आयलो. फुडें तो नामनेचो अमेरिकी कथाकादंबरीकार शॅखुड अॅंडरसन हाच्या उत्तेजनान कादंबरी लेखन करुंक लागलो. 'सोल्तसे पे' ही ताची पयली कादंबरी १९२६त उजवाडा आयली. उपरांत ताची सार्टोरिस ही कादंबरी उजवाडा आयली. उपरांतच्या काळांत ताणें बरयल्ल्यो कादंबऱ्यो ह्यो द साउंड अॅंड द फ्युरी (१९२९), अॅज आय ले डाइंग १९३० आनी लायट इन ऑगस्ट (१९३२),अॅबसॅलॉम, अॅबसॅलॉम! १९३६ आनी इंटरुडर इन द डस्ट १९४८ ह्यो सगळ्यो कादंबऱ्यो ताणें योकनापाटॉका नांवाचो काल्पनीक प्रदेश निर्माण करुन बरयल्ल्यो. ताची 'द बॅर' ह कादंबरीय तेच फांटभुंयेर बरयल्ली आसा.
फॉकनर हाणें आपल्या कादंबऱ्यावरवीं श्रध्दाहीन वेपारी वर्गांतल्या सुवार्थी आनी संधीसाधू प्रवृत्तीचें दर्शन घडयलां. ताची लेखनशैली असांकेतीक, मोडणमोडणाची आनी स्थूल काळप्रवाह अकस्मात बंद करुन वाचकांक बुचकळ्यांत उडोवपी. तरी ताची कल्पकता आनी ताची तीक्ष्ण नदर ह्या गुणांक लागून चिकित्सक वाचकांचेर ताचो प्रभाव पडिल्लो दिसता. १९४९ वर्सा ताका साहित्याचो नोबॅल पुरस्कार दिवन ताच्या साहित्यीक वापराचो भोवमान केला.
-कों.वि.सं.मं.
फॉकलॅंड जुंवेः ब्रिटीशांच्या ताब्यांत आशिल्लें दक्षिण अॅटलांटीक म्हासागरांतले जुंले. क्षेत्रफळ १२.१७३ चौ.किमी. हे दक्षिम अमेरिकेच्या दक्षिण तोंकाचे उदेंतेक ४८० की.मी. मागेल्ल्यांश सामुद्रधुनीचे उदेंतेक ५१° दक्षिण ते ५३° दक्षिण अशांश आनी ५७° अस्तेंत ते ६२° असेतंत रेखांश अशे पातळळ्यात. ईशान्य- नैर्ऋत्य दिकेन आशिल्ल्या फॉकलॅंड हे उणे रुंदायेचे सामुद्रधुनीन वेगळे केल्ले उदेंत फॉकलॅंड (४,५३२ चौ.कीमी). ह्या दोन मुखेल जुंव्या खेरीज हेर ल्हान व्हड असे २०० झुंवे हातूंत आस्पावल्यात. उदेंत फॉकलॅंड स्टॅनली ही तांची राजधानी.
भूंयवर्णनः जुंव्यांचो भूंयऊाग दोंगरी, वसाड आनी दललीचो. श्वाझल आनी ब्रेंटन ह्या सामुद्रधुन्यांक लागून उदेंत फॉकलॅंड जुंव्याचे दोन वाट्टे जाल्लें आसा.तांचे उत्तेरक उदेंत - अस्तंत अशी विकहॅम ही दोंगरा वळ आसा. अझबर्न (६८४ मी.) हें जुंव्यावयलें सगळ्यांत उंचेले तेमूक. अस्तंत फॉकलॅंड जुंव्याचेर फॉकलॅंड हे समुद्र धुनीक समांतर अशी हॉर्नबी ही दोगरावळ आसा. माउंट अॅडम हें ह्या जुंव्यावयलें सगळ्यांत उंचेले तेमूक (७०६ मी) ह्या जुंव्यावयलो न्ंहयो सामक्यो ल्हान आसात.
हांंगाच्या हवामानचेर अस्तंतेच्यान येवपी वाऱ्याचो परीणाम जाता. स्टॅनलीक हांगा वाऱ्याचो नेट वराक सु. २५ किमी इतलो आसता. हांगाचें हवामान सदांकाळ शितळ आसता. जानेवरी म्हयन्यांत हांगाचें तापमान ९ सॅ जाल्यार जपलया्त ते ३ सॅ इतलें आसता. ह्या जुव्यांचेर वर्सभरुय पावसाची पिरपीर चालूच आसता. डिसेंबर- जानेवारी म्हयन्यांत चड पावस पडटा. वर्सुकी सरासरी पावस ६३.५ सेंमी. इतलो पडटा.
चड शिंयच्या दिसांनी हांगा हिमूय पडटा. हांगा अॅटलांटीक हीद, धवे. तांबडी क्रोबॅरी आनी हेर प्रकारची वनस्पत मेळटा. न्हंयाच्या देगणांनी बारीक मातयेंत लिली ह्या फूल झाडांचे विंगड विगंड प्रकार मेळटात. दर्यादेगेंचेर आनी कांय ल्हान जुंव्यांचेर टसक नांवाचे तण मेळटा. हांगा सुमार साठ प्रकारची सवणी मेळटात. पूण मोनजात मात सामकी उणी आसा.
इतिहास आनी राज्यवेवस्थाः जॉन डेव्हिस ह्या ब्रिटीश समन्वेशकान 1592त ह्या जुंव्यांचो सोद लायलो. 1690त जॉन स्ट्रॉंग ह्या ब्रिटीश अधिकाऱ्यान हांगाचे सामुद्रधुनीक ल्युशियस क्ररी फॉकलॅंड ह्या नौदल अधिकाऱ्याचे नांव दिलें.- मुखार हेंच नांव जुंव्यांक पडलें. फ्रांसेझ मार्गनिर्देशक ल्वी आल्वान दे बूगॅंवील हाणें 1764त उदेंत फॉकलॅंड जुंव्याचेर ‘पोर्ट लुइस’ हे वसणुकेची स्थापणूक केली. 1765त अस्तंत फॉकलॅंड जुंव्याचेर ब्रिटीशांनी आपली वसणूक 1766 स्पेनाक दिल्ली. स्पेनान तिचें नांव ‘सोलेदाद’ अशें दवरलें. स्पेनी लोकांनी ब्रिटिशांक हांगच्यान 1770त धांवडांवन गाले. उपरांत स्पेनीश आनी ब्रिटीश हांचो ह्या जुंव्क लागून संघर्श चालूच आशिल्लो. स्पेनीशांनी ब्रिटिशांक एगमॉट किल्ले आनी बंदर दिल्या उपरांत हो संघर्श काबार जालो. 1806त आर्जेंटिनांत स्पेनीशाआड ठाव जाल्ल्या कारणान स्पेनीशांक फॉकलॅंड जुंव्यावयलो हक्क सोडचो पडलो. 1820त ताणीं हे जुंवे परत आपल्या ताब्यांत घेतले. 1833त ब्रिटीशांनी स्पॅनीशांचेर हार घालून हांगा आपलें सत्तेची स्थापणूक केली. 1844त सोलेदाद कडच्यान स्टॅनलीक राजधानी हाडली. 1892त ह्या जुंव्यांक वसणुकेचो दर्जो मेळ्ळो.
सध्या हे जुंवे ब्रिटीशांच्या शेकतला आसात. पूण आर्जेंटिनाय तांचेर आपलो हक्क आसा अशें सांगता. तांणीं ह्या जुव्यांक ‘इस्लाम मार्ल्व्हानास’ हें नांव दिलां. सध्या ब्रिटिश सरकारान नेमिल्लो राज्यपाल हो कार्यकारी मंडळ आनी विधीमंडळ हांच्या आदारान ह्या जुंव्यांचो कारभार सांबाळटा.
अर्थीक आनी समाजजीणः मेंढरां पाळप हो हांगचो मुकेल वेवसाय. मेंढरासावन दर वर्साक सु. 21,54, 562 किग्रॅ लोकर उत्पादन मेळटा. हांचे केरीज सोरो, स्पिरीट, तंबाकू हेय धंदे नेटान चलतात. गोरवां आनी गोडे पोसपाच्या उद्देगांकूय बरेंच म्हत्व आसा. शेतकी पिकावळ सा उणी तरी पूण कांय वाठारांनी ओट, बार्ली, बटाट ही पिकां काडटात.
नुस्तमारी वेवसायाकूय चड म्हत्व आसा. व्हेल, सील, नुसत्यांचे तेल आनी लोकर हांची निर्यात व्हड प्रमाणांत जाता. येरादारीची सुविधा फाटसारिल्ली आसा. 1986त माउंट प्लॅझंट हे सुवातेर नवो विमानतल बांदला. देशांभितर हवाई येरादारीचो केंद्र स्टॅनलीक हांगा आसा. फॉकलॅंड आयलड्स कंपनीकडल्यान वर्सांतल्यान चार- पांच फावटीम दर्या येरादीरू जाता. नभोवाणी आनी दूरध्वनी हांचीय सोय आसा. स्ट2नलीक नभोवाणी केंद्र आसा.
हांगची लोकसंख्या 1986त 1916 इतली आशिल्ली. तातूंतल्या 98% लोकांक ब्रिटीश नागरीकत्व आसात. इंग्लंडाटे इगर्जेकडेन संबंद आशिल्लें - 65 % लोक आसा, 23% लोक प्रॉटॅस्टंट पंथीय आनी 11% रोमन कॅथलीक आसात. सादारणपणान हांगाचे समाजजिणेचो दर्जो समाधानकारक आसा. हांगा एक कामगार संघटना आसा. 5 ते 15 वर्सा पिरायेच्या भुरग्यांक सक्तीचे आनी फुकट शिक्षण आसा. स्टॅनलीक दोन विद्यालयां आनी डार्विनाक वस्तूगृह विद्यालय आसा. गांवगिर्या वाठरांनी भोंवपी शिक्षकां कडल्यानूय शिक्षण मेळटा. फूटबॉल, क्रिकेट, गोल्ऱ हे हांगचे मुकेल खेळ.
-कों.वि.सं.मं
