रक्ताचे कांय थेंबे देवीचेर पडूंक दिता.उपरांत ती तकली एके परातींत दवरून ती परात देवीच्या चौरंगा सकयल दुसऱ्या दिसा मेरेन दवरतात आनी उरिल्लो बोकडो शिजोवन खातात.लग्नाआदीं चार दीस व्हंकलेक न्हवऱ्यागेर आपोवन फळां,गोडशें,लुगटां आनी वस्ती दितात.लग्ना आदल्या दिसा तिका हळद लावपाचो कार्यक्रम आसता.तांचेमदीं लग्न चलयेच्या घरा जाता.लग्नांत मधुपर्क,अक्षता उडोवप,केळवण,कन्यादान,सप्तपदी हे विधी मुखेल आसतात.लग्नाच्या वेळार व्हंकल-न्हवरो तांदळाचे राशीर उबीं रावतात आनी मंगलाश्टकां म्हणटकच न्हवऱ्यचो बापूय व्हंकलेच्या गळ्यांत काळी पोत बांदता आनी व्हंकल न्हवऱ्याच्या गळ्यांत हार घालता.
चलयेक पयलें न्हाण आयलें म्हणटकच घरांतली जाण्टी बायल तिची होंट भरता.आदल्या तेंपार अशें जातकच तिका बरे कपडे घालून मकरांत बसयताले,वाजंत्री बी आपोवन चार दीस कार्यक्रम चलतालो.पांचव्या दिसा न्हावन गर्भादानाचो विधी जातालो.तांचेमदीं बाळंटेर कुळाराच जाता.भुरगें जाता त्याच दिसा भुरग्याची पत्रिका तयार करतात.पांचव्या दिसा सटीची पुजा करतात.धाव्या दिसा सुवेर सोंपतकच त्या दिसा वा इकराव्या दिसा भुरग्याचें नांव दवरतात.
हे लोक मडीं लासतात.लाशिल्ल्या जाग्यार मातयेची ल्हानशी त्रिकोनी रास करतात,ताचेर शेणउदक शिंपून दुर्वा पातळायतात आनी ताचेर उदकाचीं पांच मडकीं,तीळ,शिताचो पींड,तूप,भाकऱ्यो आदी वस्तू दवरतात.मेल्ल्या मनशाचो चलो पिंडामुखार कापूर आनीधूप जळयता.मेल्ल्या मनशाचो आत्मो धा दीस मेरेन घरांत घुंवत रावता आशी लोकांची समजूत आसा.देखून धा दिस ताका न्हावपाखातीर एका दोण्यांत उदक आनी पियेवपाखातीर एका दोण्यांत दूद दवरतात.इकराव्या,बाराव्या आनी तेराव्या दिसा श्राध्द करतात.
-को. वि. सं. मं.
पाडगांवकार,प्रकाश दामोदर:(जल्म:४ डिसेंबर १९४८,मुंबय). नामनेचो कोंकणी कवी.ताच्या बापायचें नांव दामोदर आनी आवयचें नांव विजया.प्रकाशाचें भुरगेपण दलीत कुटुंबांत,गरिबींत आनी कश्टांनी गेलें.प्रकाशाचे बायलेचें नांव संजीवी.ताका तीन चलयो आनी एक चलो आसा.
प्रकाशाचें मळावें शिक्षण पणजेच्या मुष्ठीफंड शाळेंत मराठी माध्यमांतल्यान आनी मासानु द आमोरीं शाळेंत पुर्तूगेज माध्यमांतल्यान जालें.अर्थीक अडचणींक लागून विद्यार्थीदशेंतूच नेकरी करून,पणजे इन्स्टीट्यूट ऑफ इन्स्ट्रक्शन रातशाळेंत एस.एस.सी. मेरेनचें शिकप केलें.आकाशवाणीच्या पणजी केंद्रार नोकरी करून धेंपे कॉलेज ऑफ आर्टस अॅण्ड सायन्स म्हाविद्यालयांत सांजेच्या वर्गांत शिकून बी.ए. ची पदवी जोडली.१९६८ ते १९७४ मेरेन आकाशवाणीच्या पणजी केंद्रार प्रशासकीय विभागांत नोकरी केली.सद्याक एम.एम.टी.सी.ऑफ इंडिया लि. वास्को द गामा शारांत मॅनेजराच्या हुद्द्याचेर आसा.
फाटलीं २४ वर्सां तो अखंडीतपणान आनी निश्ठेन काव्य साधना करूत आसा.'उजवाडाचीं पावलां'(१९७६),'वास्कोयन'(१९७७) आनी 'हांव मनीस अश्वत्थामो'(१९८५) अशे तीन काव्यांझेले उजवाडाक आयल्यात.'कविता काळ-रेल्वेच्यो,मन हारशांच्यो,पावस पाणयांच्यो' आनी 'सर्ग घडपाक धर्तरेचो' अशे आनीक दोन काव्यांझेले प्रसिध्द जाल्यात.
प्रतिमा आनी प्रतिकांचो अचूक वापर,भाव-भावनांचें संयमी आनी सुचक रितीन आविश्करण,जिवितांतल्या चिरंतन आनी शाश्वत मुल्यांचें कलात्मक प्रगटण हें ताच्या काव्याचें खाशेलपण.
प्रकाशाच्या साहित्यकृतींक कोंकणी भाशा मंडळ (गोंय) आनी कला अकादमीचे राज्य पुरस्कार लाबल्यात.'हांव मनीस अश्वत्थामो' ह्या पुस्तकाक १९८६ वर्साचो साहित्य अकादमी पुरस्कार मेळ्ळा.
देशांतल्या कांय प्रदेशांनी प्रकाशान भोंवडी केल्या.बाकीबाब बारकार ह्या जेश्ठ कवीचें मार्गदर्शन,श्री अरविंदाच्या तत्त्वज्ञानाकडली ओड,हाका लागून प्रकाशाच्या व्यक्तिमत्वाक पुटां चडल्यांत.
प्रकाशान मराठींतूय काव्य-लिखाण केलां.ताच्या कोंकणी कवितांचे अणकार,इंग्लीश आनी हेर भारतीय भाशांच्या नेमाळ्यांनी उजवाडा आयल्यात.कोंकणी पाठ्यपुस्तकांनी ताच्या काव्याचो तुळात्मक अभ्यास करून डॉ. चंद्रलेखा डिसौझा हिणें गोवा विद्यापिठाची डॉक्टरेट पदवी मेळयल्या.
-पुंडलीक नायक
पाडगांवकर,मंगेश:(जल्म:१० मार्च १९२९,वेंगुर्ला) नामनेचो मराठी कवी.मुळावें शिकप वेंगुर्ल्याक आनी उंचेलें शिकप मुंबय जालें.मराठी आनी संस्कृत हे विशय घेवन १९५६ वर्सा तो बी.ए. जालो.१९४८ वर्सा हेच विशय घेवन ताणें एम.ए. ची पदवी घेतली.ह्यो दोनूय परिक्षा तो पयल्या वर्गांत पयल्या क्रमांकान पास जाल्ले खातीर बी.ए. क ताका 'तर्खडकर भांगरा पदक' आनी एम.ए. चे परिक्षेखातीर 'न.चिं.केळकर भांगरा पदक' फावो जालें.
१९० वर्सा रेव्हरंड भास्कर कृष्ण उजगरे हाची धूव यशोदा हिचेकडेन ताचें लग्न जालें.१९५१-५२ ह्या काळांत ताणें मुंबयच्या विल्सन हायस्कूलांत शिक्षक म्हणून आनी १९५६-५५ ह्या काळांत 'साधना' सातोळ्याचो सहसंपादक म्हणून काम केलें.१९५७ वर्सा आकाशवाणीच्या मुंबय केंद्राचेर 'असिस्टंट प्रोड्युसर' म्हणून ताची नेमणूक जाली.१९६० ते १९६२ ह्या काळांत मुंबयच्या 'सोमैय्या कॉलेज' आनी 'मिठीबाई कॉलेज' हातूंत प्रध्यापक म्हणून काम केलें.उपरांत १९६४-७० हीं ६ वर्सां तो आकाशवाणीच्या मुंबय केंद्राचेर 'प्रोड्युसर' आशिल्लो.१९७० वर्सासावन तो 'युनायटेड स्टेट्स इन्फॉर्मेशन सर्विस' हे मुंबयंतले संस्थेंत मराठी विभागाचो मुखेल संपादक आशिल्लो.१९७६-७९ ह्या वर्साखातीर मुंबय विद्यापिठांत मराठीचो मानसेवी प्राध्यापक म्हणून ताची नेमणूक जाली.
