पिकासो,पाब्लो:(जल्म:२५ ऑक्टोबर,१८८१ मॅलागा,स्पेन; मरण:८ एप्रिल १९७३ मोन्जीस,फ्रांस).
नामनेचो चित्रकार आनी शिल्पकार.हाचें पुराय नांव पाब्लो रुईझ पिकासो.हाचो बापूय दॉं जुजे रुईस ब्लास्को हो चित्रकलेचो प्राध्यापक आशिल्लो.पाब्लोचो बापूय दृक्प्रत्ययवादी,वास्तववादी चित्रकार तसोच पुराय चित्राचेर भर दिवपी.हाका लागून पिकासोन ल्हानपणासावन वास्तव,दोळ्यांक दिसतात त्यो भोंवतणच्यो गजाली चित्रांत उतरायल्यो आनी मांडल्यो.ताणें पिरायेच्या णवव्या वर्साचेर चितरायल्ल्या चित्रांनी लेगीत ताची शोधक नदर दिश्टी पडटा.तशेंच इकराव्या आनी बाराव्या वर्सा ताणें स्वताच्या चित्रांचीं नेमाळीं 'असुली ब्लांको' आनी 'ल कोरूना' निर्मिलीं.
ऑक्टोबर १८९५त ताचें कुटूंब बार्सेलोनाक (स्पेन) स्थलांतरीत जालें,तेन्ना पिकासोन थंय 'ल लोन्जा' ह्या चित्रकलेच्या विद्यालयांत (१८८६) आनी 'रियल अकादमीया वेलास आर्ट्स द सां फेर्नाण्डो' माद्रीद (१८१७) हांगा चित्रकलेचें शिक्षण घेतलें.तो पिरायेच्या पंदराव्या वर्सा यथार्थ चित्रणांत बरोच कुशळ आशिल्लो.ह्या काळांत जायतीं सैम-चित्रां,घटना-चित्रां आनी व्यक्तिचित्रां ताणें चितरायलीं.
तरणे पिरायेर आनी निर्मितीच्या अती संवेदनशील अशा काळांत म्हळ्यार १८९९ ते १९०५ मेरेन ताच्या चितारपांत आकांताची विविधताय जाणवता.सुरवातीच्या काळांत १९०० ते १९०१ मेरेन ताणें आपल्या चित्रांनी भडक,उश्ण रंग वापरले.उपरांत मुखेलपणान निळें रंग शैलींत चित्रां रंगयलीं.ह्याच काळाक ताचे जिणेंतलो 'निल-काल' म्हणटात.१९०१ वर्साचे निमाणे ते जानेवारी १९०४ मेरेन ताणें अशीं चित्रां काडलीं.ह्या चित्रांचे विशय म्हळ्यार समाज-जिणेंतले लोकप्रिय आनी नकली समाजाच्यो प्रवृत्ती दाखोवपी प्रसंग आसले.हातूंत कॅबरे नाच,सर्तीचीं मैदानां,नाच-घरां तशेंच समाजांतले पिडेस्त,दुखेस्त लोक जे नकली समाजापसून तुटिल्ले ते म्हळ्यार वेश्या,भिकारी,बेबदे हांचेंय चित्रण ताणें केलां.
१९०४ वर्सा ताणें पॅरिसाकूच आपलें बस्तान बसयलें.ह्याच काळासावन समाजाकडेन ताणें नाजूक भावनेन मनीसपणाचे उकते नदरेन,सरभोंवतणीं तोखणायेन पळयिल्ल्याचें दिसता.ह्या काळांतल्या ताच्या चित्रांनी उश्ण रंगाचो वापर,अदीक लयबद्दताय आनी चितारपांतली अभिजात प्रमाणबद्दताय तशेंच चित्रांचे विशय बदलिल्ल्याचें दिसता.हो पिकासोचो 'गुलाब काळ'. ह्या गुलाबी काळांतले ताचे आवडटे विशय म्हळ्यार नाचपी,विदूशक,चड करून मूक नाट्यांतले विदूषक,नट हे आशिल्ले,जे ताका देल-आर्तेच्या प्रहसनांनी दिशिल्ले.ह्या काळांतलीं ताचीं चित्रां जपानी वेताळ चित्रां वा उदेंतेकडल्या चादरांवयल्या (रग्स) चित्रां-आकाराभाशेन दिसतात.पिरायेच्या तेविसाव्या वर्सा जेन्ना तो पॅरिसांत रावपाक आयलो तेन्ना आर्विलले कलेचो झोत होच मुळांत वर्णनात्मक,प्रतिनिधित्ववादी शैलीचे आड आसा हें ताका उमगलेंना आनी ताणें सुरवातीक निळ्या आनी उपरांत 'गुलाबी रंग' शैलींतलीं लांबोटकीं चित्रां रंगयलीं.पूण तो सदांच प्रयोगशील आनी संशोधक वृत्तीचो आशिल्लो.
आर्विल्ले कलेचें गुपीत जाणा जावन घेवपाक तो ब्राक,ग्रीस,डेरेन सारक्या चित्रकारांक आनी आपोलीनेर सारक्या संग्राहक आनी लेखकांक मेळ्ळो.१९०६ ते १९०७ च्या काळांत पॉल सेझान ह्या चितरकाराच्या चित्रांच्या प्रभावान तशेंच ग्रीसी आयबेरीयन कला आनी आफ्रिकेच्या शिल्पकृतींचे पारखणेन पिकासोक एक नवो विचार होलमलो.ताका दिसलें,पारंपारीक चित्रणपद्दतींतलें यतार्थवादी चित्रण खास करून एक बिंदू यथा-अवलोकन (perspective),छाया-उजवाड आनी आकाराचो आनी रंगाचो उजवाडाक लागून दाखयल्लो उठाव जर काडून उडयलो जाल्यार दिसपी आकार फकत कल्पनाशक्तीन अदीक खरेपणानिशीं चित्रावंक येता.आफ्रिकी शिल्पांच्या वांकड्या-तिकड्या वा बोजड नाकांत,मोठ्या दोळ्यांत आनी फांकारिल्ल्या पांयांत रचनात्मक मांडणी होलमुपी आनी पारखून तोच सृजनात्मक वापर करपी पिकासो हो पयलो युरोपीय कलाकार.ह्या सगळ्यांच्या प्रभावान 'ऑव्हीग्नोनच्यो ललना' (Les Demoisselles d'arignon) १९०७ (आर्विल्लें कला संग्रहालय,न्यूयॉर्क) ह्या चित्रांत एक नवी तरा आपणायली.ह्या चित्रांत पांच विवस्त्र बायलो,कुडक्या-कुडक्यांनी आनी विंगड-विंगड कोनांतल्यान घनाकारांचे विंगड-विंगड दृश्य-स्तर दाखोवन पिंतारल्यात.हांगा सावनूच 'घनवाद'(cubism) हे अस्तंतेच्या चित्र-जगतांतले नवे शैलीची श्रीगणेशा जाली.'घनवादी' चित्रशैली पिकासोन १९२५ मेरेन मुक्तपणान केळयली.१९०८त पिकासो आनी जॉर्ज ब्राक एकठांय,इश्टागतीन काम करपाक लागले.पिकासोन 'घनवादी' शैलींत काम करतना १९१५त वांगडाच वेगळे तरेची निर्मणी चलयली.हे निर्मणेंत अभिजात प्रमाणबद्दतायेंतल्यान,ल्हवपीकपणान चित्रायल्ल्यो मनुष्याकृती रेषाबध्द आनी शिल्पांसारक्यो व्हड आकाराच्यो आशिल्ल्यो.
१९२५ वर्सा उपरांत शरीराकृती आनी तकल्यो हांच्या आकारांतल्यान भावनाप्रेरीत चित्ररुपी सिध्दांत सोदपाचो पिकासोन यत्न केलो.हाका लागून मानवी शरिराची मोडतोड द्विप्रतिमा आनी चित्र रुपकां ताच्या चित्रांनी तयार जालीं.अतित-यतार्थवादी खाजगी प्रतिभा-संपन्न चित्रांचो एक संग्रहूच देखीक: नर-बैल (The Minotaur) तयार जालो.१९३६ वर्सा जेन्ना,स्पॅनीश झुजाक तोंड फुटलें आनी भयंकर सांवार जालो,ताचेवयल्यान 'ग्युयेर्निका' (Guemica) १९३७ ही कलाकृती रचली.राजकीय घडणुकांचेर आपले खाशेले भाशेन 'भाश्य' करपी पिकासो हो सुदारणावादी कलाकार.
१९४४ वर्सा पिकासो कम्युनिस्ट पार्टींत सामील जालो आनी १९४९ वर्सा ताचें 'कबुतर'(Dove) हें शिळा-मुद्रा चित्र म्हणून आपणायलें.झुजा उपरांतच्या काळांत ताच्या चित्रांचे विशय झूज आनी शांती हांचे भोंवतणीं घोळटाले,तशेंच मनशाचे सुसेगाद,शांतीकायेन आनी समाजिकायेन जगपाचे हक्क हे आशिल्ले.१९५५ वर्सा उपरांत ताच्या चित्रांतले विशय आनी ते हाताळपांतली चित्रकाराची शक्त हाका खूब म्हत्व आयलें.संवसारांत दिशिल्ल्यो गजाली आनी तांचे बारीक सारीक तपशील,हांकां फकत सुंदरकायेचें रुपडें चडयनासतना ताणें बिनधास्तपणान चित्रांत
