डींभ,कोश आनी पूर्ण(प्रौढ) कीड अशो चार अवस्था आसतात.दर एके अवस्थेची काळमर्यादा वातावरणांतलें तापमान,सूर्यप्रकाश हांचेर आदारून आसता.शिंया दिसांनी ती दीर्घकालीन आसता जाल्यार गिमाच्या दिसांनी थोड्या वेळाची आसता.कांय पाख्यांचो एका वर्सांत २ ते ३ पिळग्यो जातात जाल्यार कांय पाख्यांची एकूच पिळगी तयार जाता.
कांय जातींचे पाखे तोळां भाशेन एका जाग्यावयल्यान दुसऱ्या जाग्यार जाल्यार केन्ना केन्नाय एका देशांतल्यान दुसऱ्या देशांत स्थलांतर करतात.अशीं स्थलांतरां चड करून थरावीक दिसांनी दक्षिणेकडच्यान उत्तरेकडेन करतात.पाखे आपल्या जिवितांत एक जावं दोन खेपे स्थलांतरां करतात.स्थलांतर करचे पयलीं हजारांनी पाखे एकठांय जमून हवेंत उडपाक लागतात.हे पाखे हवेंत जायतो वेळ उडत रावतात आनी दोंगर,न्हंयो,दर्या सारकिल्ल्यो आडखळी सहज पार करतात.हरशीं पाखे चड उंचायेवयल्यान उडनात.हाका लागून तांचीं पांखां पानांक जावं तणांक लागून मोडटात.पूण स्थलांतरा वेळार ते खूब उंचायेवयल्यान उडटात आनी तांच्या पांखांक कायच दुखापत जायनासतना ते बरे भाशेन प्रवास करपाक शकतात.भारतांत पिरीडी ह्या कुळांतलें कॅटोप्सिला आनी पिरीस ह्या वंशांचे पाखे आनी नींफॅलिडी ह्या कुळांतले डनायस आनी व्हॅनेसा ह्या वंशांचे पाखे नेमान हिमालयांतल्या थंड प्रदेशाकडेन स्थलांतर करतात अशें समजलां.थंय वतकच शिंयाक लागून शेंकड्यांनी पाखे मरतात आनी उरिल्ले मात परत येतना एक-एकले येतात.पूण हीं स्थलांतरां ते किद्या खातीर करतात. म्हणपाचीं कारणां आजूनमेरेन शास्त्रज्ञांक निश्र्वीतपणान खबर नात.
पाख्यांक हवेंतलें थरावीक तापमान मानवता.जेन्ना तापमान सामकें सकल देंवता आनी हवा थंड जाता अशा वेळार पाखे जावं तांची खंयचीय जीवनाव्स्था दीर्घकाळ तिगता.हे स्थितीक शीत निश्क्रीयता आशें म्हणटात.शिंयांच्या तेंपार तांतीं,डींभ,कोश जावं पाखे हांची जी अवस्था आसता ती दीर्घकाळ तिगता.ह्या वेळाचेर ते अन्न खायनात.श्र्वसनाची क्रिया सामकी मंद चलता.हालचाल अजिबात नासता आनी शरिरांतल्यो सगळ्यो क्रिया खूब मंद चलतात.सॅटिरिडी ह्या कुळांतल्या पाख्यांचे डींभ शिंया दिसांनी झाडावयल्यान सकयल देंवतात आनी मुळाकडेन सुप्तावस्थेंत पडून रावतात.जायते डींभ आपलेच लाळेन पानांमदीं एक ल्हानसो घोंटेर तयार करून तांतूंत रावतात.तशेंच ते पानांचेरूय सुप्तावस्थेंत पडून रावतात.अशा वेळार उकतशेर आशिल्ल्या कारणान दुस्माना पसून तांकां खास अशी काळजी घेंवची पडटा.हे खातीर डींभ लाळेन पानाची एक नळी करता आनी तातूंत लिपून बसता.जायते खेपे आशीं पानां जमनीर झडून पडटात आनी डींभूय जमनीर पडून मरपाचो भंय आसता.हेखातीर डींब लाळेनूच पानांचो देंठ झाडात चिकटावन दवरतात.अशा पानांक इंग्लिशींत 'हायबर्नक्युलम' अशें म्हणटात.
कांय खेपे तांतयां जावं कोशूय सुप्तावस्थेंत वतात.अशा वेळार तांची प्रतिकारशक्ती खूब वाडिल्ली आसता.तीं जरी उदकांत बुडलीं जावं ताचेर कितलेंय विखारी द्रव्य फाफुडलें तरीय तीं मरनात.व्हर्डनोसिडी ह्या कुळांतले पाखे आपली सुप्तावस्था चड करून गुदांव,पडकीं जावं वसाड घरां अशा जाग्यांनी लिपून बसून काडटात.
गिमाच्या दिसांनी जेन्ना हवेंतली गरमी वाडटा तेन्ना चड करून पाखे जावं तांची खंयचीय जीवनावस्था एके प्रकारचे सुप्तावस्थेंत वता.हे स्थितीक ग्रीष्मनिशक्रीयता अशें म्हणटात.ही स्थिती शिंयातले सुप्तावस्थेसारकीच आसता.
पाखे जावं ताच्यो हेर जिवनावस्था सामक्योच नाजूक आसतात.सवणीं,शेड्डे जावं मासाहारी किडी आनी कोळी हे तांचे मुखेल दुस्मान.दुस्मानापसून आपली राखण करपाखातीर डिंभांक जावं पाख्यांक संरक्षक अवयव आसतात.सवमीं जावं शेड्डे हांची नदर सामकी तीक्ष्ण आसता.हाका लागून तांकां तांतयां,डींभ,कोश जावं पाखे सोंपेपणीं मेळपाक शकतात.हाका लागून आपली राखण करपाखातीर ह्या जिवनावस्थांचो रंग आनी आकार भोंवतणचे परिस्थितीकडेन एकरूप जावपी आसता.हाका मायावरण म्हणटात.मासाहारी किडी जावं कोळी हांची नदर तितली तिक्ष्ण आसना.अशा दुस्मानांपसून राखण मेळपाखातीर मायावरण उपेगी पडना.अशावेळार शरिरावयले विखारी केंस,आंगाक येवपी घाण्यारो वास,शरीराचें पचकेपण हांकां लागून तांची राखण जाता.केन्ना केन्नाय आपली राखण करपाखातीर हेर सुरक्षीत पाख्यांची नक्कलूय ते करतात.
पाख्यांच्या जीवनक्रमांतली डींभावस्था ही मनशाक त्रासदायक जाल्यार पुर्णावस्था ही उपेगी आसता.पाखे ज्या झाडाचेर तांतयां घालतात त्या झाडाचीं पानां हे डींभ आधाशीपणान खातात.डींभ आपल्या वजनाच्या कितल्यातरी पटींनी चड वजनाचें अन्न खातात.पचूंक नाशिल्लें अन्न ते निशठेच्या रूपान भायर उडयतात.लेपिडॉप्टॅरा ह्या गणांतल्या सगळ्या किडींच्यो डींभावस्था खूब त्रासदायक आसून त्यो तृणधान्यां,फुलझाडां,फळझाडां,तण,सांठयल्लें अन्न,कपडे हांची खूब नाशाडी करतात.पूण अशे उपद्रवू डींभ चडशें पिसोळीं ह्या किडींचेच आसतात.
डींभाक मारपाखातीर गॅमेक्झिन,एंड्रिन,लिंडेन,डीडीटी सारकिल्या वखदांचो वापर करूं येता.ह्या वखदांचो फवारो पानांचेर मारतकच तीं पानां डींभ खातात आनी विखारी द्रव्यां आंगाक लागून जावं पानांवांगडां पोटांत वचून ते मरतात.
पाखे ही अवस्था उपेगी.कारण ह्यो किडी फुलांक कांयच दुखापत करीनासतना फुलांतलें म्होंव खातात आनी ह्या वेळार तांच्या पांयांक फुलांतले परागकण दसतात.पाखे जेन्ना एका फुलावयल्यान म्होंव खावपाक म्हणून दुसऱ्या फुलाचेर वचून बसतात तेन्ना हे परागकण त्या फुलांतल्या किंजल्काचेर पडटात आनी फळधारणा जातात.
पाख्यांच्या ओडलायण्या रंगीत पाखांक लागून आनी हे रंग पाखे मेल्यारूय तशेच उरतात देखून तांकां एकठांय करपाचो छंद खूब जाणांक आसता.पाख्यांच्या पांख्यांवयलें तरेकवार नक्षीकाम कापडधंद्यांतल्या लोकांक कपड्यांचेर वेगवेगळ्या रंगांची आनी आकृतीची छापणावळ करपाखातीर नमुनो म्हणून उपेगी पडटा.पापुआ न्यू गिनींतल्या पांचशांपरस चड
