दिल्या ग्रंथांनी बरो विस्कटावन सांगिल्लो आसा.ह्या सिध्दांताचीं वेगवेहळीं तत्वां फावो त्या पुराव्यांसयत तांणी ह्या ग्रंथांत मांडल्यांत.तातूंत-१)ऑन द मुव्हमेंटस अॅं्ड हॅबिटस ऑफ क्लाइंबिंग प्लांटस(१८६१) २)ऑन द व्हेरियस कन्ट्रायव्हन्सीस बाय वीच ब्रिटीश अॅं्ड फॉरेन ऑर्किडस आर फर्टिलायज्ड बाय इन्सॅक्टस(१८६२) ३)द व्हेरिएशन ऑफ अनिमल्स अॅंेड प्लांटस अॅंडडर डोमेस्टिकेशन (१८६८) ४)अ डिसेंट ऑफ मॅन अॅंळड सिलेक्शनिन रिलेशन टू सॅक्स (१८७१) ५)द एक्सप्रेशन ऑफ द इमोशन्स इन मॅन अॅंदड अॅ निमल्स(१८७२) ६)इंसेक्टिव्हॉरस प्लांटस (१८७५) ७)द इफॅक्टस ऑफ क्रॉस अॅं ड सॅल्फ फर्टिलायझेशन इन द व्हॅजिटेबल किंग्डम(१८७६) ८)द डिफरंट फॉर्म्स ऑफ फ्लॉवर्स ऑन प्लांटस ऑफ द सेम स्पिशीस(१८७७) ९)द पावर ऑफ मुव्हमेंट इन प्लांटस (१८८०) १०)द फॉर्मेशन ऑफ व्हॅजिटेबल मोल्ड थ्रु दी अॅसक्शन ऑफ वर्म्स(१८८१) हे ग्रंथ आस्पावल्यात. ते भायर पाख्याची कृत्रीम रितीन केल्ली प्रजोत्पादनाची म्हायतीय ताणें संकलीत केली आनी संवसारांतल्या शिंपली जलचरासंबंदी (बारनॅकल) चार पुस्तिकाय उजवाडाक हाडल्यात.
डार्विन लंडनांतल्या भूविज्ञान मंडळाचो चिटणीस म्हणून १८३८ ते १८४४ मेरेन आसलो.१८३९त रॉयल सोसायटीचो वांगडी म्हणून तो वेंचून आयलो.
डार्विनाचे उत्क्रांतीशास्त्राचे प्रणालीक लागून शास्त्रज्ञ आनी लोकांची जीवनाकडेन पळोवपाची नदर बदलली.वनस्पत आनी प्राणी हांच्या वर्गीकरणाचें तत्व चलणुकेंत हाडपाक डार्विनाचो वयलो सिध्दांत कारण जालो.ग्रॅगॉर मॅडला सारक्या शास्त्रज्ञाच्या संशोधनाचेरय डार्विनाचो व्हड प्रभाव पडला. आधुनीक युगांत कोशिका विज्ञान आनी आनुवंशिकी हातूंत जाल्ल्या संशोधनाक लागून डार्विन हाच्या सिध्दांतांतय थोडोभोव फरक पडिल्लो जाणवता. -पंढरीनाथ श्री. सुरसुरे
डाल्टन जॉन: (जल्म : ६ सप्टेंबर १७६६, ईगल्सफिल्ड (कंबर्लंड); मरण :२७ जुलय १८४४,मॅंचेस्टर).
नामनेचो इंग्लीश रसायनशास्त्रज्ञ आनी भौतीकशास्त्रज्ञ. अणुसिध्दांताचो जनक म्हणून हाका वळखतात.तो मॅंचेस्टरच्या न्यू कॉलेजांत गणित आनी बौतिकशास्त्राचो प्राध्यापक आशिल्लो(१७९३-९९). मॅंचेस्टरच्या लिटररी अॅंाड फिलॉसॉफिकल सोसायटीचो वांगडी जातकच १७९३त रंग-कुड्डेपणाचो (Colour blindness)ताणें सोद लायलो.तेविशींची फोडणिशी ताणें विस्तारान सोसायटीमुखार मांडली.तो स्वताक रंगकुड्डो आशिल्लो.तांबड्या आनी पाचव्या रंगांमदीं भेद करूंक येवप ना,ह्या दोशाक ‘डाल्टनिझम’ अशें म्हण्टात.
वायूंच्या गुणधर्मांविशीं ताणें केल्लो वावर खूब मोलादीक आसा.शास्त्र हे नदरेन वातावरणविज्ञानाची ताणेंय बुन्याद घाली.वायूंची उदकांतली विद्राव्यता(Solubility) आनी तांचे हेर गूणधर्म हे ज्या वेगवेगळ्या मुळाव्या कणांसावन वायू तयार जाल्यात, त्या कणांचीं वजनां आनी संख्या हांचेर आदारून आसतात,अशें अनुमान ताणें काडलें.’New System of Chemical Philosophy’ (१८०८-२७) ह्या आपल्या पुस्तकांत ताणें आपले सिध्दांत विस्तारान दिल्यात. अणू हे अविभाज्य आनी अविनाशी आसात आनी खंयच्याय एका मूलद्रव्याचे सगळे अणू एकसारके आसतात,अशें ताचें मत आशिल्लें.संयुगांतल्या अणूंचे संख्येप्रमाण संयुगांचें वर्गीकरण करपाची पद्दतय ताणें तयार केल्ली.डाल्टनाचे कांय अदमास चुकीचे आशिल्ले अशें फुडें शिध्द जालें. पूण ताचो अणुशिध्दांत आनी अणुभाराची कल्पना म्हत्वाची आशिल्ल्यान तिका लागून रसायनशास्त्रांत क्रांती घडून आयली.
१७८७त ताणें वातावरणीय निरिक्षणांची नोंद दवरपाक सुरवात केली.अशो सुमार दोन लाख नोंदी एकठांय करतकच तांचेर आदारीत Meteorological Observations and Essays हो ग्रंथ ताणें १७९३त उजवाडायलो.
रॉयल सोसायटीन १८२२त वांगडी म्हणून ताची वेंचणूक केली आनी १८२५त अणुसिध्दांताखातीर सोसायटी वरवीं ताका भोवमानाचें पदक दिलें.इडिंबरो,बर्लिन,म्यूनिक आनी मॉस्कोच्या शास्त्रीय संस्थांचोय तो वांगडी आशिल्लो. -कों.वि.सं.मं.
डाळींब: (मराठी: डाळिंब; हिंदी: अनार; गुजराती: दादाम; कन्नड: डाळिंबद हण्णू; संस्कृत: दाडिम,वल्क,रक्तबिजपुष्प; इंग्लीश: पोमग्रॅनेट; लेटीन: प्युनिका ग्रॅनॅटम; कूळ:प्युनिकेसी).
ही वनस्पत ५ ते १० मी.ऊंच वाडटा.पानां सादीं २ ते ८ सेंमी.लांब,एकामेकांसामकार झुपक्यांनी येतात.तरणीं आसतना पानां तांबशीं आसतात जाल्यार जून जातकच पाचवीं जातात.फुलां एकसुरीं,जोडयेन वा घोंसांनी येतात.तीं व्हड आनी तांबडीगूंज आसतात.
डाळिंबाचो उगम इराण,अफगाणिस्त,बलुचिस्तान ह्या देशांनी जाला म्हणपाची नोंद आसा.स्पेन,मोरोक्को,इजिप्त,इराण,अफगाणिस्तान,बलुचिस्तान,मॅक्सिको,अमेरिका आनी उ.अमेरिकेंतल्या फ्लॉरिडा आनी कॅलिफॉर्निया ह्या देशांनी डाळिंबाची व्हडा प्रमाणांत लागवड जाता.भारतांत महाराष्ट्र,आंध्रप्रदेश, उत्तर प्रदेश,हिमाचल प्रदेश,तमीळनाडू आनी कर्नाटक राज्यांनी डाळिंबाची लागवड करतात.
डाळिंबाचे जायले प्रकार आसात.तातूंतले कांय म्हत्वाचे अशे आसात-आळंदी,बेदाना,धोलका,काबुल,खंडाहारी,पेपर रोल,पूना स्पॅनीश रबी,वेलाडु.डाळिंबाच्यो कांय सुदारीत जाती आसात,त्यो अशो – गणेश,मस्कत,ज्योति, जी-१३७, जी.के.व्ही.के.-१, कोईमुत्तूर-१, पी–२३, पी-२६.
