अमेरिके फाटोफाट हो खेळ जपानांत व्हड प्रमाणांत खेळाटात. १९३६ त आंतरराष्ट्रीय महाअसंघाची (कॉन्फॅडरेशन) स्थापना जाली. तेन्ना ताचीं १७ राष्ट्रां वांगडी आशिल्लीं. आतां तांचो आंकडो चाळिसांपरस चड जाला. १९५३ सावन युरोपियन बेसबॉल फॅडरेशनाची स्थापना जाली आनी ताच्या फुडल्या वर्सा युरोपी विजेतेपदाचे सामने सुरू जाले. हाचेभायर वांगडी राष्ट्रांतल्या जैतीवंत क्लबांत दर वर्सा युरोपीय करंडा खातीर खेळ जाता. ऑस्ट्रेलियांत एक शिंयाळी खेळ म्हणून हो खेळ खेळप जाता. कूपर्सटाऊन न्युयॉर्कांत ह्या खेळाचें राष्ट्रीय स्मारक ’हॉल ऑफ फेम’ आनी संग्रहालय १९३९ त उबारलां. हातूंत खेळाच्या इतिहासांत १९३७ सावन आयजमेरेन जावन गेल्ल्या नामनेच्या खेळगड्यांची नोंद केल्ली आसा. तेचपरी, ह्या खेळांतल्या याद उरपा सारकिल्ल्या साधनांचो आनी वस्तूंचो संग्रह केल्लो आसा.
१९५२ वर्सा अमेरिकेन ऑलिंपिकांत बेसबॉल हो प्रदर्शनीय खेळ म्हणून सादर केलो. तातूंत फिनीश बेसबॉलाचो आस्पाव करपांत आयलो १९९२ त बेसबॉल हो पयले खेप मेडल खेळ जालो.
ऑलिंपिकांत बेसबॉल खेळांत वांटो घेतिल्ले देश आनी वर्स अशें आसा.
| वर्स | देश |
|---|---|
| १९१२ | अमेरिका |
| १९३६ | वर्ल्ड ॲमेट्युअर्स |
| १९३६ | अमेरिकन सर्वीस टीम |
| १९६४ | अमेरिका |
| १९८४ | जपान |
| १९८८ | अमेरिका |
| १९९२ | क्युबा (मेडल) |
- कों. वि. सं. मं.
बेळगांव:
कर्नाटक राज्यांतल्या बेळगांव जिल्ह्याचें आनी प्रशासकीय विभागाचें मुखेल ठिकाण. वेळुग्राम (कोंडे-वेळुचो प्रदेश) ह्या मूळ नांवावयल्यान बेळगांव हें नांव वापरांत आयलें अशें म्हणप जाता. हें शार मुंबय बेंगळूर राष्ट्रीय महामार्ग क्र. ४ चेर वसलां. दक्षिण-मध्य रेल्वे मार्गावयलें हे एक स्थानक. कर्नाटक आनी महाराष्ट्र राज्याचे शिमेर आशिल्लें हें शार अस्तंत घाटाच्या उतराचेर दर्याचे पातळेसावन सुमार ७६० मी. उंचायेचेर वशिल्लें आसा. गोंय आनी अस्तंत दर्यादेगेर आशिल्ल्या प्रदेशाच्या मार्गावयलें बेळगांव हें प्रवेशदार जाल्ल्यान राजकीय तशेंच अर्थीक नदरेन ह्या शाराक एक आगळी अशी सुवात खूब आदल्या काळासावन मेळ्ळ्या.
इ.स. १२०५ च्या सुमाराक होयसळांकडल्यान रट्टांनी हें शार घेतलें आनी ताकाच आपली राजधानी केली. १२५० त हें रट्टांकडल्या यादवांकडेन आयलें आनी फुडें १३७५ त ताचो विजयनगर राज्यांत आस्पाव केलो. उपरांत कांय तेंप हांगा मुसलमानी राजवट आशिल्ली. १७५४ त हें शार पेशव्यांनी घेतलें. १८१८त ह्या शाराचेर इंग्लिशांनी जैत जोडलें. १८३८ सावन हें बेळगांव जिल्ह्याचें मुखेल ठिकाण जालें. स्वातंत्र्या आदल्या काळांत हें मुंबय इलाख्यांत आनी उपरांत मुंबय प्रांतांत गेलें. १९५६ चे भाशीक पुनर्रचणुके उपरांत तेन्नाच्या म्हैसूर (आतां कर्नाटक) राज्यांत गेलें. ह्या शारालागसारूच भोंवतणीं चर आशिल्लो सोळाव्या शतमानांतलो मोडके अवस्थेंतलो एक व्हड भूंयकोटा किल्लो आसा. हांगा एक लश्कती छावणी आसा.
बेळगांव ही लागसारच्या शेती उत्पन्नाची मुखेल बाजारपेठ आसून हांगा चड करून तांदूळ, ऊंस, कापूस, तंबाकू, तेलबियो, लाकूड आनी दुदाचे पदार्थ (लोणी, कुंदो) हांचो व्हड वेपार चलता. हाचेभायर कोंकणांतल्यान (वेंगुर्ला बंदरांतल्यान) येवपी नाल्ल, मीठ, सुकें नुस्तें, खाजूर हांचीय ही बाजारपेठ. गोंय आनी कोंकण वाठारांचीय ही म्हत्वाची बाजारपेठ. गोंय आनी कोंकण वाठारांचीय ही म्हत्वाची बाजारपेठ. हातमागावयल्या लुगटां खातीर आनी खास करून ‘शहापूरी’ साड्यांखातीर ह्या शाराची नामना आसा. ह्या शारांत मोटार बांदणी, फर्निचर, फस्कां, रसायनां, शाबू, कातडी उद्देग, तांबे-पितूळचीं आयदनां, हांचे उद्देग चलतात. शारालागसारूच ॲल्युमिनीयमाचो व्हड कारखानो आसा.
शारांत मानव्यविद्या, विज्ञान, तंत्रविद्या, आयुर्वेद, अभियांत्रिकी, वैजकी, वाणिज्य आदी विशयांच्यो उच्च शिक्षणसंस्था आसून त्यो सगळ्यो कर्नाटक विद्यापिठाक संलग्न आसात. हांगा इंग्लीश, कानडी, उर्दू, इंग्लीश ह्या भाशांच्या माध्यमांची सुविधा आसा. ‘किंग जॉर्ज पब्लिक स्कूल’ ही सैनिकी शिक्षण दिवपी निवासी संस्था हांगा आसा. शारांतल्या ओडलायण्या थळांमदीं सोळाव्या शतमानांतली मशीद आनी किल्ल्यांतलीं दोन जैन देवळां उल्लेख करपासारकीं आसात. हें शार दर्यापातळेपसून बरेंच उंचायेर आशिल्ल्यान बेळगांवां भोंवतणच्या लोकांखातीर हें थंड हवेचें ठिकाण जालां. तशेंच, एक म्हत्वाची बाजारपेठ जाल्ल्यान गोंय धरून दर्यादेगेवयल्या हेर वाठारांतल्या लोकाची बेळगांवां बरीच यो वच आसा.
बेळगांवच्या मराठी भाशिकांच्या मतान बेळगांव हें शार भाशीक आनी संस्कृतीक नदरेन महाराष्ट्रांत आसचें अशें आसून तेखातीर महाराष्ट्र एकीकरण समितीचे वतीन दीर्घ कालाचें आंदोलनूय चलयलां. शाराच्या ह्या प्रश्नाचेर १९६७त भारत सरकारान महाजन आयोग नेमिल्लो. पूण फुडें आयोगान केल्ल्या अहवालाची कारवाय जावंक पावलिना आनी अजुनूय हो प्रश्न हुमकळत आसा.
- कों. वि. सं. मं.
बैगा:
एक आदिवासी जमात. ह्या लोकांची वस्ती मध्य प्रदेशांतल्या दोंगराळ वाठारांनी चड करून मंडला, बिलासपूर, बालाघाट, दूर्ग ह्या
