उपरांत 0.0046 इंच (1.168 मिमी.) वापरूंक लागले. 1938त 0.036 इंच (0.914 मिमी.) व्यासाचें शिंशें प्रचारांत आयलें. 1950 उपरांत बॉल पॉइंट पेन्सिल वापरांत आयल्यो. विसाव्या शेंकड्याच्या उत्तरार्धांत आरेखनाखातीर यंत्रीक धारकयुक्त पेन्सिलींचो वापर वाडट्या प्रमाणांत जावंक लागलो. हे पेन्सिलींत स्क्रुवान घट्ट करपाच्या जाग्यार धारकाच्या वयल्या तोंकार दामून कार्यान्वित करूं येत अशे स्प्रिंगयुक्त जबडे आयले.
पेन्सिलीचें कवच तयार करपाखातीर लांकूड, धातू, प्लास्टिक आनी शिंशाखातीर ग्रॅफायट आनी माती हांची गरज लागता. पेन्सिलीखातीर चड करून कॅलिफोर्नियन इन्सेस सॅडर (लिबोसेड्रस डेक्यूरे) आनी रॅड सॅडर (जुनिपेरस वर्जियाना) हाचें लाकूड वापरतात. 85% कार्बन आशिल्लें ग्रॅफायट पेन्सिलीखातीर वापरतात. हाचेभायर पेन्सिली खातीर लॉकट, रंगद्रव्यां, मेण, वसाम्लां, तेल, सरस आदींचो गरज लागता.
पेन्सिलीखातीर काळें शिंशें करतना ज्या प्रमाणांत ग्रॅफायट आनी माती वापरतात ताचेर पेन्सिलीची प्रत थारता. (B) ह्या अक्षरान दाखयले प्रतीची पेन्सिल मोव आसून (H) ह्या अक्षराच्यो पेन्सिली घट्ट आसतात. पेन्सिलीच्यो प्रती 8 बी ते 10 एच् हांचे मजगतीं आसून वट्ट प्रतीचीं संख्या 20 आसा. हातूंत एफ् ही प्रत दोगांय मदली.
काळे पेन्सिलिचें शिंशें तयार करपाखातीर सुरवेक माती आनी ग्रॅफायट एकठांय दळून उदकांत घालतात. उपरांत तें बरें भरसून मळटात आनी घट्ट गुळो तयार करतात. हो गुळो बहि:सारण दाबयंत्राच्या दंड वाटकुळांत भरतात. ह्या दंडवाटकुळाक ल्हान बुराक आशिल्लो एक सांचो (डाय) बसयल्लो आसता. तो गुळो जामतकच सांच्याच्या बुराकांतल्यान शिंशाची अखंड काडी मेळटा. ही काडी पेन्सिलीचे लांबायेयेदी (सुमार 18 सेंमी.) कुडके करतात आनी सुकयतात. उपरांत भाजिल्लें ठिसूळ शिंशें चड व्यासाचें तयार करतात. यंत्रीक पेन्सिलीचें शिंशें 0.914 मिमी. -1.168 मीमी. व्यासाचें आसता.
सादारणपणान लाकडी पेन्सिल तयार करपाखातीर अर्दे पेन्सिली इतली दाट, 4-7 पेन्सिली इतली रूंद आनी तयार करपाच्या पेन्सिली परस मातशी लांब आशिल्ले फळयेचें दालें अर्दवाटकुळाकार समांतर खांची घालतात आनी ह्या खांचींनी ताच्या व्यासाइतल्याच व्यासाचें शिंशें बसयतात. उपरांत यंत्राच्या आदारान ताच्यो पेन्सिली कापून काडून तांकां जाय तसो आकार (वाटकुळो, षटकोनी) दितात. उपरांत तांचेर फावो त्या प्रमाणांत लॅकराचे 3-10 थर दितात, पॉलिश करतात आनी उत्पादकाचो शिक्को मारतात. कांय पेन्सिलींच्या तोंकांक धातूच्या पत्र्याचें वलय बसोवन तातूंत खोडरबर बसयतात. यंत्राच्या आदारान वराक सुमार 20,000 पेन्सिली तयार जातात.
पेन्सिलींची सादरण लांबाय सुमार 18 सेंमी. आसता. पूण कांय पेन्सिली सुमार 37 सेंमी. लांब आसतात.
पेन्सिलींचे जायते प्रकार आसत. तातूंतले मुखेल अशे- काळ्या शिंशाची लाकडी पेन्सिल, रंगीत शिंशाची, पाॉयेवयली, कागदी, मेणाची आनी यंत्रीक अशें पेन्सिलीचे प्रकार प्रचारांत आसात. रंगीत पेन्सिली काळे पेन्सिलीवरीच तयार करतात. पूण ताचेखातीर उदकांत विरपी आनी ना विरपी रंगीत द्रव्यां, भरीचो पदार्थ, वंगण, तेलकट पदार्थ आनी बंधक हांचो वापर करतात. यंत्रीक पेन्सिलीचें शिंशें काळे पेन्सिलीवरीच आसता पूण तांचो व्यास उणो आसता. हे पेन्सिलीचें कवच प्लास्टिकाचे वा धातूचें आसता.
पाटयेर बरोवपाची पेन्सिल (काडी) ही मोव स्लेट, प्लास्टर ऑफ पॅरिस सोपस्टोन आदीपसून करतात. लांबचे लांब अशीर कागदी पट्टी शिंश्यार वांटकुळी गुठलावन कागदी पेन्सिल तयार करतात. कांय धातू आदींचेर कुरवो करपाखातीर ज्यो पेन्सिली वापरतात तातूंतलें शिंशें तयार करपाखातीर मेणांत काजळी आनी हेर रंजक द्रव्यां भरशीतात. हे पेन्सिली भायर मेणाचें चड प्रमाण आशिल्ल्यो ग्रीझ वा मेणाच्यो पेन्सिली, चित्रकारांखातीर कोळशाचो गाबो आशिल्ल्यो पेन्सिली, उदकांत विरगळपी रंगीत आनी वले वा सुके स्थितींत वापरांत येवपी पेन्सिली वापरांत आसात.
सुर्वेक भारतांत जपान, जर्मनी, इंग्लंड आदी देशांतल्यान पेन्सिलींची आयात जाताली. फुडें 1915त भारतांत कलकत्तेक पयलो पेन्सिल कारखानो सुरू जालो. उपरांत 1918 मद्रासाक आनी 1931त कलकत्ताक दोन नवे कारखाने सुरू जाले. दुसऱ्या महाझुजाच्या काळांत कांय नवे कारखाने सुरू जावन त्या काळांत वट्ट धा कारखाने पेन्सिली उत्पादन करताले. मदीं कच्चो म्हाल मेळनाशिल्ल्यान उच्च दर्ज्याच्यो पेन्सिली तयार जाल्यो नात. झुजा उपरांतच्या काळांत पेन्सिली आयात जावंक लागल्यो आनी जायते कारखाने बंद पडले. 1950त जकात मंडळान ह्या धंद्याक तीन वर्सांची राखण दिवन आयातीचेर बंधना घालीं. तेन्नाच दिल्ली आनी मुंबय नवे कारखाने सुरू जाले. पूण ह्या कारखान्यां वरवीं फावो त्या दर्ज्याच्यो पेन्सिली मेळनाशिल्ल्यान तांची आयात जाताली. 1953त सरकारान राखणेकर काडलो आनी आयात कर सुरू केलो. ताका लागून भारतीय भारतीय कारखान्यांनी भरपूर वाड जाली आनी सगल्या तरांच्या पेन्सिलींचें उत्पादन जावंक लागलें. सद्या केरळ, तमीळनाडू, बंगाल, गुजरात, महाराष्ट्र, पंजाब, दिल्ली आनी हेर राज्यांनी पेन्सिलींचे कारखाने आसात. पाकिस्तान, अफहाणिस्तान, मियानमार, न्यासालॅंड, नेपाळ, एडन, बॅहरीन आदी जायत्या देशांनी पेन्सिलींची निर्यात जाता. भारतांत पेन्सिलींखातीर कदंब, सातवीण, देवदार, तांबडी सावर, ताडू, रुद्राक्ष, शिवण, आंबो, कुंबळ, वारंग, भोरसळ, रुमा आदी झाडाचें लांकूड पेन्सिलींखातीर वापरतात. 85% चे ग्रॅफायट मेक्झिको, सायबेरिया, बोवेरिया, कोरिया, श्रीलंका, बोहेमिया आनी जर्मनी हांगाच्यान आयात करतात.
-कों. वि. सं. मं.
पेर:(मराठी:पेरू, जांब; हिंदी:अमरूद; गुजराती:जमरूरव,जामफळ; कन्नड:गोवा,पेरला; इंग्लीश:ग्वावा; लॅटीन:सिडियम गुयावा; कूळ:मायरेटसी).
हो काटक रूख णव मीटरां मेरेन वाडटा. खांद्यांचो आंवाठ 5-6 मीटरां मेरेन आसता. खोडावयले सालीचे कुडके सतत वचत आसतात. पानां लांबशीं 10-15 सेंमी. लांब एकमेकांसामकार फळां वाटकुळीं, (कांय जातींचीं फळां लांबूय आसतात)3-5 सेंमी. व्यासाचीं आसतात.
