एमॅझॉन देगणांत तरेकवार सुकण्यांचे प्रकार सांपडटात. विंगड विंगड प्रकाराचें माकड, म्हांयडोळ, स्लॉथ अशे तरेकवार सोरोप, मानगीं वाग, वांस्वेलां, अर्माडिलो, बिबटो,रानदुकर तशेंच पिरान्या हे हिंसक प्रकारचें नुस्तें हांगा मेळटा. पूण हेर खंडांतल्या रनांपरस हांगा सस्तन प्राण्यांचे प्रकार मातशें उणेंच मेळटात.
इतिहासः ब्राझील हें उतर मूळ पुर्तुगेज उतर ब्रासा हाचेवयल्यान घडलां. ब्रास म्हळ्यार जळपी इंगळे. ह्या देशांत मेळपी ब्राझील वूड ह्या रुखावयल्यान ह्या देशाक तें नांव मेळ्ळें. ब्राझील वूडापासून तांबडो रंग तयार करतात. ताका लागून ब्राझीलाक तांबड्या रानाचो प्रदेश अशेंय म्हणटात.
ब्राझीलाचो सोद येवरोपी भोंवडेकारांनी लायलो. पुर्तुगाल आनी स्पेन ह्या युरोपांतल्या देशामदीं वेपाराखातीर सर्त चलताली आनी हे रातींच्या परीणामांतल्यान 7 जून 1494 दिसा तेन्न्या पोपसायबान तॉरदेसील्याराचे कबलातीप्रमाण नवे सोदून काडिल्लें. जग ह्या दोनूय देशांक वांटून दिलें. हे कबलातीवरवीं ब्राझीलाचेर पुर्तुगालाक अधिकार मेळ्ळो. 1500 वर्सा एप्रील म्हयन्यांत पेद्रु आल्वारीश काब्राल हो पुर्तुगेज तारवटीं ब्राझीलांत पावलो आनी ताणें थंय पोर्तुगेज सत्तेची स्थापणूक जाल्ल्याची अधीकृत घोशणा केली. सोळाव्या शतमानांत पुर्तुगाल, स्पेन, फ्रांस आनी नॅदरलॅंड हांचेमदीं वसणुकांक लागून बरीच ल्हान व्हड झुजां चलतालीं. आनी ताचो परीणाम म्हणून ब्राझील हें सत्तासर्तीचें केंद्र जावन गेलें. पुर्तुगालाचो तिसरो जुआंव हाणें ह्या वाठाराची राखण करचे पासत रोखणोदलां धाडिल्लीं.
ब्राझीलांतल्यो सुसणुकोच्यो वसरवेको विंगड विंगड पुर्तुगेज तारवट्यांनी तयार केल्यो. ह्या वसणुकांक’ ‘कॅप्टन्सी’ अशें म्हणटालें. ह्या काळांत वसणुकवाल्यांनी हांगा उसांची लागवड करुंक सुरवात केली आनी गोरवां पोसपाचो यउद्देग व्हड प्रमाणांत सुरवात केलो.
सोळाव्या शतमानाच्या दुसऱ्या अर्दांत ब्राझीलाचेर भायल्या घुरयांचो परिणाम जावंचो न्हय आनी थंयचो कारभार वेवस्तीत चलचो हाका लागून पुर्तुगेज सरकारान एका गव्हर्नर जनरलाची नेमणूक केली. सतराव्या शतमानांत हांगा भांगराच्या आनी हिऱ्यांच्या खणींचो सोद लागिल्ल्यान ब्रिटीश, फ्रेंच आनी हॉलंडी लोकांनी घुरयो घाल्यो. पूण 1750 तली माद्रीद, 1761तली ल पार्दो आनी 1777तली सान ईल्दोफोन्सो ह्या कबलतींवरवीं ब्राझीलाचेर पुर्तुगेजांचो अधिकार उरलो.
ह्या काळांत अमेरिकेंत जावपी राजकीय बदलाचो परिणाम हांगा जाणवलो आनी हांगाच्या बुध्दीजीवी लोकांनी 1789त मीनास झिरायशांत पुर्तुगेज सत्तेआड पयलो उठाव केलो. पूण हो उटाव पुर्तुगेजांनी चिड्डून उडयलो.
नोपोलियनान पुर्तुगालाचेर घुरी घाल्ल्यान 1807त पुर्तुगालाचो राजा सवो जुआंव आनी ताच्या घरच्यांनी ब्राझीलांत आलाशिरो घेतलो. 1821 मेरेन तो थंय उरलो आनी त्या काळांत ताणें थंयची अर्थवेवस्था सुदारली. प्रशासनांतूय ताणें बरेच बदल घडोवन हाडून उद्देग आनी कलेक फाटबळ दिलें.
1815त विएन्ना कबलाती वरवीं ब्राझीलाक पुर्तुगालाचो पांवडो मेळ्ळो. पूण ब्राझीलाच्या शेजारच्या देशांनी चलपी स्पेनाआडच्या स्वतंत्रताय चळवळींक लागून, 1820 तल्या पुर्तुगालांत हुकूमशायेआड जाल्ल्या उठावांक लागून आनी पुर्तुगेज उदारमतवाद्यांनी ब्राझीलाचे स्वतंत्रतायेक दिल्ल्या उकत्या फाटबळाक लागून जुआंव राजान 26 एप्रिल 1821 दिसा सत्ता जोडली आनी आपलो व्हडलो पूत दों पेद्रु हाका राजा घोशीत करुन तो पुर्तुगालाक गेलो. ह्या काळांत ब्राझीलाक पुर्तुगालाकडल्यान परतून वसणुकेचो पांवडो मेळिल्ल्यान थंय स्वतंत्रताय चळवळ बरीच खर जाली. ताका लागून 7 सप्टेंबर 1822 दिसा पेद्रुन ब्राझिलाचे स्वतंत्रतायेची घोशणां केली आनी थंयच्या लोकांचे इत्सेप्रमाण स्वता थंयचो राजा जालो.
25 मार्च 1824 ह्या दिसा ब्राझीलाची राज्यघटना तयार जाली. पूण 1825तल्या युरुग्वांयांतल्या उठावाक लागून आनी हेर राजकीय कारणांक लागून पेद्रुक राजपद सोडचे पडलें. ताचे उपरांत ताचो पूत दुसरो पेद्रु 23 जुलय 1840 दुसा राजा जालो. ताणें आपले राजवटींत गुलामगिरी नश्ट केली. अर्थीक, शिक्षणीक, आनी संस्कृतीक मळांचेर सुदारणा केल्यो आनी लोकशाय तत्वांचो प्रसार केलो. ताच्या करण्यांक लागून देशांतले प्रतिगाणी पंगड आनी रोमन कॅथलीक धर्माधीकारी हांचेकडेन तांचो मतभेद जालो. 1865-70 ह्या काळांत ब्रझिलाचे पाराग्यावांगडा झूज जालें, जातूंत ब्राझिलाचे खूब नुकसाण जालें. देशांत असंतोश पातळ्ळो आनी 15 नोव्हेंबर 1889 दिसा जनरल मानुएल दिउदोरु दा फोन्सेक आनी फ्लेरियानु पिशोत हांच्या फुडारपणाखाला हांगा रक्तहीन राज्यक्रांती जाली आनी पेद्रुन राज्य सोडलें. मानुएल दिऊदोरु दासत रसेका हांगाचो राश्ट्राध्यक्ष जालो पूण 1811 त ताणें फ्लोरियानु पिशोत हाका राश्ट्रध्यक्ष करचे पासत राजीनामो दिलो. ह्या दोगांयच्या राजवट हुकूमशायेची आशिल्ली आनी ताचे राजवटीआड जाल्ल्या बंडाक लागुन तांकां सत्ता सोजपाची पडली. उपरांत 1898 ते 1902 मेरेन मानुएल फेर्राझ द कांपूश सालीश आनी 1902 ते 1906 मेरेन फ्रांसीश्कु द पावलु रुद्रीगीश आल्वारीश हो दोन राश्ट्रध्यक्ष सत्तेर आयलें. तांच्या काळांत अर्थवेवस्था सुदारपाचे बरेच यत्न जालें. तरी पूण 1890 ते 1914 मेरेन ब्राझीलांत हुकूमशाय आनी उजारमतवादी हांचेमजगतीं सत्तेखातीर संघर्श जायत आशिल्लो.
पयल्या म्हाझुजांत सुरवेक ब्राझीव तटस्थ रावलो पूण उपरांत ताणें झुजांत वांटो घेतलो. ह्या काळांत वेन्सेलाव ब्राझ हो हांगाचो राश्ट्राध्यक्ष आशिल्लो. ताचेउपरांत रुद्रीगीश आल्वीश परतून सत्तेर आयलो. 1922 ते 1926 मेरेन आर्तुर दा सिल्वा बेर्नादीश राश्ट्राध्यक्ष जालो.
