कोंकणी विश्वकोश : ३ संस्थेचे एक व्हड ग्रंथालय आसून तातूंत प्राणीविज्ञान, पुस्तकों आसात. संस्थेची वेवस्था पळोवपाखातीर एक मानादीक कार्यवाह आनी १0 वांगट्टद्यांची एक कार्यकारी समिती नेमतात. हे समितीची बसका म्ह्यन्यांतल्यान एकदां जाता आनी तिचो अहवाल सगळ्या वांगड़यांक हेर भागांतले सुमार एक हजारांवयर तज्ञ हे संस्थेचे वांगडी आसात. हे संस्थेन आतांमेरेन जीवविज्ञानाविशींच्या लोकशिक्षणाचें आनी - कों. वि. सं. मं. बॉबे हाय : मुंबय लागसरल्या सवथळ दर्याच्या तळापोंदा मेळिल्लो खनीज तेलाचो व्हड वाठार. १९७० त भारतांत जमनीचेर फकत गुजरात मागणी येवंक लागली. तेत्वा भूयकंपीय सर्वेक्षणाच्या आदारान दर्यादेगे ताचेवयल्यान खंबायताच्या आखातांतल्या सवथळ दर्यात आनी गुजरात हाय' हो शद्व वापरतात. हो तेलाचो वाठार मुंबयचे वायव्येक १६० हांगाचे उदक सुमार ७५ ते ९० मी. खोल आसा. सुरवातीक मे १९७४ त बांयंत तेल लागलें. ह्या तेल वाठाराची संरचना घुमटा आकाराची आसा. ह्या वाठारांत खनीज तेलाचो सांठो आशिल्ले फातर आनी तीन कोटी वसा अादल्या काळांतले चूनखडक आसात. हे चूनखडक दक्षिण ट्रॅप ह्या ज्वालामुखी फातरार सांचिल्ले आसात. फुडें ह्या वाठारांत जायत्यो बांयो खणून ह्या वाठाराची उदरगत केली. ह्या वाठाराची आवाठ सुमार २००o चौ. किमी. अासून खनिजतेलाच्या फातराचो आवाठ सुमार ३,५०० चौ. किमी. अासा. ह्या तेल वाठाराच्या लागसार वसई संरचना, तारापूर संरचना, तापी ዓፄo बॉबे हाय मॅग्नस, शेनॉन डोह, डालमोहाय अानी गेटिसबर्ग ह्या पांच सागरी छिद्रणयंत्रांच्या आदारान तेलाचो सोद घेवपाखातीर तशेच ताची उदरगत वाडोवपाखातीर आम्लीकरण तंत्र वापरलें. ह्या तंत्रांत पायपाच्या आदारान हायड्रोक्लोरिक आम्ल बांयंतल्यान चूनखडकांत घुसयतात. ह्या आम्लांत बाँबे हाय वाठाराची उदरगत करपाखातीर बांयो खणून त्यो उत्पादन मंचाक जोड़ल्यात. ह्या बांयांतल्यान मेळपी तेल आनी सेंमीक हाय वाठाराच्या मदल्या भागाक आसा. ह्या मंचाचे सुवातेर दर्या ७३मी. खोल 3ासा. ही मंच तीन माळयांची आसा. ह्या मंचाचेर त्या वाठारांतल्या १९ मंचांवयल्या बांयांतल्यान काडिल्लें अशुध्द खनीज तेल एकठांय बाँबे हाय वाठारासावन उरण मेरेन २o३ किमी. लांबायेचो तेलवाहक आनी वायूवाहक नळ दर्यापोंदा घाल्यात. तेल नळाचो आवाठ ७६२ मिमी. व्यासाचो आनी वायू नळाची आवाठ ६६o मिमी. व्यासाचो आसा. ह्या नळांतल्यान तेल आनी सैमीक वायू शुध्दीकरण कारखान्यांक हांगा मेळपी सैमीक वायू हो खनिज तेलावांगडाच मेळिल्ल्यान उरणाच्या घरगुती जळणाखातीर वापरतात. प्रकियामंचावयल्यान येवपी तेलाचे अानी वायूचे नळ दर्यात आशिल्ल्यान ते कळमेवपाची तशेच तांचेर वेगवेगळे थर बसून ते दुबळे जावपाची चड शक्यताय आसता. तेखातोर वेळच्या वेळार तांची तपासणी वेळार काळजी घेतात. दर्याच्या पोंदा आशिल्ल्यो तेलाच्यो बांयो सतत संगणकाच्या आदारान लक्ष दवरतात. बॉबे हाय तेल वाठार अानी उरण कृत्रीम संदेशवहन उपग्रहाचो आदार घेतात. एप्रेिल १९८o आदीं उत्तर बाँबे हाय वाठारांत स उत्पादन मंचांचेर दरेर्की चार अशो २४ बांयो पूर्ण जाल्यो. दक्षिण बाँखे हाय क्षेत्राचो विकास करपाखातोर उत्तर बाँबे हाय मंचावरी दक्षिण बाँबे हाय मंच उबारला.
