कोंकणी विश्वकोश : ३ पंडीत जवाहरलाल नेहरू हाणे १९५६ वसर्ग नवी दिल्लीतल्या बालभवनांत हे संस्थेची स्थापणूक केली. आजय पुराय देशभर बालभवनाची चळवळ शार आनी चड करून गांवगिन्या वाठारांतल्या ५ ते १६ वसाँ संस्कार करपाचो वावर बालभवनांनी चलता. शाळेतलो फासके भितरलो সমসাক্ষরতH कुशीक নেহলল, मेकळ्या वातावरणांत সাঘল কলামুg आविशकारीत करपाची संद वालभवनांत मेळटा. वालभवनांत अमक्याच वेळार वचूंक जाय म्हणपाचे बंधन ना, नेमान हजेरेची गरज ना, परिक्षा ना, अमकीच यत्ता पास जातंक जाय असोय नेम ना. फकत भुरग्रााक पांच वस जाल्यार पुरो. प्रवेश बाराय म्हयने दितात. तज्ञ शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाखाल भुरग्यांनी आपल्याक जाय त्या करपाची प्रवृत्ती निर्माण जावंची आनी तांची आत्मविश्वास वाडचो हे सामान्य आनी अतिसामान्य अशे दरेका बुध्दीक मळावयल्या भुरग्याक योग्य तरेन वाव दिवप जाता. हुशार भुरग्यांक हांगा जाय जायत्यो वस्तू, वैयक्तिक मार्गदर्शन मेळठा. ताचेवरती त्या भुरग्याची उदरगत सादारण भुरग्यांकडेन दुर्लक्ष जाता. बालभवनांत अशा भुरग्यांची आत्मविश्वास वाडोवप वा तांच्या आंगांतल्या सुप्त गुणांक वाव दिवपाचो वावर चलता. आपल्याक जाय तो छंद हाताळपाक मेळिल्ल्यान तशेच खेळ, करप, हो बालभवनाच्या कार्याचो मुखेल उद्देश. गिन्यानाचे वृतांत कथन, लिखाण आदी वेगवेगळे विशय भुरग्यांक मेळूक शकतात. तशेंच तातूंतल्यो सर्तीय आयोजीत करतात. भुरग्यांच्या आसतात. बालभवनांत अभ्यासाचेर बंधनां नासतात. थंय वातावरण मेकळे उरचे म्हणून यत्न जातात. वेगवेगळे विशय शिकोवपाखातीर त्या त्या मळावयले शिक्षणतज्ञ नेमिल्ले आसतात. हे तज्ञ आपआपल्या विशयाची गोडी वर्सभरांत भुरग्याक लागची म्हणून आंखणी करतात आनी तेचप्रमाण शिकयतात. ज्या भुरग्याक हे उपक्रम जमनात ताका दुसरे विशय शिकयतात. बालभवनाचो वेळ सादारणपणान गिमाचे सुटयेंत आनी दिवाळेचे सुटयेंत सकाळीं साडेआठ ते साडेइकरा आनी दनपारां पांच ते ११९ बाहनभवन सात असो आसता. हरशीं बालभवनाची वेळ दनपारची साडेतीन ते मुंबयंत १९५२ वर्सा भारतांतलें पयले सरकारी बालभवन सुरू जाले. सोविएत सरकारान भुरग्यांमदल्या सुप्त गुणांचे उदरगतीखातीर ताचे फांटे सुरू केल्यात. १९५५ त केंद्र सरकारान दिल्लींत एक व्हड बालभवन बांदपाचो थाराव मांडली. १९५६त हें व्हड बालभवन सुरू वस्तूसंग्रहालय जोडलें. म्हायती फलक, वण्टीपत्रकां, फोटे, माती-रेंव आदी माध्यमांचो वापर करून उबारिल्लीं चित्रां, प्रकल्प, वित्रपट, कळसुत्री आयजमेरेन महायती दिवपी प्रदर्शन केंद्र अशे ह्या बालभवनाचे स्वरूप आशिल्ले. नेहरूच्या मरणा उपरांत देशभर जवाहरलाल नेहरू यादस्तीक निधी एकठांय केलो. दर राज्यान जमयिल्ल्या निधीतली ४o% रक्कम घेतन त्या त्या राज्याक राज्य पांवड्यावयलें जवाहर बालभवन स्थापन करपाचे थरलें. दरेक राज्य पांवड़यावयल्या बालभवनाक एकेक शिक्षक, थरले. हे येवजणे प्रमाण मुंबयच्या बालभवनाचे राज्य पांवङयावयल्या जवाहर भवनांत रुपांतर जाले (१९७७), *- - - आंध्र प्रदेश, केरळ आनी तमीळनाडू ह्या राज्यांनी राज्य पांवड्यावयलों गोयांत २६ जानेवारी १९८६ ह्या दिसा बालभवनाची स्थापण्णूक दिसांचीं शिबिरां नेमान घडोवन हाडटात. तशेच गोंयच्यो थळाव्यो संस्था, पर्यावरण परिशद आनी हेर राश्ट्रीय कार्यावळींनी वेळा वेळार तांटो घेवपाची संद दिता. बालभवन सोसायटी नवी दिल्लीचे वतीन राश्ट्रीय
