बालविवाह बालरोगविज्ञान शिक्षण : दोन दसकांपयलीं बालरोगविज्ञानाक वैजकीचे पदवी परिक्षेत मानाचे स्थान नाशिल्लें. एम्. बी. बी. एस. चे परिक्षेत बालरोगविज्ञानाचेर केन्वाय प्रस्न येतालो. आतां पदवी परिक्षेत बालरोग विज्ञानाचे म्हत्त वाडलां. आता उणेच चार ते पाच प्रश्न आसतात. आमच्या देशांत चडशा वैजको महाविद्यालयांनी बालरोगविज्ञानाची पदविका (D.c.H.) आनी पदव्युत्तर पदवी (M.D.) शिकोवपाची तजवीज आसा. गोंयच्या वैजकी म्हाविद्यालयांतूय बालरोगविज्ञानाचे शिक्षण ह्या गोंयचे बालरोगतज्ञ : गॉयांत बालरोगविज्ञान हालीचेच. पूण पयलो बालरोगविभाग जे. जे. हॉस्पिटलांत (मुंबय) सुरू केलो. ताचो बालरोगतज्ञ दोतोर आलेक्स प्रोयेंस. आतां गोंयांत ६o-७o बालरोगतज्ञ 3मासात. - डॉ. अवधूत बोरकर बालविवाह : चलो वा चली पिरायेंत येवंचेपयली लग्न करप हाकाच बालविवाह अशे म्हण्टात. शारिरीक आनी मानसीक जाण येवंचे ह्या लग्नांत वैवाहिक जिणेतल्यो जापसालदारक्यो आनी कर्तव्यां हांचेविशों न्हवरो-व्हंकल पुराय अजाण आसतात. ही बालविवाहाची चाल परंपरीक जीण जगपी, संवसारांतल्या खूबशा लोकांभितर आशिल्ली अशें समजता. मात बालविावाहाचे उल्लेख मेळटात. कांय धर्मसुत्रांनी व्हंकल ही नग्निका एक अर्थ, चलयेक लज म्हळ्यार किर्दे तें खबर नासता आनी दुसरो अर्थ जे चलयेक अजून ऋतू (मासिक पाळी) प्राप्त जाल्लो नासता. पूण गृह्यसुत्रांत चतुर्थी कर्म' ह्या विवाहविधीचो उल्लेख आसा. हो विधी लग्ना उपरांतूच करतात. हो फलशोभनाचो विधी आसून तो ऋतू प्राप्त जाल्याबगर करपाक मेळना. हाचे वयल्यान चलयेचे लग्न प्रौढ पिरायेंतूच काय नात हेविशीं दुबाव येता. लग्न जाल्ले घोव-बायलेन लग्नाउपरांत तीन रातो ब्रह्मचर्य पाळचें पयली, चलयेचे लग्न जावंकूच जाय असो पक्को विचार जाल्लो. बायलेन ૧ ૨૪ कोंकणी विश्वकोश : ३ ऋतू प्राप्त जातकच लग्न जावं जाय, ते बगर तिका स्वर्गप्राप्ती जायना अशें मानपाक लागले. इ.स. च्या पयल्या पांच शेंकड़यांमेरेन लग्नाची चलयेचों जो आवय बापूय आनी व्हडलो भाव लग्न करीना, तो नरकांत म्हळां. आठ वसाँचे चलयेक ‘गौरी', णव वसचिी ‘रोहिणी', धा तसाँची 'कन्या' आनी उपरांत ‘रजस्वला' मानपाक लागले. ब्राह्मणान नग्निका वा गौरी हिचेकडेन लग्न जावंचे अशें वैखानस सूत्रांत म्हळां. कांय वेळार चली सामको लहान म्हळ्यार दोन-तीन वसाँची आसतना जाल्यार केना दोन गुरवार बायलांभितर एकलेगेरं चली आनी दुसरेगेर चलो जातलो महUटात. मॅलनिशयन जमातींनी आनी पॉलिनिशियन प्रतिशिठतांभितर ही बालविवाहाची चाल आशिल्ली मेळटा. पापुआ न्यू गिनीच्या अधिकाराखाल लग्नाखातीर चलयेची पिराय १४ आनी चल्याची पिराय १६ वसर्ग सादारणपणान १५ ते २० आनी चल्यांची २o ते ३o आशिल्ली. तेराव्या शेकड़यांत कोरियत बालविवाहाची चाल आशिल्ली. कोरियेचो त्या दवरपाखातीर सुंदर चलयांक मोंगोलियेंत धाडटालो. ह्या भंयाक लागुनूच लहान लहान पिरायेतूच लग्न करपाची थंय पद्दत आंसुये. मध्ययुगांतल्या शिलेदार युगांतूय इंग्लंड आनी युरोपांत पांच वसाँचे चलयेवांगडा लग्न जावपाची पद्दत आशिल्ली. पूण बालविवाहक भारतांत जे स्वरूप आशिल्लें जापसालदारको बापायचेर आसता. वंश, जात, गोत्र-प्रवर, पोंड हांचेविशों नेम आशिल्ल्यान आनी पिरायेंत आयिल्ली चली स्वताच आपल्याक न्हवरो सोदून वयले नेम मोडीत म्हणून दुबाव आशिल्ल्यान चली पिरायेंत चारित्र्याक खूब म्हत्व दिल्ल्यान चली पिरायेंत येतकच खंयच्याय दादल्याचे वासनेक बळी पडची न्हय वा स्वता बदनाम जावंची न्हय हे खातीर बालविवाहाची प्रथा चालीक लागली आसुंये. वर्ग फुडें आयलो आनी ताणीं ह्या बालविवाहाक विरोध करपाक सुरवात
