बाळवेखेंड भिक्षुकीची आवड नाशिल्ली. ताणे पिरायेच्या धाव्या वसा गायन शिकपाखातीर चुलत्याचे घर सोडले. उपरांत बापूय मेलो. बाळकृष्ण तो सातारा-औधाक गेलो. थंय ताका दम्याचे दुयेंस जालें, मिरज संस्थानाची अधिपती बाळासाहेब पटवर्धन हाणे वखद दिवन ताका बरो केली. उपरांत ताका मिरजेक दरबार गवय म्हणून नोकरीय दिली. थंय धा सुमार ३० वसाँ दरबारी-गवय म्हणून काम केले. पं. बाळकृष्णबुवा धारदार आवाजाचो गायक आशिल्लो. ताची ग्वाल्हेर गायकीचो प्रचार केली. मिरज आनी इचलकरंजीक ताणे गायनाचे वर्ग सुरू केले थंय खूल लोक गायनाचे शिक्षण घेवंक लागले. पं. बाळकृष्णबुवाचे दोन शिश्य-फांठे आसात. पयल्या फांट्यांत पं. विष्णू दिगंबर पलुस्कर, विनायकबुवा पटवर्धन, नारायणराव आनी शंकरराव व्यास, ऑकारनाथ ठाकूर, वामनराव पाध्ये, प्रा. बा. र. देवधर ह्या नामनेच्या गायकांचो आस्पाव जाता. दुसन्या फांट्यांत मिराशीतुवा, अनंत मनोहर जोशी, बापूराव गोखले, राजारामबुवा पराडकर हा नांवाजिल्ल्या गायकांचो अास्पाव जाता. १९२५ वर्सा बाळकृष्णबुवाचो पूत नामनेची गायक अण्णाबुवा हाका मरण आयिल्ल्यान बाळकृष्णबुवाक खूब दुख्ख जालें. त्या दुख्खान ररिंकांनी ताका ‘भीष्माचार्य’, ‘गायनाचार्य' हो पदव्यो दिल्यात - कों, वि. सं. मं बाळवेखड : (मराठी : पुष्करमूळ: हिंदी : केवडेका मूल, पोहकर मूलः संस्कृत : पद्मपुष्कर, हैमवती; इंग्लीश : जर्मन आयरिस, प्लॅग आयरिस; लॅटीनः आयरिस जर- मॅनिकाः कूळ : इरिडेसी). हैं जायती वसाँ जगपी ल्हान वखदी झाड. ही वनस्पत सुमार ६०-९० सेंमीं आसता आनी तिचे खोड जमनीत वाडटा अानी तांचेपसून जमनीर मुळा पसून वाडिल्लेवरी पानांची गुंजुलो येता. पानां सार्दी, अर्दवट एकमेकांत गुथून उरता. हांचे मदल्यान फुलांचो दांडो येतन Գ շ कोंकणी विश्वकोश : ३ येतात. स परिदलां पाकळ्यांवरी, सकयले वटेन जोडिल्लीं पूण वयर हें झाड आयर्लंडी वंशांतलें आसून युरोप आनी भूमध्य दर्या करतात. ह्या झाडाक भरपूर सूर्यप्रकाश. बरी सकस शिंपिल्ली जमीन लागवड वियो वा खोडाचे कुडके लावन करतात. आोरिस, ओरिसरूट वा इरिडिस हायझोमा ह्या नांवाच्या मूलक्षोडाच्या सोलून सुकयिल्या कुडक्याक वेपारी म्हत्व आसा. हे कुडके ०-१ox२-३ सेंमी आकाराचे, सुरकुतिल्ले आनी सादारण तेपटे आसतात. हांक वास येता, पूण ते कोडू आनी तिखट आसतात. भारतीय ओरेिसचे पेयां, मिठाय, अॅली हातूंत हें तेल घालून सुवाद हाइटात. अतराखातीरूय ओरिस तेलाचो उपेग करतात. पूण वासाळ तेलाखातीर हातूंतली ओ. पॅलिडा होच ज्ञात वापरतात. हातूंतल्या बाश्पनशील विद्रावकांच्या आदारान मूलक्षोडापसून रेझिनॉयहाय मेळयतात. ओरिस कुडक्यांत इरिडिन' हें विकार. हांचेर उपेगी पडटात. पुळयो वा घाय हांचेर ताचो लेप लायतात. रूच नासप, अपचन जावप हांचेर ओरिस दितात. केरांक लावषाचीं तेलां वासाचीं करूक, तोंडाक सुगंध येवपाक तशेंच दांत सदळ जाल्यार वा दुखल्यार ओरिसचो उपेग करतात. इटलींत ओरिसचे मणी तयार वासारों द्रव मेळटा. - को. वि. सं. मं. बाळाजी बाजीराव : (जल्मः १२ डिसेंबर १७२१ मॅजे साते’, पुणेः मरणः २३ जून १७६१),
