तो स्विडनाक गेलो. (1937-45). दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत ताची नेमणूक 1946-47 त नॉर्वेजीयन लश्करी पंगडाचो वृतपत्री सहाय्यक म्हणून बर्लीनांत जाली.
1948त रुट हॅनसन हिचेवांगडा ताचे लग्न जालें. फुडें जर्मनीचे नागरिक्तव घेतकच तो अस्तंत जर्मनीच्या सर्वांगीण उदरगतीखातीर आपल्या सोशल डॅमॉक्रॅटिक पक्षावरवीं वावर करुंक लागलो. पक्षाध्यक्ष कुर्ट शूमाखरचे आज्ञेवयल्यान पक्षाचो तो संघटक अधिकारी जालो. 1949त तो अस्तंत जर्मनीचे संसदेचेर (बुन्डॅसटाख) वेंचून आयलो. आनी त्या वर्सा बर्लीन म्हानगरपालीकेचो वांगडी म्हणूय वेंचून आयलो. 1957त तो अस्तंत बर्लीनाचो महापौर जालो. कम्युनिस्ट हुकूमशायेआड लडपी एक खडेगांठ समाजवादी फुडारी म्हणूय ताणें नामना जोडली. 1958त सोशल डॅमॉक्रॅटीक पक्षाचे राश्ट्रीय कार्यकरणीचेर ताची निवड जाली आनी कांय वर्सींनीच ताका पक्षाचे अध्यक्षपद मेळ्ळें.(1964).1966त ताणें क्रिश्र्चन डॅमोक्रेटीक युनीयन ह्या पक्षाचो तेको दिवन संयुक्त सरकार केले. ब्रांट हाचेकडेन उपाध्याक्षपद आनी विदेश वेव्हार मंत्रीपद अशी दोट्टी जापसालदारकी किझींगरान सोंपयलीं. ह्या वेळार ताणें आंतरराश्ट्रीय राजकरणांत अस्तंत जर्मनीची प्रतीमा उजऴ केली. फुडें 1969 च्या सार्वत्रीक वेंचणुकेंत ताच्या पक्षान ल्हन पक्षांच्या पालवान मतां मेळोवन भोवमान प्रस्थापीत केलें. ताची चॅन्सलरपदाचेर निवड जाली.
युरोपियन अर्थीक संघटना (EEC) अदीक बळिश्ट करपाखातीर इंग्लंड आनी हेर देशांक भेट दिवन तशेंच उदेंत युरोपांतल्या कम्युनिस्ट देशांक वांगडी करुन घेवन संवसारीक बाजारपेठेंतलो तणाव ताणें उणें केलो आनी रशीयेसारक्या कम्युनिस्ट राश्ट्रांकडेन कांय मर्यादामेरेन संसक्तीक संबंद प्रस्थापीत केले. ह्या ताच्या वावराखातीर 1971 वर्साचो शांततायेखातीर आशिल्लो नोबॅल पुरस्कार ताका फावो जालो.
1972त सर्वत्रीक वेचणुकांनी ताच्या पक्षान भोवमत मेळयतकच तो परत चॅनस्लर जालो. ताणें अस्तंत जर्मनीच्या अंतर्गत धोरणांत कितल्योश्योच सुदारणा करुन देशाची अर्थीक स्थिती सुदारलीं आनी उदेंत जर्मनी आनी उदेंत युरोपी देश हांचेकडेनन समझेल्याचे धोरण आसून राजनितीक संबंद बळिश्ट केले. 1974त ताच्या सचिवामदल्या एकल्याक कम्युनिस्ट गुप्तहेर ह्या आरोपाखाली अटक केली. तेन्ना ताणें आपल्या पदाचो राजिनीमो दिलो. 1979त तो युरोपाच्या पार्लमॅंटाचेर वेंचून आयलो.
-कों.वि.सं.मं.
ब्रांटिंग, कार्ल याल्मारः (जल्मः 23 नोव्हेंबर 1860, स्टॉकहोम, मरणः 24 फेब्रुवारी 1925, स्टॉकहम)
स्विडनाचो प्रधानमंत्री (1920, 1921-23 आनी 1924-25) आनी शांततायेच्या नोबॅल पुरस्काराचो सहमानकरी. स्टॉकहोम आनी अप्साला विद्यापीठांनी विज्ञान फांट्यांतली पदवी घेवन ताणें पत्रकारिता वेवसायांत प्रवेश केलो. (1883) आनी रोखडोच तो ‘टायडन’ ह्या दिसाळ्यांचो संपादक जालो. 1883 त तो ‘सोशल डेमोक्रॅटन’ ह्या दिसाळ्याचो संपादक जालो. ह्या नेमाळ्याचो तो 1917 मेरेन संपादक आशिल्लो. राजकारणाचीय ताका गोडी लागली आनी सोशल डेमॉक्रॅटीक पक्षाचे स्थापणुकेंत ताणें फुडाकार घेतलो. (1889) आनी तो संसदेच्या कनिश्ठ घराचेर पयलीं वेंचून आयलो. (1896), 1902 मेरेन तो ह्या पक्षाचे संसदेत एकलुरो वांगडी आशिल्लो.
नोर्वे-स्विडनांतल्या संगर्शांत ताणें नॉर्वेची बाजू मांडली. आनी नॉर्वेक स्वतंत्र अस्तित्व आसचे ह्या मताचो पुरस्कार केलो. (1859), तेखातीर ताका तीन वर्सा बंदखणींची ख्यास्त जालीं. निमाणें ताणें हो प्रस्न शांततायेच्या मार्गान सोडयलो आनी नॉर्वेचो स्विडनासावन विभाजन केलें(1905). तो आपल्या पक्षाचो अध्यक्ष जालो(1907). तेउपरांत ताणें आपल्या पक्षावरवीं प्रौठ मताधिकारी, रामानस आनी प्रत्यक्ष मताधिकारी अशी तीन कलमी कार्यावळ कामगारवर्गात सुरु केली. प्रागतीक उदारपक्षांचो सहकार ताणें मेळयलो. ताका लागून 1917त उदारमतवादी समावादी पक्षाचे समिश्र शासन सत्तेर आयलें. तातूंत ताका अर्थ मंत्रीपद दिलें..
पयल्या म्हाझुजावेळार ताणें तटस्थातायेचो पुरस्कार केलो आनी स्विडनाक खंयच्याय गटांत सामील जावंक दिलेंना. लोकशाय आनी शांतताय हांचे ताणें सातत्यान प्रचार आनी प्रसार केलो. झुजाउपरांत पॅरिसांतले शांतताय परिशदेंत स्विडनावरवीं ताणें वांटो घेतलो. (1919). राश्ट्रसंघात ताणें स्विडनाचें प्रतिनीधीत्व केलें आनी बर्नांतले दुसरें आंतरराश्ट्रीय समाजवादी परिशदेंत अध्यक्षपद भुशयलें.(1919). एलंड जुंव्याविशींचो फिनलंड आनी स्विडन हांचेमदलो संघर्श पालोवपाखातीर 1920त घडेवन हाडिल्लें लंडनांतले परिशदेकूय तो हजर आशिल्लो. (1920) आनी हो प्रस्न ताणें शांततायेच्या मार्गान सोडयलो. म्हाझुजाउपरांत स्विडनांत ताणें पयल्या समाजवादी लोकशायी पक्षांचे शासन स्थापन केलें. (1920). फुडें त्याच वर्साच्या सप्टेंबरांतले वेचणुकेंत तो हारलो. फुडें सप्टेंबर 1921त तो परत प्रधानमंत्री जालो. भलायकी इबाडिल्ल्यान 25 जानेवारी 1925 दिसा ताणें राजिनामो दिलो आनी थोड्याच दिसांनी ताका मरण आयलें.
अंतर्गत आनी अंतरराश्ट्रीय धोरणाविंशीच्या मुळाव्या प्रस्नाविंशीं ताची नदर विशाल आशिलल्ली. तो सुरवाती सावनूच निशस्त्रीकरण, शांतीकायेचे सहजीवन आनी समाजीक लोकशाय हांचो सदांच पुरस्कार करतालो. ताच्या वावराचो फावो तो गौरव जावन ताका 1921 चो संवसारीक शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार क्रिंस्त्यान लिस लांगे हाचेवांगडा वांटून मेळ्ळो.
-कों.वि.सं.मं.
