Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/379

उपरांत हिंदी भाशेचो वापर जातलो अशें जाहिर केल्लें. पूण दक्षिण भारतांतल्या कांय राज्यांनी हिंदी भाशेक राज्य भास म्हीण विरोध केल्लो. हाका लागून राश्ट्रभास अधिनेम सुदारुन हिंदी वांगडाच इंग्लीश भाशेचोय राश्ट्रभास म्हूण वापर जातलो अशें जाहीर केलें. १९७३ त ह्या अधिनेमांत सुगारणा करुन, राश्ट्रभाशेचें नवें नेमपत्र तयार केलें. ह्या नेमपत्रापमाण उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, हिमाचल प्रदेश, बिहार, राजस्थान, हरियाणा आनी दिल्ली हांचेलागी केंद्र सरकार हिंदींतल्यान पत्रवेव्हार करतलो. पंजाब, गुजरात, महाराष्ट्र, चंदीगड, अंदमान-निकोबार जुंवे हांचेकडेन हिंदी आनी इंग्लीशींतल्यान तर उरिल्ल्या राज्यांकडेन केंद्र सरकार फकत इंग्लीशींतल्यान पत्रवेव्हार करतलो अशें जाहीर केल्लें.

राजकीय विभागः शासकीय नदरेन भारताचीं २ घटक राज्यां आनी ७ केंद्रशासित प्रगेश आसात. अरुणाचल प्रदेश, अस्तंत बंगाल, आंध्र प्रदेश, आसाम, उत्तर प्रदेश, ओरिसा, कर्नाटक, केरळ, गुजरात, गोंय, जम्मू आनी काश्मीर, तमिळनाडू, त्रिपूरा, नागालँड, पंजाब, बिहार, मणिपूर, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, मिझोराम, मेघालय, राजस्थान, सिक्कीम, हरयाणा, हिमाचल प्रदेश, हीं २५ घटक राज्यां आनी अंदमान-निकोबार जुंवे, चंदीगड,दादरानगरहवेली, दमम-दिव, दिल्ली, लक्षद्वीप, पाँडीचेरी हे सात केंद्रशासित प्रदेश आसात. क्षेत्रफळाचे नदरेन मध्य प्रदेश हें सगळ्यांत व्हड राज्य आनी गोंय हें सगळ्यांत ल्हान घटक राज्य आसा.

भारताची लोकसंख्या १९९१

भारत, घटक राज्य आनी केंद्रशासित प्रदेश	लोक	दादले	बायलो
भारत	८४३,३०२,६८८	४३९,२३०,४८६	४०७,०७२,२३०
घटक राज्यां
अरुणाचल प्रदेश	८३४,५५८	४६५,००४	३९९,५५४
अस्तंतबंगाल	६८,००७,९६५	३५,५१०,६३३	३२,५६७,३३२
आंध्र प्रदेश	६६,५०८,००८	३३,७२४,५८१	३२,७८३,४२७
आसाम	२२,४१४,३२२	११,६५७,९८९	१०,७५६,३३३
उत्तर प्रदेश	१३९,११२,२८६	७४,०३६,९५७	६५,०७५,३३०
ओरिसा	३१,६५९,७३७	१६,०६४,१४६	१५,५९५,५९०
कर्नाटक	४४,९७७,२०१	२२,९५१,९१७	२२,०२५,२८४
केरळ	२९,०९८,५१८	१४,२८८,९९५	१४,८०९,५२३
गुजरात	४१,३०९,५८२	२१,३५५,२०९	१९,९५४,३७३
गोंय	१,१६९,७९३	५९४,७९०	५७५,००३
जम्मू आनी काश्मीर	७,७१८,७००	४,०१४,१००	३,७०४,६००
तमिळनाडू	५५,८५८,९४६	२८,२९८,९७५	२७,५५९,९७१
त्रिपूर	२,७५७,२०५	१,४१७,९३०	१,३३९,२७५
नागालँड	१,२०९,५४६	६४१,२८२	५६८,२६४
पंजाब	२०,२८१,९६९	१०,७७८,०३४	९,५०३,९३५
बिहार	८६,३७४,४६५	४५,२०२,०९१	४१,१७२,३७४
मणिपूर	१,८३७,१४९	९३८,३५९	८९८,७९०
मध्य प्रदेश	६६,१८१,१७०	३४,२६७,२९३	३१,९१३,८७७
महाराष्ट्र	७८,९३७,१८७	४०,८२५,६१८	३८,१११,५६९
मिझोराम	६८९,९७८	३५८,९७८	३३०,७७८
मेघालय	१,७७४,७७८	९०७,६८७	८६७,०९१
राजस्थान	४४,००५,९९०	२३,०४२,७८०	२०,९६३,२१०
सिक्किम	९०६,४६७	२१६,४२७	१९०,०३०
हरियाणा	१६,४६३,६४८	८,८२७,४७४	७,६३६,१७४
हिमाचल प्रदेश	५,१७०,८७७	२,६१७,४६७	२,५५३,४१०
केंद्रशासित प्रदेश
अंदमान निकोबार	२८०,६६१	१५४,३७९	१२६,२९३
चंदीगड	६४२,०१५	३५८,६१४	२८३,४०१
दमण-दीव	१०१,५८६	५१,५९५	४९,९९१
दादरा-नगरहवेली	१३८,४७७	७०,९५३	६७,५२४
दिल्ली	९,४२०,६४४	५,१५५,५१२	४,२६५,१३२
पाँडिचेरी	८०७,७६८	४०८,०८१	३९९,७०४

|- | लक्षद्वीप || ५१,७०७ || २६,७१८ || २५,०८९ |}

भूंयवर्णनः देशाचो व्हड आकार, मानून हवामान, मोनजात आनी वनस्पतीचे वेगवेगळे प्रकार आनी हांगा रावपी वेगवेगळ्या धर्मांचे लोक, हांकां लागून भारताक उपखंड अशी उपमा दिल्या. उत्तरेक हिमान भरिल्लीं ऊंच तेमकां आनी दक्षिणेकडेन हिंदी म्हासागरांत रितिल्लो भारतीय द्वीपकल्प हांणी भारताक मुळाव्या खंडासावन वेगळो दवरला. हाका लागून भूगोलीक नदरेन भातीय उपखेडाक वेगळो दवरला. हाका लागून भूगोलीक नदरेन भातीय उपखंडाक लाबिल्लें खशेलें वेगळेंपण नदरेंत भरता.

भूंयचरणुकेचे नदरेन, भारताचे सैमीक रितीन चार वांटे जातात. उत्तरेक आशिल्लो पर्वतांचो प्रदेश, उदेत-असेतंत दर्यादेगांनी आशिल्लो उथळ प्रदेश, गंगा-सिंध मैदानी प्रदेश (Gang-Indo Plain) आनी पठारी प्रदेश