Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/372

From Wikisource
This page has not been proofread.

दुर्वाश्टम म्हण्टात. त्या दिसा द्रुर्वेची पुजा करतात. ह्याच दिसा जेष्ठा देवाचीय पुजा करतात. वैशेणव देवस्थानांतल्यान ह्याच दिसा भागवतपुराणाच्या सप्ताक जाता. एकादशीक परिवर्तिनी एकादस म्हण्टात. द्रुवादशीक वामनाची पुजा करतात. चतुर्दशीक अनंत व्रत करतात.

भाद्रपदाचे दुसरें पंद्रशेक पितृपक्ष म्हण्टात. ह्या पक्षांत बापायच्या मरणाचे तिथी दिसा सगळ्या पितरांखातीर महालयश्राध्द वाडटात. हे पंद्रशेंत चंद्र भरणी नक्षत्रांत आसता तेन्ना भरणीश्राध्द वाडटात. वद्य सश्ट ही चंद्रसश्ट आसून त्या दिसा चंद्राची पुजा आनी उपास करतात. वद्य नमीक आयानम म्हण्टात, त्या दिसा मेल्ल्या सवायशिणींचें श्राध्द करतात. तिरोदशीक पितृश्राध्द वाडटात आनी उमाशेक सर्वपित्री उमास म्हण्टात.

भाद्रपद म्हयन्यांत अगस्त्य नखेत्र दक्षिणेवटेन फांतोडेर मळबांत दिसता. जेन्ना सूर्य कन्या राशींत येता (सुमार १६ सप्टेंबर) त्या दिसाक कन्यासंक्रांत म्हण्टात.

जैन धर्मियांचें पयुर्षण पर्व ह्याच म्हयन्यांत येता. दिगंबर भाद्रपद शुध्द ५ ते १४ आनी श्र्वेतांबर श्रावण वद्य १२ ते भाद्रपद शुध्द ४ असो ह्या पर्वाचो काळ मानतात. आत्मशुध्दी करपाक हो काळ बरो आसतात, असो जैनांचो समज आसा.

भानुदासः (जल्मः इ. स. १४४८; मरणः इ. स. १५१३).

महाराष्ट्रांतलो एक नामनेचो संत आनी कवी. हो एकनाथाचो पणजो, भानुदासाची मूज जातकच, एक दीस तो मस्ती करता म्हणून बापायन ताका तापयलो. हे गजालीचें भानुदासाक खूब वायट दिसलें. तो घरांतल्यान पळून गेलो आनी पैठणाभायर आशिल्ल्या एका मोडक्या देवळांत गेलो. ह्या देवळांत ताणें सात दीस सुर्याची उपासना केली. भानुदासाचे भक्तीन सूर्यदेव ताका प्रसन्न जालो. ताणें भानुदासाक दूद दिलें अशी एक आख्यायिका आसा.

उपरांत भानुदासाच्या आवय-बापायन ताचो सोद करुन ताका घरा व्हेलो. कांय तेंपान ताचें लग्न जालें. तेन्ना भानुदासान लुगटाचो वेपार करुन खूब पयसो जोडलो. इतली गिरेस्तकाय आसून लेगीत परमार्थावयल्यान ताचें चित्त मात्तूय हाललेंना. तो नेमान आषाढी-कार्तिकी एकादशीक पंढपरूराक वतालो. त्या वेळार विजयनगराक कृष्णराय नांवाचो राजा राज्य करतालो. एकदां हो राजा पंढरपूराक आयिल्ल्या वेळार ताका थंयची पांडुरंगाची मूर्त आवडली. ताणें ती मूर्त हंपीक व्हेली. वारीच्या वेळार वारकरी पंढरपूराक गेले, जाल्यार देवळांत मूर्त ना. तें पळोवन सगळ्यांक वायट दिसलें, सगळे कासावीस जाले. पांडुरंगाविशीं आशिल्लो लोकांचो मोग पळोवन भानुदासाकूय वाय दिसलें. भानुदास पंढरपूरासावन हंपीक गेलो. थंयसावन पांडुरंगाची मूर्त ताणें परतून पंढरपूरासावन हाडली. तेन्ना भानुदासाचेर सुळार वचपाचो प्रसंग आयलो. पूण पांडुरंगाचे कृपन तो पयस जालो. भानुदासान ती मूर्त पंढरीक हाडली. ही एक म्हत्वाची घडणूक मानतात.

कृष्णराय राजान ज्या देवळांत ही मूर्त दवरली, त्या हंपींतल्या देवळाक विजय विठ्ठलाचें देवूळ अशें म्हण्टात. त्या देवळांत विठोबाची मूर्त ना.

भानुदासान कांय अभंगूय रचल्यात.

भाबड, रामकृष्ण काशिनाथः (जल्मः ६ सप्टेंबर १९३५, ताकंबे, डिन्डोरी- महाराष्ट्र).

सुटकेझुजारी. ताणें मॅट्रिकेमेरेन शिक्षण घेतलें. १९४५-४७ ह्या काळांत भारताचे राश्ट्रीय चळवळींत ताणें वांटो घेतिल्लो. १९५५ च्यान तो गोंयचे सुटकेखातीर वावर करुंक लागलो. १५ ऑगस्ट १९५५ ह्या दिसा जाल्ल्या सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतिल्लो. पुलिसांनी ताका धरुन बंदखणींत घालो आनी उपरांत सोडलो. १९८८ वर्सा नासिकच्या जिल्हाधिकाऱ्यान सन्मानपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.

भाभा अणूसंशोधन केंद्रः भारतांतल्या अणूउर्जा संशोधनाचो आद्य प्रणेतो, होमी जहांगीर भाभा हाच्या नांवान उबारिल्लें आनी संवसारीक नामना आशिल्लें भारतांतलें एक अणऊसंशोधन केंद्र. भारतांतली चड तेंपाची विद्युत् उर्जेची गरज भागोवपाखातीर १९४८ त भारतीय अणूउर्जा आयोगाची स्थापना केली. देशांतल्या अणू उर्जेविशींच्या सगळ्या वावराची जापसालदारकी ह्या आयोगाचेर आशिल्ली. अणूउर्जेचो विकास आनी वापर हेविशांचे सगळें प्रश्न, अणूकेंद्रीय तंत्राची शेती, वैद्यक आनी उद्देगधंदे हातूंतल्या वेगवेगळ्या अडचणींखातीर उपेग ककप आदी गजालींचो ह्या आयोगाच्या वावरांत आस्पाव केला. भारत सरकारान १९५४ वर्सा स्थापन केल्ल्या स्वतंत्र अणूउर्जा खात्याकडेन अणूउर्जा कार्यावळ चालीक लावपाचें काम सोंपयिल्ले आसा. अणूउर्जेविशींचें सगळें संशोधन आनी उदरगतीचो वावर तुर्भे(मुंबय) हांगाच्या अणूसंशोधन केंद्रांत करतात. २० जानेवारी १९५७ ह्या दिसा ह्या केंद्राचो उक्तावण सुवाळो जालो. फुडें जानेवारी १९६७ वर्सा भाभाचे यादीक ह्या केंद्राचें नांव 'भाभा अणूसंशोधन केंद्र' अशें दवरलें. भारतांतलें हें सगळ्यांत व्हड आनी सगळ्या आर्विल्ल्या उपकरणांनी युक्त अशें केंद्र.