दिसलें.हे विचारप्रणालीच्या आदारान ताणें फावो त्या नीच कंप्रतांचे विशीं पुंज सिध्दांताच्या नेमांचें रूढ विद्युत गतिकीच्या नेमांकडेन अभिसारण आनी एकरुपण आशिल्लें,हें म्हत्वाचें सारकेंपणाचें तत्व १९१८त मांडलें.पुंजयामिकीचीं गृहितां निर्धारीत करपाखातीर बोर हाच्या ह्या तत्वाचो व्यापक प्रमाणाचेर उपेग जालो.अशे तरेन बोर हाणें बाल्मर रित्झ आनी रिडबर्ग हांच्या कार्याचेर आदारीत आशिल्लें वर्णपटाविशींचें अणभवी गिन्यान,रूढ विद्युत गतिकी,रदरफोर्ड हाचें आणवीय प्रतीमान आनी प्लांक हाचो उश्णताय प्रारणाचो पुंज सिध्दांत ह्या प्रारण आनी आणवीय रचणूक हे विशींच्या वेगवेगळ्या चार सिध्दांतांचो मेळ घालो.
बोर हाणें १९३० उपरांत अणुकेंद्राचें संग्घटन आनी ताचें द्रव्यांतरण आनी विघटन हे विशींचें संशोधन केलें.१९३९त ताणें अणुकेंद्रीय आविश्कारांच्या द्रवबिंदू प्रतीमानाच्या सिध्दांताची बुन्याद घाली.युरेनियमाचे भंजनक्रियेच्या संदर्भांत अस्थीर अणुकेंद्र आनी भाँग पावपी जलबिंदू हांचेमदली अनिरुपता ताणें दाखोवन दिली.
पुंज भौतिकींतल्या वेगवेगळ्या अडचणींचो खुलासो करपा नदरेन ताणें मोलादीक कार्य केलें.१९२८त ताणें विकसीत केल्ली पूरकतेची संकल्पना म्हत्वाची थरल्या. हाचेवयल्यान भौतिकीच्या अभ्यास क्षेत्रांतल्या बदलांचो आपले विज्ञानीक नदरेच्या मुळाव्या आंगांचेर कसो परिणाम जाला हें ताणें दाखोवन दिलें.
आणवीय रचणूक आनी प्रारण हाचेविशींच्या मोलादीक मुळाव्या सिध्दांतीक वावराखातीर ताका १९२२ वर्साचो भौतीकशास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार फाको जालो.बोर हाणें पुंज सिध्दांताचो उपेग करून अणूंतल्या इलेक्ट्रॉनांची मांडावळ आनी तांची गती हांचें स्पश्टीकरण दिवपी पयलो सुसंगत सिध्दांत विकसीत केलो.ह्या सिध्दांतावरवीं ताणें हायड्रोजनाची आणवीय रचणूक आनी ताचो वर्णपट हांचो परिमाणात्मक खुलासो दिलो.हो सिध्दांत आर्विल्ल्या आणवीय भौतीकशास्त्राची बुन्याद थरलो.
१९३३-६२ ह्या काळांत ताणें बरयल्ले कितलेशेच संशोधनात्मक निबंद एकठांय करून इंग्लीश भाशेंत Atomic Physics and Human Knowledge ह्या माथाळ्यासकयल दोन खंडांनी (१९५८ आनी १९६३) उजवाडाक आयले.ताचीं कांय नामनेचीं इंग्लीश पुस्तकां अशीं:The Theory of Spectra and Atomic Constitution (१९२२),Atomic Theory and the Description of Nature (१९३४) आनी ‘The Unity of Knowledge (१९५५).
जिविताच्या निमाणच्या काळांत ताणें आणवीय भौतिकीचे शांततामय उपेग आनी अण्वस्त्राचे उदरगतींतल्यान उपरासपी राजकीय समस्या हांचेर आपलें लक्ष केंद्रीय केलें.अणूऊर्जा आनी अण्वस्त्रां हांच्या आंतरराश्ट्रीय नियंत्रणाचो तो पुरस्कर्तो आशिल्लो.ताका आनीक कितलेशेच भोवमान फाव्प जाले. -कों.वि.सं.मं.
बोर्न, माक्स: (जल्म: ११ डिसेंबर १८८२,ब्रॅस्लौ; मरण:५ जानेवारी १९७७,गटिंगेन).
नामनेचो जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ. ताचें शिक्षण ब्रॅस्लौ हायडलबर्ग,झुरिक आनी गटिंगेन ह्या विद्यापिठांनीजालें.ताणें क्लायन,हिलबर्ट आनी मिंकोव्हस्की ह्या नामनेच्या गणिततज्ञांच्या मार्गदर्शना सकयल गणिताचो अभ्यास केलो.१९०७त ताणें डॉक्टरेट मेळयली.उपरांत कांय म्हयने कॅंब्रिजांत शिकतकच १९०८-०९ त बेअॅकस्लौक ताणें संशोधन आनी सापेक्षताय सिध्दांताचो अभ्यास केलो.१९१५त बर्लिन विद्यापिठांत माक्स प्लांक हाका मदत करपाखातीर प्राध्यापक म्हणून बोर्न हाची नेमणूक जाली.पूण म्हाझुजाक लागून ताका जर्मन लश्करांत वचचें पडलें.झुजाउपरांत १९१९त फ्रॅंकफुर्ट विद्यापिठांत तो प्राध्यापक जालो.१९२१-३३ ह्या काळांत ताणें गटिंगेन विद्यापिठांत प्राध्यापक म्हणून काम केलें.१९३३त क्रॉंब्रिजाक तीन वर्सां स्टोक्स अध्यापक म्हणून ताणें काम केलें.१९३५-३६त सर चं.व्यं.रमण हाचेवांगडा ताणें बेंगळूरांतल्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स संस्थेंत स म्हयने संशोधन केलें.१९३६त एडिंबरो विद्यापिठांत भौतिकशास्त्राचो टेट प्राध्यापक म्हणून ताची नेमणूक जाली आनी थंयच १९५३त सेवानिवृत्त जायमेरेन ताणें काम केलें.
बोर्न हाणें १९१२त टी. फोन कार्मान हाच्या पालवान संशोधन करून घन पदार्थाचे खाशेले उश्णतायेच्या चलनाच्या संपूर्ण कथेचें सैध्दांतिक स्पश्टीकरण दिलें.पूण हे विशींचें संशोधन पीटर डेबाय हाणें बोर्ना आदींच केल्लें.गटिंगेनाक प्राध्यापक जातकच ताणें हायझेनबेर्क हाचे वांगडा संशोधन करून नील्स बोर आनी आर्नोल्ट झोमरफोल्ड हांचो आणवीय पुंज सिध्दांत हिलीयम अणूच्या रेशीय वर्णपटाक लागू पडना. अशें दाखयलें.हाचेखातीर ताणें हायझेनबेर्क आनी पी.योर्डान हांच्या पालवान कणांचे गतीची पुंजयामिकी विकसीत केली.ह्या सिध्दांताच्या आदारान आणवीय वएणपट वळींच्यो सुवाती आनी तांची खरसाण हांचे आनी हेर आविश्कारांचें पुराय परिणामात्मक स्पश्टीकरण मेळयलें.बोर्न हाणें श्रोडिंजर हाची पद्दत खंयच्याय आणवीय लक्ष्यान पातळायिल्ल्या कण शलाकेची खरसाण आनी तिचे6 कोनीय वितरण निर्धारित करपाखातीर कशी वापरूं येता,हें दाखयले.पाउली,हायझेनबेर्क,श्रोडिंजर हांणी केल्ले वेगवेगळे यत्न एकठांय करून बोर्न हाणें पुंजयामिकीची बुन्याद घाली.
श्रोडिंजर हाच्या समीकरणाची ताणें विस्तारान फोडणिशी केली.जे.आर.ओपेनहायमर हाचे वांगडा ताणें विकसीत केल्ली रेणूंची पुंजयामिकी खासा उल्लेख करपाखातीर आसा.पयल्या म्हाझुजाच्या काळांत लक्ष्करी नोकरेंत आसतना ताणें स्फटिकांचो अभ्यास करून Dynamik der Kristallgitter (१९१५) हो ग्रंथ बरयलो.१९३३त ताणें प्रकाशकीचेर एक पाठ्यपुस्तक बरयलें तें खूब गाजलें.कॅंब्रिजाक ताणें
