रसायनशास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार कूर्ट आल्टर हाचे वांगडा वांटून मेळ्ळो.ताचें शिकप बर्लिन विद्यापिठांत जालें.थंयच एमील फिशर ह्या नामनेच्या रसायनशास्त्रज्ञाच्या मार्गदर्शनाखाला संशोधन करून ताणें १८९९त पीएच.डी.मेळयली.थंयच्याच इन्स्टिट्यूट ऑफ कामिस्ट्री हे संस्थेंत ताणें सहाय्यक म्हणून प्रवेश केलो आनी १९०६त प्राध्यापक आनी १९१३त तो विभाग मुखेल जालो.१९१५त तो बर्लिन विद्यापिठांत प्राध्यापक जालो.
१९१६त,तो कील विद्यापिठांतल्या इन्स्टिट्यूट ऑफ कॅमिस्ट्रीचो संचालक जालो.१९४५त,तो ह्या पदावयल्यान निवृत्त जालो.
१९०६त,ताणें कार्बन सब-ऑक्सायड ह्या खाशेल्या आनी क्रियाशील वायूचें संश्लेशण केलें आनी ताचे गुणधर्म आनी रसायनीक संरचना हांचो अभ्यास केल्लो.धातू रुपांतल्या सिलिनियमाचो उपेग करून संतृप्त (saturated)कार्बनी संयुगांतल्यान हायड्रोजन काडून घेवपाची नियंत्रीत पद्दत ताणें सोदून काडली.
डायन संश्र्लेशण हें डिल्स हाणें केल्लें म्हत्वाचें संशोधन.डायन संयुगांत दोन कार्बन अणू द्विबंधयुक्त आसून ते एका एकेरी बंधान विभागिल्ले आसतात.कितल्याशाच कार्बनी संयुगांच्या संश्र्लेशणांत ह्या संयुगांचो उपेग केलो आनी ताचेवयल्यान संश्र्लेशीत पदार्थाच्यो रेणवीय रचणुको समजप सोपें जालें.ही संश्र्लेशण विक्रिया डिल्स आनी ता^चे वांगडी कूर्ट आल्डर हांणी विकसीत केल्ली म्हणून आतां तिका डिल्स-आल्डर विक्रिया ह्या नांवान वळखतात.रसायनीक तंत्रविद्येंत हे विक्रियेक लागून खूब उदरगत जाली.
१९३१त ताका अॅडॉल्फ बेयर पदक फावो जालें.१९४६त ताका ख्रिश्र्चन आल्ब्रेख्त विद्यापिठाची भोवमानाची डॉक्टरेट पदवी फावो जाली.Einfuhrung in die Organische Chemie (१९०७) ह्या ताच्या पाठ्यपुस्तकाचो कितल्योशोच आवृत्त्यो उजवाडाक आयल्यात. -कों.वि.सं.मं.
डुकले,माधव चंद्रोबा:(जल्म : १८२५,कळंगूट,गोंय; मरण:१८८५).
पुर्विल्ल्या मराठी कवितेचो संपादक आनी प्रकाशक.ताचें पुराय नांव माधव चंद्रोबा डुकले.मुंबय ताचो वखदां विकपाचो आनी छायाचित्रणाचो धंदो आशिल्लो.
१८६० वर्सा ताणें पुर्विल्ल्या कवींच्या कवितांचें ‘सर्वसंग्रह’ हें म्हयनाळें सुरू केलें.पुर्विल्ल्या कवींच्यो साहित्यकृती उजवाडावन भास निवळावपाच्या हेतान सर्वसंग्रहाचो वावर चलतालो. ह्या मासिकाच्या संपादनांत ताका नवनीतकार परशुराम (तात्या)गोडबोले,बाळ यज्ञेश्वर पाध्ये आनी ताचो भाव अनंत चंद्रोबा हांचें सहकार्य मेळ्ळें.पुर्विल्ल्या कवींच्यो मराठी कविता छापतना विरामचिन्नांचो उपेग करपाची चाल सर्वसंग्रहाँ सुरू केली.पुर्विल्ले मराठीची वळख करून दिता आसतना त्या कवितांचो अभ्यास करपाची गोडी ह्या मासिकान निर्माण केली.ह्या मासिकांत आर्याभारत,मंत्रभागवत,मादालसोपाख्यान,बह्मोत्तरखंड आदीं मोरीपंताचीं काव्यां,तशेंच मुक्तेश्वरी भारताचीं तीन पर्वां आदी कवितांचो आस्पाव जाता.
माधव चंद्रोबान संपादीत केल्ल्या ग्रंथांत नामदेवकृत बालक्रीडा,अभंग (१८६२),तुकारामकृत अभंग (१८६६),मुक्तेश्वर वुराट पर्व (१८६७),रामदासकृट अभंग (१८६८) हांचो आस्पाव आसा.कृष्णशास्त्री पेंडसे,आवासकर हांच्या आदारान ताणें शब्दरत्नाकर वा संस्कृत आनी प्राकृत शब्दकोश (१८७०) तयार केलो.त्याकाळांतल्या संस्कृत प्राकृत कोशांत हो शब्दकोश सगळ्यांत व्हडलो.वैजकी शास्त्रांतल्या पारिभाशीक शब्दांची विस्कटावणी ह्या कोशांत विस्तारान केल्या. -कों.वि.सं.मं.
डुरखायम, इमिल : (जल्म: इ.स.१८५८; मरण: १५ नोव्हेंबर १९१७)
नामनेचो समाजशास्त्रज्ञ. हाचो जल्म एका ज्यू घराण्यांत जालो.१८८२त ताणें आपलें शिक्षण पुराय केलें आनी इ.स.१८८७ मेरेन ताणें शिक्षक म्हणून काम केलें.त्याच काळांत ताणें अर्थशास्त्र, समुह मानसशास्त्र आनी सांस्कृतीक मानवशास्त्र ह्या विशयांचो अभ्यास केलो.उपरांत पॅरिस विद्यापिठांत समाजशास्त्र आनी शिक्षणशास्त्राचो प्राध्यापक म्हणून ताची नेमणूक जाली.पॅरिस विद्यापिठान ताका डॉक्टरेटची पदवी दिवन भोवमान केलो.ताणेंइ.स.१८९८त लॅनी सोशियॉलॉजिकल हें नेमाळें सुरू केलें.फ्रॅंच समाजीक विचारांच्या इतिहासांत नामनेचो समाजशास्त्रज्ञ कॉम्त हाचो उत्तराधिकारी म्हणून डुरखयम हाचो उल्लेख करतात.
डुरखायम हाणें पद्दतीशास्त्र, समाजीक सत्य, सामुहीक प्रतिनिधित्व,समाजीक श्रमविभाजन, धर्माविशींचे सिध्दांत, आत्महत्येविशींचे सिध्दांत हे विशीं विचार मांडले.पद्दतीशास्त्र (Methodology) ताच्या मतान वस्तूंचो अभ्यास हो अणभवांचेर आदारिल्लो आसता आनी शास्त्राची वृत्ती अणभवाक मान्य करपी आसची.तेचपरी सहभागी विचलन हाकाय म्हत्व दिवंक जाय. पद्दतीशास्त्रांत समाजीक वास्तवाक (Social fact) म्हत्वाची सुवात आसा अशें तो मानता.
समाजीक वास्तव: समाजांतल्या मनशांत जेन्ना आंतरक्रिया (Interaction) सुरू जातात तेन्ना त्या त्या मनशाचे गुणविशेश हे फकत त्या मनशाचे उरनात. अशे आंतरक्रियेचे परिस्थितींत समाजीक सिध्दांत य्गम पावतात. देखून डुरखायम फुडें म्हण्टा, समाजशास्त्र म्ह्ळ्यार समाजीक वास्तवाचो,सत्याचो अभ्यास.
सामुहीक प्रतिनिधित्व: ही संकल्पना समाजीक वास्तवाचे संकल्पनेंतल्यान सहज तयार जाता. ताच्या मतान जेन्ना एक पंगड कसलेंय काम करता तेन्ना तातूंत एक प्रकारची एकता आसता.सगळ्यांचें लक्ष एके विशिश्ट वस्तूचेर केंद्रीत जाल्लें आसता. ह्या पंगडांतले मनीस सारकेच भावनेच्या प्रवाहांतल्यान वतात्य म्हणजेच तांकां सामुहीक जाणीव आसता.विशिश्ट समाजांत त्या त्या मनशांनी निर्माण केल्ले जायते भाव,भावना, कल्पना आसतात आनी मनीस तातूंत वांटो घेता. हांकाच तो सामुहीक प्रतिनिधित्व म्हण्टा. ताका लागून डुरखायमच्या मतान समाजशास्त्र म्हळ्यार सामुहीक प्रतिनिधित्वाचें शास्त्र.
समाजीक श्रमविभाजन: समाजाच्या सुखाचेर मनशाचेर सुख आदारून आशिल्ल्यान सादारणपणान सदांच उत्पादन वाडिचोच विचार समाजांत जायत रावता.डुरखायमच्या मतान समाजांतल्या भौतीक-नैतीक बदलांक लागून श्रमविभाजन गरजेचें,हाका लोकसंख्येची वाडय कारणीभूत आसा.जिणेविशीं संघर्श वाडिल्ल्यान श्रमविभाजनाची उदरगत जायत गेली
