पेडणेकार, जगन्नाथ वसंत:(जल्म:7 मार्च 1932, आरोबा पेडणें).
सुटकेझुजारी. ताणें बी.ए. तशेंच बी.एड्. मेरेन शिक्षण घेतलें. तो 'नॅशऩल कॉग्रेंस गोवा' आनी 'राष्ट्रीय स्वंयसेवक संघ' ह्या संस्थांचो वांगडी आशिल्लो. सुटकेझुजारी पिटर आल्वारिस हाच्या फुडारपणाखाल तो वावर करतालो. बसका घेवप, परिशदो घेवप, भूंयगत झुजाऱ्यांक पालव दिवप, तरणाट्यांक सुटके झुजांत वांटो घेवंक स्फूर्त दिवप असलीं कामां तो करतालो. 27 जून 1954 ह्या दिसा पोलिसांनी ताका धरलो. एक फेब्रुवारी 1958 ह्या दिसा आग्वाद बंदखणींतल्यान ताची सुटका जाली. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. महाराष्ट्र सरकारान ताची खाशेलो कार्यकारी दंडाधिकारी नेमणूक केल्ली.
-कों. वि. सं. मं.
पेडणेकार, जयराम गोविंद:(जल्म:7 मार्च 1920, म्हापशें-बारदेस).
सुटकेझुजारी. 1955 मेरेन तो 'नॅशनल कॉंग्रेस गोवा' हे संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. 1955 पसून तो सुटकेझुजाऱ्यांक हातबॉम आनी हत्यारां पावयतालो आनी भंयगत राश्ट्रीय वावरांनी वांटो घेतालो. ऑक्टोबर 1957त पोलिसांनी ताका धरलो. ताका पणजी आनी आग्वाद बंदखणांनी दवरलो. ऑगस्ट 1959 वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. 18 जून 1983 ह्या दिसा गोंय सरकारान ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
पेडणेकार, मुरारबा:गोंयचो (पेडणे) नामनेचो संगीत कलाकार. ताका मुळांतूच संगिताचें आंग आशिल्लें. महाराष्ट्रांतल्या हरिदासांनी शास्त्रीय संगिताची परंपरा गोंयांत चालू दवरिल्ली. ह्या हरिदासांक मुरारबा आपल्याल्या ह्या उपजत गुणावरवीं मृदंग, पखवाज हांचेर साथ करतालो. फुडें आपल्यां गुणांक वाव मेळोवन दिवपाखातीर तो गोंयाभायर गेलो आनी लखनौक पावलो. त्या काळांत उत्तर हिंदुस्थानी घरंदाज कलाकारांक आपली विद्या दुसऱ्याक दिवप म्हळ्यार जीव तोडून दिल्लेवरी दिसतालें. हाकाच लागूनसंगितांतल्यो ल्हान-ल्हान गजाली आत्मसात करपाक ताका तीन-चार म्हयने वाट पळोवंची पडली. कोणाचोच आदार नासतना पुराय उत्तर हिंदुस्थानांत पांयांनी भोंवन उस्तादांची सेवा करून, तांचे मन जिखून ताणें जायत्या तरांची वादनकला आत्मसात केली. धृपद गायकी, ख्याल गायकी, जायत्या तरांचीं तंतुवाद्यां, नाचांतले बोलभाव, तालांतले कठीण अशे ब्रह्मताल, आडाचौताला ह्या विशम मात्रांच्या तालाचेर ताणें सुमाराभायर प्रभुत्व मेळयलें.
एकुणिसाव्या शतमानाचे अखेरेक भारतांतल्या संगितकलेच्या मळार मुरारबाची नामना पातळ्ळी. संगीतकार ताका उस्ताद मुरारबा ह्या नांवान वळखूंक लागिल्ले. वेगवेगळ्या वाठारांनी आपलें कसब दाखोवन उस्ताद मुरारबा गोंयांत आयलो. गायन-वादन आनी नाच्चआदी कलांनी निपूण जाल्लो हो कलाकार थोडोच तेंप गोंयांत रावलो आनी ताणें गोंयांतले गायन-वादन कलेक स्फुर्त दिली.
इ.स. 1870 च्या सुमाराक ताची 'पुणें गायन समाजांत' शिक्षक म्हणून नेमणूक जाली. थंय रावून ताणें संगीत विशयाचें जायतें नवें संशोधन केलें. ह्या वेळार ताणें 'स्वर शृंगार' ह्या नव्या तंतूवाद्याची निर्मिती करून संगिताच्या इतिहासांत उल्लेख करपासारकी कांगिरी केला. ह्या वांद्याची घडणूक आगळीच आशिल्ली. ताचो सकयलो वाटकूळ तंबोऱ्यावरी आनी मदलें आंग आनी वयलो सरळ भाग करोद ह्या वाद्यासारको आशिल्लो. सप्तसुरांच्यो तारफा आनी खर्ज, जोड आनी मध्यमाची तार धरून आनीक सात तारो ह्या वाद्याक आशिल्ल्यो. फकत नाखटांनीच धर्शण केलें म्हण्टकच तातूंतल्यान स्वरेल नाद झंकारतालो.
मुरारबाच ह्या वाद्यांत खांपो आशिल्लो आनी तो एकटोच हें वाद्य वाजोवंक शकतालो. संगीत ह्या विशयाचेर मुरारबान कांय पुस्तकांय बरयल्लीं. ताचें 'संगीत-संजीवनी' हें पुस्तक 1897 वर्सा उजावाडा आयलें जायत्या रागांचे आरोह, अवरोह, स्वरलिपी सयत चिजो आनीक जायत्या तालांचें स्पपश्टीतरण ताणें पुस्तकांत केलां. सतारवादनाचेर स्वरलिपीसयत ताणें कांय पुस्तिका बरयल्ल्यो. ध्रुपदी गायकी तो जितली बरो गायतालो तितलीच बिनूय बेसबरो वाजयतालो.
ताका जायते शिश्य आशिल्ले, तशेंच ताची नामना आयकून व्हड व्हड कलाकार ताच्या घराकडेन येताले. तेन्ना त्या कलाकारांच्यो मैफिली तो घडोवन हाडटालो. अशा वेळार तांचे मदले उणाव आनी चुको तांच्या कार्यक्रमा उपरांत बैठकीचेर बसून तांकां दाखोवपाची ताका संवय आशिल्ली. अशा वेळार कांय जाणांचो अपमान जातालो. उपरांत उस्तादाक पश्र्चाताप जावन तो तांकां मनोवपाचो यत्न करतालो. ताचें पुणें, बेळगांव, मुंबय, बेंगळूर, हुबळी आनी गोंयांत वास्तव्य आशिल्लें. तो सुमार 80 वर्सां जगलो. ताणें तयार केल्लें स्वरशृंगार हें वाद्य पुणेंच्या सरदार आबासाहेब मुजुमदार हांच्या संग्रहांत आसा.
-कों. वि. सं. मं.
पेडणेकार, हिराबाई:(जल्म:22 नोव्हेंबर, 1885, सावंतवाडी; मरण:18 ऑक्टोबर 1941, पालशेत, गुहागर).
एक नामनेची नाटककार. तिचों मूळ गांव पेडणें. हिराबाईच्या ल्हानपणांतूच तिची आवय शेवंतूबाई हिका मरण आयलें. तेन्नासावन हिरा बाईची मावशी भीमाबाई हिणें आपल्या म्हऱ्यांत व्हरून तिचो सांबाळ केलो.
मराठी सातवी मेरेन हिराबाईचें शिक्षण जालें. तिचें संगीत शिक्षण परशुरामपंत बर्वे,
