ते ५०,०० किग्रा. वजनाचीं फळां मेळटात.भारतांत दर झाडाक एका वर्सांत २० ते २५० फळां धरतात.पोपायेच्या फळांत ८९.५ जलांश ,०.५प्रथिनां,९.५ कार्बोहायड्रेट ,०.१ स्निग्ध पदार्थ आनी ०.४ खनिज पदार्थ आसता.पोपायेचें फळ हें पुश्टीक आनी एक बरे खाद्य.तातूंत पॅक्टीन ,अ आनी क हीं जीवनसत्वां आनी पेपेन नावाचें प्रथीन-पाचक द्रव्य आसता.हें द्रव्य प्राण्यांतल्या पॅप्सिनाप्रमाण क्रियाशील आसता.पेपेन चीज .जॅली,च्युईंग गम,सौंदर्य प्रसाधनां आदीं तयार करपाच्या अद्देगांनी वापरतात.तरणे पोपायेची भाजी करतात.पिकील्ली पोपाय खावपाक उपेगी पडटा.पानां आनी तरण्या पोपायेचे कुडके मास बेगीन शिजपा खातीर तातूंत घालतात.अग्नीमाद्यांचेर फळां उपेगी पडटात.म्हयन्याचे पाळयेच्या विकारांचेर तशेंच प्लीहाच्या विकारांचेर पेपेन उपेगी पडटा.
पोपायेच्या झाडाक केवडा ,खोडकूज वा मूळकूज,करपा आदी रोग जातात.
पेपेन- तरण्या पूण बरे पसवल्ल्या फळांपासून पेपेन काडटात.ते खातीर तरणे पोपायेचे भायले वटेन कोंड्याच्या शि-यान लांब सरे ओडटात.ताका लागून सालींतल्यान दुदावरीं धवो दिख व्हांवपाक लागता.तो अधातुच्या आयदनांत एकठांय करतात.उपरांत हो दिख रोखडोच आल्कॉहॉलांत दवरतात.मागीर तो ३९० सें. तापमानाचेर कृत्रीम उश्णतायेन वा वतांत सुकयतात.पेपेनांत प्रथीन -पाचक गूण आसता.पेपेनाचो उपेग वखदी द्रव्यांत आनी उद्देग धंद्यांत करतात.ताका लागून पेपेनाक भरपूर मागणी आसता.
-कों.वि.सं.मं
पोरबंदर : गुजरात राज्याच्या जुनागढ जिल्ह्यांतलें एक पुण्यक्षेत्र ,महात्मा गांधीचो जल्मगांव.अरबी दर्यादेगेवयलें शार आनी बंदर. जुनागढाचे वायव्येक ८८ किमी. अंतराचेर आनी अहमदाबातचे नैऋत्येक ३२६ किमी. अंतराचेर हे शार आसा.राजकोटसावन आयिल्ल्या रेल्वेमार्गाचें हें निमाणें स्थानक .श्रीकृष्णाचो इश्ट सुदामा हाचो जल्म ह्याच गांवांत जालो.देखून ह्या गांवाक सुदामपुरी अशेंय म्हणटात.सोळाव्या शतमाना सावन हांगा जेठवा राजपुतांचो शेक चलतालो.१७८५ सावन संस्थान विलीन जायमेरेन तें पोरबंदर संस्थानाचे रजधानींचे ठिकाण आशिल्ले .इमारतींच्या फतरांखातीर आदल्या काळार सावन ह्या शाराची नामना आशिल्ली .ह्या शारांत मेळपी चुन्याफतर बांदकामाखतीर बरो समजतात.कापूस,धन्यां हांची ही बाजारपेठ आसून हांगाच्या बंदरांतल्यान कोकण ,मलबार,आफ्रिकेची उदेंत दर्यादेग ,अबरस्तान आदीकडेन वेपार चलता.पोरबंदर शराच्या वाठरांत कापड ,शिमीट,फस्कां,मीठ,रंग ,लांकडीवस्तू ,बरे प्रतीचे लोणी,तूप रसायना आदीचे तेचपरी नुस्ताचोय उद्देग चलता.शरांत एक विमानतळ आसा.
ह्या शारांतले बांदकाम चडशें धव्या फातरापासून केल्ले दिश्टी पडटा.हांगाच्या राजांक राण अशे म्हणटात.भटिया,लोहाणा,मेमेण आदी जातीचे लोक हांगा रावतात.ह्या शारा लागसार पोरवाई देवीच्या देवळाचे अवशेश आसून हें देवूळ ८०० वर्सां आदले आसूंक जाय अशे विद्वानांचे मत आसा.ह्या शारांत जंय गांधीजीचो जल्म जालो ताका लागून कीर्तिमंदीर नांवची एक भव्य वास्तू बांदून गांधीजीचें स्मारक केलां. सुदाम्याचे देवूळूय हांगा पळोवंक मेळटा.दर्यांतल्यान २५ किमी.अंतरावयल्यान दिसपी २७ मी.उंचायेचे दीपघर पळोंवपासारखे आसा.
-कों.वि.सं.मं
पोरस : ( इ.स. आदी चवथें शतमान) वेदकाळांतल्या पुरु वंशांतलो एक परार्कमी आनी स्वाभिमानी राजा ताका पुरु वा पौरव अशेंय म्हण्टाले.तो केकय देशाचो राजा आशिल्लो ताचें राज्य मध्य पंजाबांत चिनाब आनी झेलम न्हंयांच्या मदीं आशिल्लें. इ.स आदी ३२६ त मॅसेडोनियाचो सम्राट सिकंदर (अॅलेक्झांडर) हाणें आपल्या पुराय सैन्यासयत भारताचेर घुरी घाली.ताच्या येद्या व्हड सैन्याकडेन भारताचे शिमेवयल्या खंयच्याय भारतीय राजाचो थारो लागलो ना.कांय आडवाद सोडल्यार चडसे राजा अॅलेक्झांडराकडेन झूज दिना आसतनाच ताक शरण गेले. पोरसाच्या शेजारचें राज्य तक्षशिला हाचो राजा अंभी हो पोरसाचो दुस्मान आशिल्लो.तो अॅलेक्झांडराक मेळ्ळो.तेच वांगडा पोरसाचे हेर कांय नात्यांतले राजे अॅलेक्झांडराक मेळ्ळे.जेन्ना ताणें पोरसाकूय आपल्याक मेळपाचो रकाद धडलो तेन्ना त्या स्वाभिमानी राजान रणाचेरुच मेळपाचो परतो रकाद धडलो. शेवटाक झेलम न्हंयेच्या देगेर दोनूय सैन्यांची गांठ पडलीयपोरसान अॅलेक्झांडराच्या सैन्याआड झूज दिवंक पुराय तयारी केली.पूण पावसाळो आशिल्ल्या कारणान न्हंय उपाट भरुन व्हांवताली. एक म्हयन्या उपरांत न्हंयेचो उतार पळोवन अॅलेक्झांडर आपल्या वेंचीक ११,००० सैनिकांक घेवन आलतडीन आयले आनी ताणें पोरसाच्या सैन्याचेर जाय तशे झूज दिवंक शकलेंना.तसेंच पोरसाचे हत्ती ,घोडेय घुस्पावल्ल्यान पोरसाचेर पुरायेन हार पडली.पूण तो स्वता मोटे कुशळतायेन लडलो.ह्या झुजांत ताच्या तीन भुरग्यांक आनी मुखेल सेनाधिका-याक मरण आयलें.शेवटाक पोरसाक बंदी करुन अॅलेक्झांडरा मुखार उबो केलो.ताच्या स्वातंत्र्यभिमानाचो गौरव करुन अॅलेक्झांडरान ताका विचारले'तुका हांव कशा तरेची वागणूक दिंव?'तेन्ना पोरसान भिंयेनासतना ताका जाप दिली 'एक राजा दुस-या राजाक वागयता तसो'.ताचे हे जापेचेर खोशी जावन अॅलेक्झांडरान ताका ताचें राज्य परते दिलें. ते भायर हेर कांय वाठार ताच्या राज्याक जोडले.ताका व्यास न्हंयेसावन झेलम न्हंयेमेरेनच्या वाठाराचो क्षत्रप नेमलो.फुडें पोरसान कांय काळ राज्य केलें.ताका निश्चीतपणान केन्ना मरण आयलें हाचीमात म्हायती मेळना.
-कों.वि.सं.मं.
पोर्ट ब्लॅअर: भारताच्या अंदमान आनी निकोबार ह्या केंद्रशासीत जुंव्यांची राजधानी .इतिहासीक नामना आशिल्ल्या ह्या शाराक सैमीक बंदराची देण लाबल्या.बंगालाच्या उपदर्यांतल्या दक्षिण अंदमान जुव्यांचे उदेंत देगेर हें शार आसून ,कलकत्त्याचे दक्षिणेक १,२५५ किमी. आनी चेन्नईच्या उदेंतेक १,१९१ किमी. अंतराचेर हें शार आसा.गव्हर्नर जनरल लॉर्ड कॉर्नवालिस हाचे सांगमेन आर्चिबाल्ड ब्लॅरान १७८८ त हांगा पयली वसमूक स्थापन केली आनी तिका 'पोर्ट कॉर्नवालिस' हें नांव दिलें.पूण १७९१ त ही वसणूक ह्याच जुंव्याच्या ईशान्य वाठारांत सद्या जंय पोर्ट कॉर्नवालीस आसा थंय व्हेली.पूण हांगा मलेरियाचे पिडेच्या त्रासाक लागून १८५७ त ही वसणूक परती आशिल्ल्या त्या जाग्यार व्हरुन तिका पोर्ट
