Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/132

From Wikisource
This page has not been proofread.

बाल्नमानसशास्त्र थराचेर दितात त्या 'बालश्री पुरस्काराखातीर वसनि वर्स गॉयच्या भुरग्यांची शिफारस करता. हो पुरस्कार १) संगीत, नाच, नाट्य, २) लेखन, ३) चित्रकला अानी ४) विज्ञानीक सोद अशा चार विभागांखातीर आसता. बंद नाटकघर, परिशद हॉल हांची अास्पाव आसा. भारताचे फुडाराचे जापसालदार नागरीक घडोवपाचो म्हत्वाचो वावर बालभवनांत चलता. गोयांत गांवागांवांनी ही चळवळ फांकची - को. वि. सं. मं.

(पळेयात मानसशास्त्र).

बालरंगभूमी : खासा भुरग्यांखातीर बालनाट्य सादर करपी रंगभूमी. बाल प्रेक्षक (सादारण किशोर अवस्थेतले चले-चलयो), बालनाट्य आनी ताचो रंगमाचयेवयलो प्रयोग हे बालरंगभूमीचे म्हत्वाचे घटक, भुरग्याच्या कल्पनाविश्वांतलो विशय तांकां फावो त्या सूत्रबध्द आनी हांसत-खेळत वरे संस्कार करप हें बालनाट्याचे ध्येय आशिल्ल्यान ताच्या विशयांक मर्यादा आसता. शोकात्मिकेसारके नाट्यप्रकार सहसा ताका लागून बालनाठ्य बारीकसाणेन हाताळचे पड़टा. देखोकः बालनाट्यांत नायक-नायिकेचे प्रेम आसल्यार तें निरागस इशठागतींतल्यान दाखोवंचे पङटा, रहस्यमय बालनाट्यांत उत्कंठापुर्वक भयाची गरज आसता. पूण बेठेच भिरांकूळपण बालमनार विचित्र परिणाम करता. जाण्ट्यांक इतिहास : अस्तंती देशांनी एकुणिसाव्या शतमानाच्या निमार्णे बालरंगभूमीचो वावर सुरू जालो. ताचेआदी सतराव्या आनी अठराव्या Գ Հo कोंकणी विश्वकोश : ३ सुरवेक शिक्षकांनी वा भुरग्यांखातीर बरोवपी लेखकांनी भारतीय बालरंगभूमीची पयली बुन्याद घाली. वा. गो. आपटे (मराठी), गिजूभाई बधेका (गुजराती), यशवंत पंड्या (गुजराती)आदीनी अशे तरेचे बरप करपासारकों नाटकां आसात. फकत बालकलाकारूच आशिल्ल्या 'बालमोहन’ नाटक मंडळीन ह्या नाटकांचे प्रयोग केल्ले. बालरंगभूमीचे खरें कार्य सुरू जालें तेंदुसन्या म्हाझुजाच्या काळांत. पुरुषोत्तम दारव्हेकरान गणेशोत्सव, शारदोत्सवांतले मेळे आनी शाळासंमेलनांतल्यान बालनाटयां सादर केली जाल्यार अमेरिकेंतल्यान बालनाट्य शिक्षण घेवन आयिल्ल्या सुधा करमरकरान १९५७त मुंबय कार्य सुरू केलें. १९५९ त मुंबय मराठी साहित्य संघाचो बालनाठ्य विभाग बंद जातकच सुधा करमरकरान लिटल थिएटर (बालरंगभूमी) हे संस्थेची स्थापणूक केली. फकत भुरग्यांखातीर नाट्यनिर्मिती करपी मराठींतली ही पयली संस्था अशे महण्टात. ह्या काळांत नाटिकांतल्यान समाजीक विशय हाताशिल्ले दिसतात. अस्तंत्या परीकथांचे नाट्यरूप केल्ले दिसता. १९६१-७० ह्या दशकांत माणूस हांकां नामना मेळ्ळी. ह्याच सुमाराक परिक्षेपूर्वीच्या सात रात्री ह्या शिक्षणीक नाट्याचो प्रयोग जाल्लो मेळठा. विज्ञानीक, शिक्षणीक हे विशिश्ट फाटभुंयेचेर वा प्रचलीत घडामोडींचेर बरयल्ल्या नाटकाचे म्हत्त तात्कालीक आसता. हीं नाटकां कालसापेक्ष नाट्यकृती म्हणून वळखतात. समाजीक, इतिहासीक वा विज्ञानीक विशयावयलीं बालनाट्यां कुमारगटांतल्या भुरग्यांचे मनोरंजन बरे तरेन करतात. ५-१० वस ह्या वयोगटांतले प्रेक्षक चड प्रमाणांत बालनाठ्यां पळयतात. देखून अद्भूतरम्य नाटकाची निर्मिती चड प्रमाणांत जाता. ह्या काळांतल्या कांय बालनाट्यांनी पात्रांनी प्रेक्षकांकडेन संवाद करपाचो प्रयोग जालो. १९७५ च्या उपरांत सादारणपणान सगळ्याच वयोगटांतल्या संस्थांनी सादर करपाक सुरवात केली. १९७९ ह्या आंतरराश्ट्रीय