अस्तंत क्षेत्रफळ 85,11,165 चौ.किमी. लोकसंख्या 16,180,065,557 (1991). हाचे उत्तरेक फ्रेंच गियान, सुरिनामा, गायना, व्हॅनॅझुएला, वायव्येक कोलंबिया, अस्तंतेक पेरु, बोलिव्हिया, नैऋत्यो वटेन पाराग्वाय, आर्जेंटिना आनी दक्षिणेक उरुग्वाय हे देश आसात. देशाचे उदेंतेक एटलांटिक म्हासागर सा. दर्यांत आशिल्ल्या बऱ्याच ल्हान- व्हड जुंव्यांचो आस्पाव ब्राझिलांत जाता. राजधानी ब्राझील्या.
भूयवर्णनः ब्रझील देशाची चडशी भूंय देंगरांची आनी सड्यांची आसून मळांचे वाठार बरेंच उणे आसात. भुंयरचणुकेचे नदरेन ब्राझिलाचे पांच वांटे करुं येतात.
1)एमेझॉन देगणः पुर्विल्ल्या काळांत हे सुवातेर एटलांटीक आनी पॅसीफीक म्हासागर एकामेकांत लागून आशिल्लें अशें दामकार मानतात. ह्या देगणांत 1,000 परस चड ल्हन व्हड न्हंयो आसात. हें देगण ब्राझीलाचे उत्तर आनी अस्तंत दिकेक पातळ्ळां. अस्तंतेवटेन तें रुंद जाल्यार उदेंतेवटेन अशीर आसा. एमॅझॉन न्हंयेत माराझॉ हो 35,000 चौ.कि.मी क्षेत्रफळाचो संवसारांतलो सगळ्यांत व्हड गोड्या उदकांतलो जुंवो आसा.
2) गायाना उंचेली भूंयः ह्या वाठारांत उंच दोंगरावळी आसात. माउंट रॉरिम हें 2,810 मी उंचायेचें सगळ्यांत उंच तेमूक हांगा आसा. मुकेल दोंगराच्यो वळी म्हळ्यार सॅर्रा कुरपिरा, सॅर्रा तूमूक- ईम्राक, हांगा भांगर हिरें तशेंच हेर मोलादीक खनीज उत्पादन मेळटा.
3) ब्राझिलीयन उंचेली भूंयः एमेझॉन देगणाचे दक्षिणेमेरन पातळिल्ली ही सड्याची भूंय. हांगा सॅर्रा दा मंतीकेरा दोंगरावळींत पीकू दा बांदौर हें 2,890 मी. उंचायेचे तेमूक आसा. रियु द जानैरुचे असत्तेक सॅर्रा दु मार ही दोंगरावळ आसा. ह्या वाठारांतल्या सांव फ्रासिश्कु ही न्हंय व्हांवता आनी तिचेर पाउलू आफोंसा हो धबधबो आसा. उदेंत दर्यादेगेर रियु द जाठौर सावन दक्षिणेवटेन साउं पावलू मेरेन पाराईबा देगण आसा.
4) एटलांटिक दर्यादेगेवयलो वाठारः एटलांटीक दर्यावेळार बरीच रुंद आसा. त्या वाठारांत दक्षिणेवयलो दुश पातुश आनी मीरी ही खाऱ्या उदकाचीं तळीं आसता. दोंगुल्ल्यांच्या मुळसाकडली जमीन बरीच सुपीक आसा.
5) मदलो आनी दक्षिण सड्याचो वाठारः हो सड्यांचो वाठार ज्वालामुखीच्या लावापसून तयार जाल्लो आसा. ह्या सड्यांतल्यान पारान न्हंय व्हंवता. पाराना न्हंयेचेर ग्वाईरा आनी ईग्वासू हे दोन नामनेचें धहधबे आसात. ह्या वाठरांत जमीन सुपीक आशिल्ल्यान थंय ब्राझीलाचे अर्दापरस चड लोक रावतात आनी तरेकवार पिकावळ थंय मेळटा.
हवामानः ब्राझिलाची भूंय वयर-सकयल आशिल्ल्यान देशांतल्या ‘हवामानांत बरोच फरक आसता. कांय वाठार चड उश्ण जाल्याक कांय चड थंड आसात. एमझॉन देगणांत वर्सुकी सरासरी तापमान 25° सॅ. ते 26° रुंद से इतलें आसता. शिंयाळ्यांत ह्या देगणांत दक्षिणेवटेनच्यान येवपी थंड वाऱ्याक लागून हांगाची हवा थंड आनी पावसाळी जाता.
ईशान्य ब्रझिलाचो वाठार सुक्या हावामनाचो आशिल्ल्यान थंय बरेंच फावटी दुकळ पडटा. हांगा वर्सुकी सरासरी 50 ते 65 सेंमी पावस पडटा. हांगाचे हवामान गिमांत 38 से परस चड आसता. हांगा डिसेंबर ते प्रिलमेरेन पावस पडटा. एटलांटीक दर्यादेगेर उश्ण आनी ओलसार हावामान आसता. हांगा वर्सभर पावस पडटा. रियु द जानैरुक शिंयाळ्यांत तापमान 10° से जाल्यार गिमांत 37° से मेरेन आसता. ब्राझीलीयन उंचेले भुंयेचेर गिमांत पावस पडटा. आनी शिंयाळे थंड आनी सुके आसतात. हांगा वर्सुकी 180° सेंमी मेरेन पावस पडटा . सरासरी तापमान 28° सें ते 30° से इतले आसता. ब्राझीलाचो मदलो आनी दक्षिणेचो सड्याचो वाठार थंड आनी सुको आसता. कांय कडेन शिंयाळ्यांत हीम पडटा. हांगाचें सरासरी तापमान 14° सें ते 18° सें मेरेन आसता.
वनस्पत आनी मोनजातः ब्राझीलाचो 2/3 वाठार रानांचो आसून संवसारांतलो 10% रान ह्या देशांत आसा. हांगा तीन प्रकारांची रानां आसात. 1) उश्ण कटिबंधीयः पावसाची रानां 2) अर्द- पानझडी रानां आनी 3) काट्यांची वनस्पत.
उश्ण कटिबंधीय रानां एमॅझॉन देगणांत आनी एटलांटीक दर्यादेगेर आसात. हांगा 1 चौ.कि.मी वाठारांत सुमार 3,000 विंगड विंगड वनस्पतींच्यो जाती मेळटात. हांगाच्या रानांतली बरीच वनस्पत आयज मेरेन मनशाच्या संपर्कांत आयिल्ली ना. टलांटीक दर्यादेगेर लाकडाच्या रुखांची रानां आसात. रबराची वनस्पत एमॅझॉन देगणांत भरपूर प्रमाणांत दिश्टी पडटा.
अर्द पानझडी रानां उदेंत ब्राझिलांत उण्या पावसाच्या आनी थंड हवेच्या सुक्या वाठारांनी मेळटात. ह्या रानांतल्या रुखांची उंचाय णी आसा. ब्रीझीलीयन उंचेले भुंयेंतूय असलीं रानां आसात. शिंयाळ्यांत हांगाच्या रुखांची पानां झडटात. दक्षिण ब्राझिलांत पाराना पायन हो रुख व्हड प्रमाणांत मेळटा. ह्या रुखांपसून कागड तयार करतात. माते ह्या दुसऱ्या एका रुकाचोय बरोच उपेग जाता. ते भायर कानॉबा ह्या रुखापासून मेण मेळटा.
माटु ग्रेसु आनी गॉइआस वाठारासावन उदेंतेक सांव फ्रांसीश्कु देगण्यामेरेन तणांचे वाठार आसून हांगा झोपांचेय प्रमाण बरेंच आसा. कांट्यांची वनस्पत ईशान्य ब्राझिलांत दुकळ पडपी वाठारांनी मेळटा. दर्यादेगालागीं माड, आंबे, पणस हे सारके रुख आसात. नीळ, ब्राझील, नट,वैजकी वखदां, मेण घट लाकूड, रबर, पायन, टुंग तेल हीं ब्राझीलांतली मुखेल रानां उत्पादनां आसात.
