मुकुल,वर्षा विनोद(१८८०),विनय-प्रेम-प्रचारसा(१८८०),प्रेम-फुलवारी(१८७२0कृष्ण चरित्र(१८८३).
ताचीहेर कव्य-रचणूक अशी आसा.भक्ति सर्वस्व (१८८०),कार्तिक स्नान(१८७२),वैशाख माहात्म्य(१८७२), देवी छज्ञ लीला(१८७३),प्रात.स्मरण मंगलपाठ(१८७३),तन्तय लीला(१८७४),दान-लीला(१८७४),रानी छज्ञ लीला(१८७४),प्रबोधिनी(१८७४),स्वरुप चिंतन(१८७४,श्रीपंचमी(१८७५),श्रीनाथ स्तुति(१८७७),अपवर्गदाष्टक(१८७७),अपवर्ग पंचक(१८७७),प्रात.स्मरण स्त्रोत(१८७७)वैष्णव सर्वस्व,वल्लभीय सर्वस्व,तद्रीय सर्वस्व,भक्ति सूत्र वैजयन्ती,उत्तरार्ध भक्त माल,(१८७६-७७),गीत गोविंदानंद(१८७७-७८),सतसई शृंगार(१८७५-७८).
भारतेन्दु एक बरो निबंदकार आनी पत्रकार आशिल्लो.हरिश्चंद्र मॅगेजिन,कवि वचनसुधा,बाला बोधिनी,हरिश्चंद्र चंद्रिका ह्या ताणेंच संपादीत काल्लेया नेमाळ्यांनी ताचे निबंद,टिपणां उजवाडा येतालीं.ह्या ताच्या निबंदांतल्यान ताची समाजाचे उदरगतीची तळमळ तशेंच समाजीक,धर्मीक आनी राजकीय घडणुकांविशींची जागरुकताय समजता.तशेंच,ताच्या काव्यांत आपलो देश, भाशा आनी समाज हांचेविशीं अभिमान दिश्टी पडटा.
उर्दु भशेंत,भारतेन्दु रसा ह्या टोपण नांवान कविता बरयतालो.धर्मीक आनी शृंगारीक काव्यांत देशप्रेम,समाजस्थिती.सुदारणा,राजकीय परिस्थितीचेर उपहास हे विशय हाडून ताणें हिंदी साहित्यांत आर्विल्ले विचार हाडले.हिंदी गद्याक चड वेवस्थित,शुध्द आनी बळिश्ट करपाचो ताणें खूब यत्न केलो.
भारतेन्दुच्या मोवाळ आनी शालीन व्यक्तिमत्वाक लागून ताचे भोंवतणीं विव्दन,जाणकार,ध्येयवादी पत्रकार इश्ट,बरें मागपी एकठांय आयले.ह्या तांच्या पंगडाक भारतेन्दु मंडळ म्हण्टात. ह्या पंगडांतले बालकृष्ण भट्ट,बदरीनारायण चौधरी-प्रेमघन, प्रतामनारायण मिश्र,राधाचरण गोस्वामी,लाला श्रीनिवास दास,अंबिकादत्त व्यास, बाल मूकुंद गुप्त,ठाकुर जगमोहनसिंह ह्या लेखक पत्रकारंनी भारतेन्दु कार्य चालुच दवरलें.तेखातीर १८५०-१९०० बो काळ हिंदी साहित्यांत भारतेन्दु काळ म्हणून वळखतात.
भारवीः(इ.स.चो ६वो शेंकडो).
किरातार्जुनीय हें संस्कृत महाकाव्य रचपी महाकवी.भारवीचें विश्र्वसनीय अशें चरित्र उपलब्ध ना.ताणें तें खंयच दिवंक ना आपल्या किरातार्जुनीय महाकाव्यांत आपलो उल्लेख करुंक ना.ऎहोळेक मेळिल्ल्या ६४३वर्साच्या एका शिलालेखांत कालिदासावांगडा भारवीचो उल्लेख आयला.भारवी ५५० सालाच्या सुमाराक जावन गेलो अशें ए.बी.कीथ ह्या विव्दानाचें मत आसा.दंडी हो भारवीचो नातू इ.स.१९२४ त दक्षिण भारतांत दंडीच्या अवंतिसुंदरीकथा ह्या दोन कथांचो सोद लागलो आनी तातूंत भारवीची म्हयती मेळ्ळी ती अशीः
भारताच्या वायव्य प्रदेशांत आनंदपूर नांवाचें एक कौशिकगोत्री कुटूंब नासिक देशांत अचलपूर ह्या गांवांत आयलें.ह्याच कुटूंबांतल्या नारायणस्वामी नांवाच्या ब्राह्मणाक दामोदर नांवाचो पूत आशिल्लो.तोच फुडें भरवी ह्या नांवान नामनेक पावलो.थंय आसतना थंयच्या विष्णुवर्धन राजाकडेन भारवीची इश्टगत जाली.एक दीस राजावांगडा शिकारेक गेल्लो आसतना ताका मांस खावचें पडलें.पूण आपल्याकडल्यान अभक्ष्य भक्षणाचें पातक घडलें देखून तो सरळ तीर्थयात्रेक गेलो.वाटेंत गंगराज घराण्यांतल्या दुर्विनीत राजाकडेन ताची वळख जाली आनी कांय काळ तो थंय रावलो. थंय ताणें कांची नागरींतल्या सिंहविष्णू नांवाच्या पल्लव राजाची तोखणाय करुन एक आर्या बरयली.ती एका गायकाक मेळ्ळी.ताणें ती सिंहविष्णूच्या दरबारांत गावन दाखयली.ती आयकून राजा खूश जालो.राजान भारवीचो पत्तो काडलो आनी दुर्विनीत राजाकडल्यान ताका आपल्या दरबारांत हाडलो आनी राजकवी म्हणून दवरलो.
किरातार्जुनीय हें एकूच म्हाकाव्य बरोवन भारवी महाकवी म्हणून अजरंवर थारलो.भारवीचें हें काव्य अर्थगौरवा खातीर नामनेक पावलां.थोड्याच उतरांनी खूब अर्थ सांगप म्हळ्यार अर्थगौरव.भारवीच्या काव्याचो अर्थ कळप खूब कठीण आसता अशें मल्लिनाथान लेगीत म्हळां.
साहित्य,व्याकरण,वेदान्त,न्याय,धर्म,काम ह्या शास्त्रांचें भारवीन अध्ययन केल्लें.राजनितिंतूय तो खूब हुशार आशिल्लो.हे विशी ताचो एक श्लोक आसा तो असो
बलवानपि कोपजन्मनस्तमसो नाभिभवं रुणाध्दि य।
क्षयपक्ष इवैन्दी.कला सकाल हन्ति स शक्तिसम्पद.।।
अर्थःबळिश्ट दादल्याक लेगीत दुस्मानाचेर जैत जोडटलो जाल्यार पयलीं आपल्या रागाचेर जैत जोडचें पडटा. ताणें खोलायेन विचार करुन प्रभुशक्त,मंत्रशक्त आनी उत्साहशक्त एकठांवची पडटा.जो अशें करचोना,ताका कृष्ण पक्षांतल्या चंद्राक जशो ताच्यो कला सोडून वतात,तशोच ह्यो तिनूय शक्ती सोडून वताल्यो.
इहलोकीचें सूख राज्याची थिराय,राज्य आनी वैभव हांचे खातीर आचरणाचो प्रयत्नवाद ह्यो ऎहिक गजाली भारवीक आवडटाल्यो.मोक्षाखातीर,फकत आत्म्याच्या कल्याणा खातीर हें सगळें सोडपाक तो तयार नाशिल्लो.
