आनी उपरांत गुळगुळीत पानां येतात.फुलां ल्हान,एकलिंगी आसून तीं स्वतंत्र ताळयेर येतात.ताका दाट कवच आशिल्लें (आठळी),लांबशें,वांटकुळें,कांय प्रमाणांत चेपटें,तांबशें वा हेर रंगाचें फळ येता.हें कवच लेव हळदुव्या रंगाचें आनी घट्ट आसता.तें पिकतकच फुट्टा आनी भितल्ली तांबशी बी दिसता.बाजारांत हाकाच पिस्ता अशें म्हणटात.
हें झाड मूळचें मध्य आशियांतल्या सुक्या वाठारांतलें मानतात.अफघाणिस्तान,इराण,सिरीया,दामास्कस,मेसोपोटेमिया,खोरासान,आदी वाठारांनी तें मेळटा.लेबनॉन,सिरीया,तुर्कस्तान,पाकिस्तान,इटली,कॅलिफोर्निया ह्या सुवातींचेर उण्या अदीक प्रमाणांत तें लागवडी खाला आसा.भापतांत काश्मीर,श्रीनगरांत पिस्ता फळबागेंत लायतात.अफघाणिस्तान आनी इराणच्यान भारतांत ह्या फळांची आयात जाता.वेगवेगळ्या देशांतल्या वेगवेगळ्या प्रकारांवयल्यान तांकां वेगवेगळीं नांवां आसात.अलेप,ट्युनिस,सिसिली आदी नांवां प्रचारांत आसात.ताका पिस्ता ह्या इराणी नांवावयल्यान पिस्टाशिया हें वंशनांव दिलां.पिस्ताच्या वंशांत वट्ट धा जाती आसून भारतांत फकत दोनूच जाती मेळटात.कक्कटशिंगी (पि. इंटिरिमा) हिमालयी वाठारांत मेळटा.
चरकसंहितेंत निकोचक ह्या नांवान पिस्ताचो आस्पाव फळवर्गांत आनी सुश्रुतसंहितेंत ताल वर्गांत केल्लो आसा.तेचपरी मदनपाल निघंटु ह्या वैजकी ग्रंथांत आनी आईन-इ-अकबरींत पिस्ताचो उल्लेख आयला.पिस्ता हो पर्शियांतल्यान भारतांत हाडून ताची लागवड केल्या असो उल्लेख आयला.
पिस्ताचें झाड हें विभक्तलिंगी आशिल्ल्यान नर आनी स्त्री झााड सादारण १:६ ह्या प्रमाणांत गटांत लायतात.ताचें परागीकरण वाऱ्यान जाता वा हातानूय करतात.सैमीक तरेन बियो पडून जाल्ली पिस्ताची वा ताच्या हेर वंशाचीं जाडां खुंटावरी उपेगांत हाडून ताचेर जायत्या प्राकारच्या पिस्ताच्या झाडाचे दोळे वा कुडके बसोवन कलम करतात.ह्या झाडाक लागवडी उपरांत सात-आठ वर्सांनी चंवर येता.
फळां जून जातकच ताचे घोंस बडोवन सकयल हांतरिल्ल्या कपड्याचेर झडयतात आनी रोखडींच तीं फळां सोलून सुकयतात आनी फुडें योग्य वेळार उदकांत मुरोवन कवच वेगळें करतात आनी उपरांत तांचेर तांबडो रंग घालतात आनी पुडे बांदतात.केन्नाकेन्नाय तीं भाजून खारयतात.केन्नाय कवच फोडून बियो गोडशें,बेकरी पदार्थ,आयस्क्रिम तयार करपी वेपाऱ्यांक विकतात.
पिस्ताची बी एक बरें खाद्य आसून ताचो गर पाचवो वा हळदुवसो आसता.गोडशें,आयस्क्रिम,गोड पदार्थ हातूंत पिस्ते घालतात.बियांत ५०% स्निग्ध,वासाळ आनी सुकनाशिल्लें तेल आसता.तें स्तंभक,पाचक,शामक आसून पोटांतल्या विकाराचेर बरें पडटा.पिस्ते हे पुश्टीक,रुचीक आसतात.
इराणांत जून फळांच्या सालींचो मुरांबो करतात.सालीपसून सारेंय करतात.पिस्ताच्या पानांचेर येवपी गांठी (बोखारा गोल्स) रंगोवपाखातीर आनी कातडी कमोवपाखातीर वापरतात.तातूंत रेझीन.५०% टॅनीन आनी गॅलिक आम्ल आसता.बियांत ५.६% उदक,११.८% प्रथिनां,५३.५% चरबी,१६.२% कार्बोहायड्रेट,२.१% घागे,२.८% खनिजां,०.१४% कॅल्शियम,०.४३% फॉस्फरस,१३.७% मिग्रॅ लोखण,कॅरोटीन (अ जीवनसत्व),०.३७% शायामीन,०.०३% रिबोफ्लाविन,१.४% निकोटिनिक आम्ल आसता.कवच आनी बी हातूंत ३.५३% पॅप्टीन आसता.
-कों. वं. सं. मं.
पिस्तूल:(पळेयात तुबक).
पिळर्णकार,दत्ताराम रवळू:(जल्म:जानेवरी १९१९,मेर्शी-तिसवाडी).
सुटकेझुजारी.१९५५ ते १९६० काळांत तो आझाद गोमंतक दलाचो वांगडी आशिल्लो.बातम्यो पावोवप,दिवचल,बारदेस,तिसवाडी,फोंडें,साश्ट ह्या वाठारांनी दल संघनेच्या वावूरप्यांक रावपाक आदार दिवप,तांकां लिपचोरयां थरयल्ल्या जाग्यार पावपाक पालव दिवप असलीं कामां तो करतालो.फेब्रुवारी १०६०त ताका पोलिसांनी धरलो,खूब मार दिलो आनी प्रदेशीक लस्करी न्यायालयामुखारउबो करून स म्हने बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.१९७४त बारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
पीअर्सन,लॅस्टर बोल्झ:(जल्म:२३ एप्रिल १८९७,टॉरोंटो,ऑंटोरिओ; मरण:डिसेंबर १९७२).
नोबॅल पुरस्कार फावो जाल्लो कॅनडाचो एक राजकीय मुत्सदी आनी प्रधानमंत्री.ताणें मुळावें शिक्षण घेतलें,पूण फुडलें शिक्षण घेवपा वेळार पयल्या म्हाझुजाक लागून आणिबाणी आयिल्ल्यान ताका शस्त्रास्त्रांचे कंपनींत नोकरी करची पडली.तरीय पूण फुडें १९१९त तो टॉरोंटो विद्यापिठांतल्यान पदवीधर जालो.तशेंच ऑक्सपर्ड विद्यापिठांतल्यान ताणें बी.ए आनी एम.ए. ह्यो पदव्यो मेळयल्यो.१९२४-२८ ह्या काळांत तो टॉरोंटो विद्यापिठांत इतिहासाचो अधिव्याख्यातो आशिल्लो.उपरांत तो १९२९त ओटावाक परराश्ट्रीय कचेरेंत नोकरेक लागलो.थंय स वर्सां काम करतकच १९३५त कॅनडियन उच्च आयोगाच्या कार्यालयांत लंडनचो पयलो सचीव म्हणून ताची नेमणूक जाली.उपरांत तो १९४१त परराश्ट्र मंत्रालयांत अवर सचीव म्हणून आयलो आनी फुडें वॉशिंग्टनाक कॅनडाचो राजकीय प्रतिनिधी म्हणून गेलो.१९४५ च्या सान फ्रांसिस्को परिसदेंत ताणें सल्लागाराचें काम केलें.आनी १९४५-४६ ह्या काळांत ताणें अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांत राजदूत म्हणून काम केलें.१९४८त ताणें राजकारणांत वांटो घेतलो आनी लिबरल पक्षाचो वांगडी जालो.फुडें तो संसदेचेर वेंचून आयलो आनी कॅनडाचो परराश्ट्रमंत्री म्हणून ताका नामना मेळ्ळी.नाटो हे संघटनेचे स्थापनेंत ताचो वांटो आशिल्लो.१९५१-५२ ह्या काळांत तो नॉर्थ अॅटलांटिक काउन्सिलाचो अध्यक्ष आशिल्लो.१९५२त संयुक्त राश्ट्रांचे आमसभेचो अध्यक्ष म्हणून एका वर्साखातीर ताची नेमणूक जाली.सुएझ कानाल प्रस्ना वेळार ताणें घेतिल्लो निर्णय म्हत्वाचो थरलो.ताणें अमेरिकेंत वचून संयुक्त राश्ट्रां हे संघटनेचें एक आणिबाणी संरक्षण पथक तयार केलें.ताचे मध्यस्तीन इंग्लंड,फ्रांस ह्या देशांमदलें झूज बंद जालें आनी थंय शांतताय प्रस्थापीत
