दर्शक सर्वनाम (लागींचे-सामान्य)
| विभक्ती | एकवचन | भोववचन |
|---|---|---|
| प्रथमा | ए, एइ | इहारा, एरा. |
| षश्ठी | इहार, एर | इहादिगेर, एदेर. |
(हेर विभक्तीखातीर प्रत्यया आदीं रुपां एकवचनी इहा-, ए-आनी अनेकवाचनी इहादिग-, एदेर.)
दर्शक सर्वनाम (लागींचें - आदारवाचक)
| विभक्ती | एकवचन | भोववचन |
|---|---|---|
| प्रथमा | इनि | ईहारा, एंरा, एनारा. |
| षश्ठी | इहारा, एरा | ईहादिगेर, एंदेर, एनादेर. |
(हेर विभक्तीखातीर प्रत्ययाआदीं रुपां एकवचनी उहा-, ओ-आनी अनेकवचनी उहादिग-, ओदेर-.)
दर्शक सर्वनाम (पयसुल्लें-सामान्य)
| विभक्ती | एकवचन | भोववचन |
|---|---|---|
| प्रथमा | ओ, ओई, ऐ | उहार, ओरा. |
| षश्ठी | उहार, ओर | उहादिगेर, ओदेर. |
(हेर विभक्ती खातीर प्रत्ययाआदीं रुपां एकवचनी उहा-, ओ-आनि अनेकवचनी उहादिग- ओदेर-,).
दर्शक सर्वनाम (पयसुल्लें-आदारवाचक)
| विभक्ती | एकवचन | भोववचन |
|---|---|---|
| प्रथमा | उनि | ऊहारा, ओरा, ओनारा. |
| षश्ठी | उहार, ओर | ऊहादिगेर, ओदेर, ओनादेर. |
(हेर विभक्ती खातीर प्रत्यया आदीं रुपां एकवचनी ऊहा-, ओ-नी अनेकवचनी ऊहादिग-, ओदेर-, ओनादेर-.)
संबंददर्शक सर्वनाम : जो, जी, जे हे से ह्या सर्वनामाभाशेन चलताता. फकत स वा त च्या बदला सगळ्याक ज येता.
प्रस्नवाचक सर्वनाम : के आसून तें से भशेन चचलता. हाचें आदारवाचक रूप किनि हें केन्नाकेन्नाय वापरतात. 'कोन' हें प्रस्नवाचक विशेशण.
क्रियापद : धातूक कालवाचक चिन्न लावन उपरांत पुरूशवाचक प्रत्यय लायतकच क्रियापद जाता. क्रियापदांत वचनभेद ना. एकवचन आनी भोववचन हांचें रूप एकूच आसता.
वर्तमान, भूतकाळ, रीतिभूतकाळ आनी भविश्यकाळ हे बंगालींत चार शुद्ध काळ आसात. तशेंच चालू वर्तमान, चालू भूत, चालू संकेत, चालू भविश्य हे आनी पुराय वर्तमान, पुराय भूत, पुराय संकेत आनी पुराय भविश्य हेससगळे मेळून आठ काळ मिश्र आसात. दरेका काळांत क्रियापदाचीं स रुपां जातात. प्रथमपुरूशाचें एक, व्दितीयपुरुशांत सामान्य, कनिश्ठ आनी आदारवाचक अशीं तीन, तृतीयपुरूशांत सामान्य आनी आदारवाचक अशीं दोन, पूण व्दितीय आनी तृतीयपुरूश आदारवाचक रुपां सारकींच आशिल्ल्यान, दृश्य रुपां पांचूच आसात.
कर्तो + अप्रत्यक्ष कर्म + प्रत्यक्ष कर्म + क्रियापद असो वाक्यांतल्या उतरांचो क्रम आसता. देखीक - ताणेंम्हाका दोन रुपया दिले. से आमोक दुटो टाका दिले. नामपयलीं विशेशण आनी क्रियापदा पयलीं अव्यय येता. नकारवाचक उतर वाक्याचे अखेरेंख येता. देखीक - हांव घरा वचचों ना. आमि वाडी जाबो ना.
बंगाली लिपी : ही लिपी बंगाली भास बरोवपाखातीर वापरतात. सद्याचो बिहार, अस्तंत बंगाल, बांगलादेश, आसाम, नेपाळ, ओरिसा ह्या प्रदेशांनी धाव्या शेंकड्या उपरांत मेळिल्ल्या शिलालेखांनी आनी बाराव्या शेंकड्या उपरांतच्या हातबरपांनी मेळटात.
हेर सगळ्या भारतीय लिपींभाशेन बंगाली लिपी लेगित अशोक काळांतल्या शिलालेखांवयल्या ब्रह्मी मुळाक्षरांपासून तयार जाल्या. पुरायपणान विकसीत जाल्लीं बंगाली मुळाक्षरां बाराव्या शेंकड्यांत मेळटात. उपरांतच्या शेंकड्यांनी, बंगाली मुळाक्षरांनी थोडे बदल जाले. अठराव्या शेंकड्याचे निमाणें लिखाणाच्यो सादारणपणान दोन पद्दती आशिल्ल्यो. एक अलंकृत आनी दुसरी सादी. इतिहास आनी दस्तऐवज तयार करपी विव्दान अलंकृत पद्दतीन बरयताले. सादी लिखाण पद्दत बंगालींतल्या सतराव्या शेंकड्यांतल्या आनी ते उपरांतच्या हातबरपांनी खूब प्रमाणांत दिश्टी पडटा. (picture)
ही लिपी नागरी लिपीपासून उत्पन्न जाली. धाव्या शेंकड्यांतलो बंगालचो राजा नारायणपाल हाच्या लेखांतली चडशी सगळी लिपी नागरी आसा. फकत ए आनी ख हीं दो अक्षरां बंगाली लिपीभाशेन आसात. इकराव्या शेंकड्यांतलो पालवंशी राजा विजयपाल हांच्या देवपाडा लेखांत ए,ख,ञ,त,थ,म,र,ल आनी स हीं अक्षरां नागरी लिपीपरस वेगळ्या मोडणाचीं आसात. बाराव्या शेंकड्यांतल्या वैद्ददेवाच्या लेखांत ऋ,ए,ऐ,
