सशस्त्र क्रांतिकारकांनी १९०७ सावन स्वातंत्र्य चळवळीचें नवें पर्व सुरु केलें. बंगाल पंजाब आनी महाराष्ट्रांत सशस्त्र क्रांतिकारकांचे गट अस्तित्वांत आयले. सलग तीन वर्सां आंदोलन करुन लेगीत बंगाल फाळणी रद्द जायना म्हूण कांय तरणाट्यांनी हिंसक मार्ग आपणायले. सुरवेक अजितसिंग, वि. दा. सावरकर, सुफी अंबाप्रसाद, लालचंद फालक, खुदीराम बोस, मदनलाल धिंग्रा हे सुरवेच्या काळांतले म्हत्वाचे क्रांतिकारक आशिल्ले. सावरकर हाणें अभिनव भातरह हो क्रांतिकारी गट तयार केलो. बंगाल, पंजाब आनी महाराष्ट्रांतल्या क्रांतिकारक नेत्यांनी सुरवेक उकत्या प्रचाराचेर भर दिल्लो. तेखातीर तांणी 'युगांतर' आनी 'संध्या' हीं दोन खबरांपत्रां सुरु केलीं. परदेशांत शिकूंक गेल्ल्या कांय तरणाट्यांनी हेच विचारसरणीचे प्रचार सुरु केले. श्यामजी कृष्णवर्मा हाणें लंडनांत 'इंडियन सोशॅलॉजिस्च' हें नेमाळें काडलें आनी भारतांतल्यान येवपी तरणाट्यांखातीर 'इंडिया हाउस' हें वसतिगृह चालू केलें. खुदीराम बास आनी प्रफुल्ल ताकी हे दोगूय ह्या सशस्त्र क्रांतिपर्वाचे पयले हुतात्मे थरले (१३ जून १९०८). उपरांत मदनलाल धिंग्रा हांणें लंडनांत लॉर्ड कर्झनाचो वध केलो. १९०८ त वि. दा. सावरकरान रचिल्ल्या क्रांतिगीताखातीर ताका जल्मठेपेची ख्यास्त जाली. तिचो सूड म्हूण अभिनव भारताच्या कांय तरणाट्यांनी नासिकचो कलेक्टर जॅकसन हाचो वध केलो. बंगाली क्रांतिकारकांनी दोन-तीन वर्सांनी बंगालांत सु. १५० गुप्तसंघटना उबारिल्ल्यो. बंगालचो राशबिहारी बोस हाणें आपल्या दिल्ली-पंजाब-बंगालच्या वांगड्यांच्या आदारान दिल्लीक व्हायसरॉयचे अंबारीचेर भर मिरवणुकेंत बाँब उडयलो. निमाणेंकडेन सरकारान १९११ त बंगालची फाळणी रद्द केली. पूण क्रांतिकारकांनी आपलो वावर चालूच दवरलो.
कर्झनच्या उपरांत लॉर्ड मिंटो व्हायसरॉय म्हूण भारतांत आयलो. मिंटोच्या तेंपार राश्ट्रीय चळवळींक नेट आयिल्लो. त्य मोडून उडोवपाखातीर मिंटोन दडपशाय सुरु केली. जहाल पंगडान आपणायल्ली स्वदेशी आनी वंगभंग चळवळ, बंगाल फाळणेक लागून पातळिल्लो तणाव आनी क्रांतिकारकांच्या हालचालींक लागून १९०९ त हिंदी लोकांक शांत करपाखातीर ब्रिटीश सरकारान 'इंडियन काउन्सिल अॅक्ट' पास केलो. तो अॅक्ट मोर्ले-मिंटो सुदारणा कायदो म्हूण प्रसिध्द आसा. पूण मोर्ले-मिंटों सुदारणा कायद्याक लागून भारतीयांचें समाधान जालें ना. जहाल पंगडान आनी क्रांतिकारकांनी आपल्यो हिंसक हालचाली चालूच दवरल्यो. १९१० त मिंटोचे सुवातेर हार्डिंग व्हायसरॉय म्हूण आयलो. ताच्या तेंपार म्हळ्यार १९११ त बंगालची फाळणी रद्द केली. ह्याच तेंपार मुस्लिम मिगच्या आदल्या आनी नव्या वावुरप्यांभितर मतभेद जावन आगा खाँ सारकिल्ले आदले वावुरपी लीगांतल्यान भायर सरले. उपरांत मुहम्मद जिन्ना आनी मुहम्मद अली सारकिल्ल्या तरणाट्यांनी लीगाचीं सुत्रां आपल्या हातांत घेतलीं. १९१३ त लीगाच्या नव्या वावुरप्यांनी आनी काँग्रेसच्या मुखेल्यांनी भारताच्या स्वातत्र्यांखातीर एकठांय येवन वावुरपाचें थरयलें. पयल्या म्हीझुजांत तुर्कस्थान जर्मन राश्ट्राक मेळ्ळां म्हूण युरोपी राजकारणांत ब्रिटनाक तुर्कस्तान विरोधी भुमिका घेतिल्ली. हाका लागून तरणाटे, सुशिक्षित मुसलमान आनी सगळ्या पंथाच्या मौलवीयांनी ब्रिटन विरोधी भूमिका घेतली. लीगाच्या नव्या वावुरप्यांनी स्वराज्य हें लीगाचें नवें धोरण थरयलें. १९१४ त अॅनी बेझंट ब्रिटनसावन भारतांत आयली. भारतांत येवन तिणें होमरुल आंदोलन सुरु केलें. टिळकानूय तातूंत वांटो घेतलो. उपरांत १९११ त भारतमंत्र्यांच्या साबार मागण्यांक लागून माँटफर्ड माँटॅग्यू-च्रल्म्सफोर्ड सुदारणा कायदो पास जालो. ह्या कायद्या प्रमाण मध्यवर्ती विधिमंडळांत वेचणुकेची पद्दत सुरु जालीं. दर एकी प्रांतांत द्विदल राज्यपद्दत अस्तित्वांत आयली.
पूण माँचफर्ड आयोगान सुचयल्ल्या दुरुस्ती कायद्यांविशीं भारतीय नेत्यांचें समाधान जालें ना. तांणी देशआंत साबारकडेन उठाव घडोवन हाडले. हे उठाव हेरकडेन पातळचे न्हय म्हूण ब्रिटीश सरकारान रोव्लट आयोगाची नेमणूक करुन उठाव आनी सभा मोडून उडोवपाचे खाशेले अधिकार ब्रिटीश सरकाराक दिले. ह्या नव्या आयोगाच्या आदारान ब्रिटीशांनी देशभर दडपशायेचो कायदो लागू केलो. साबारकडेन जमाव आनी उठाव मोडून उडोवपाखातीर गोळिबार केलो. ह्या कृत्याचो पुराय देशांत निशेध जावपाक लागलो. १३ एप्रिल १९११ दिसा अमृतसरचे जालियनवाला बागेंत ब्रिटीशांच्या निशेर्धांत अशीच एक, सुमार वीस हजार लोकांची सभा भारिल्ली. ही सभा चालू आसतनाच ब्रिटीश लश्करी अधिकारी जनरल ओ डायर हाच्या फुडारपणाखाल निशस्त्र लोकांचेर खर गोळिबार जालो. गोळिबारांत तशेंच आकांतान जाल्ले थंयचे गच्चे मुड्डींत शेकड्यांनी लोक मेले आनी हजारांनी जखमी जाले. हे घडणूकेक लागून सबंद भारतांत तिडकीचें ल्हार उसळ्ळें.
पयल्या म्हाझुजावेळार गांधीजी आनी काँग्रेसच्या हेर फुडाऱ्यांनीच हिंदुस्थानाचो ब्रिटीशआंक तेंको परगटायल्लो. पूण म्हाझुजांत तुर्कीचो पराभव करुन ब्रिटिशांनी थंयची सुलतानशाय मोडून उडयल्या उपरांत संवसारांतल्या हेर मुसलमानांवांगडा भारतीय मुसलमानांनीय भारतांत खिलाफत चळवळ सुरु केली. हे संधीचो फायदो घेवन गांधिजीन स्वातंत्र्य चळवळींत मुसलमान आनी हिंदूंक एकठांय हाडपाचे यत्न केले. तेखातीर
