वर्स | सुवात | परिणाम |
---|---|---|
इ.स१९७७ | सम्बावा जुंवे इंडोनेशिया | ------ |
इ.स.१९७८ | ईशान्य इराण | २५,००० क मरण |
इ.स.१९८८ | २५,०००क मरण | |
इ.स.१९८९ | सक्केरिया जुंव्या लागसारच्या दक्षिण पॅसिफिक दर्यातळार | ----- |
इ.स.१९९० | वायव्य इराण | ५०,००० लोकांक मरण |
इ.स.१९९३ | किल्लारी भारत | ३०,०००लोकांक मरण,१०,००० जखमी,इमारतींची मोडतोड |
इ.स.१९९७ | उत्तर इराण | १५०० लोकांक मरण |
इ.स.१९९८ | इशान्य अफगाणिस्तान | २३०० लोकांक मरण |
इ.स.१९९८ | मध्य बोलिव्हिया | ८४ लोकांक मरण |
इ.स. | तैनाव | सुमार २५,००० लोक मेले. |
भूंयकांपाची खरसाण भूंयकांपाच्या परिणामाच्या लुकसाणे वयल्यान थरयताले.पूण उपरांत भूंयकाप मापांन नोंद जाल्ले थरथराचे करसाणी वयल्यान भूंयकांपाची खरसाण थारावप जालें.एस.एम.द रोस्सी(इटली),एफ.ए फोरेल(स्वित्झर्लंड),जी मेरकाल्ली(इटली),एच.ओ.वूड.एफ.नोयीमान आनी हेरांनी भूंयकांपाची खरसाण मेजपाच्या उपकरणाचो सोद लायलो.चार्ल्स एफरिस्टर(अमेरिका)हाणें १९३५त ह्या उपकरणांच्या सिध्दांतांत नवी भर घाली.भूंयकापांच्या केंद्र बिंदू पसून सुरु जावपी ह्या केंद्राचे सरभोंवतणीचो थरथर एकसारको नासता.केंद्रबिंदू ते भूंयकापांची जाणवीकांय जाल्लें निमाणें ठिकाण हाचे मदले सुवातेचे पांवडे करुन,दर एका पांवड्या कणकणीं भूंयकांपाची खरसाण गणितशास्त्राच्या आदारान मेजपाचो मापक्रम रिक्टर हाणें तयार केलो. होच मापक्रम सर्वमान्य जालो. भूंयकांपाची भुगोलीक वांटणीःदर वर्सा सुमार ल्हान-व्हड अशे संवसारांत धा लाख भूंयकांप जातात असो अदमास आसलो तरी तातूंतले एक दोनूच अर्नथ घडोवपी आसतात.
भूंयकांपाच्या अभ्यासावयल्यान एक गजाल दिसल्या ती म्हळ्यार भूंयकांपाच्या प्रमाण थरावीक अशा वाठारांनीच चड आशिल्लें दिसता.
भारतांत हिमालय पर्वत हें एक धोक्याचें भूंयकांप मळ.ते भायर उत्तर बिहार,आसाम,उत्तर प्रदेश,कांग्रा देगण,काशमीर,कच्छ आनी अंदमान हे भींयकांप-पिडेस्त विभाग आसात.
१९६६ मेरेन भारताचो दक्षिण सडो हो भूंयकांप जाय नाशिल्लो वाठार अशें समजप जातालें.पूण १९६७त कोयना नगरांत(महाराष्ट्र)जाल्यार आनी१९९३ तकिल्लारी (महाराष्ट्र)वाठारांत जाल्ल्या भूंयकांपांनी हो प्रदेश भूंयकांपा पसून सुरक्षीत ना अशें दाखोवन दिलें.
भूंयकांपाचें पुर्वानुमानःहुंवाळ,चक्रवादळा सारकिल्या आपत्तीच्या आगमनाची दोन-चार दिसां आदीं सुलुस लागता तशीं भूंयकांपची सुलुस लागना.भूंयकांपचें पुर्वानुमान करप शक्य जाल्लें जाल्यार भूंयकांपावरवीं अनर्थ टाळूं येताले.पूण भूंयकांपाचेर संशोधन करपी संशोधकांनी आपसे यत्न चालूच दवरल्यात.१९६०पसून भूंयकांप जाल्ल्या वाठारांचो अभ्यास केले उपरांत,भूंयकांपाचें आदि फुडेंच निदान करपाक उपेगी पडपी म्हायती हातात लागत आसा.खरें म्हणजे भूंयकांप जावंचे पयलीं थंयच्या भूगर्भांतच्या खडपांतच्यान चलपी तरंगाच्या वेगांत जाल्लो बदल स्पश्टपणान दिश्टी पडटा.तशेंच,खडपांच्या विद्युत् आनी चुंबकीय गुणधर्भांनी लक्षणीय बदल जाणवता.तशेंच भूगर्भांतल्या उजकांत रॅडॅान हेया किरणोत्सर्गी वायूचें प्रमाण व्हड प्रमाणांत वाडिल्लें दिसता.हें प्रमाण बांयच्या उदकाचें तापसाणेंतल्यान समजूंक शकता.खरें म्हणजे,धक्को बसचे पयलीं आनी धपको बसले उपरांत भूंयकांपाच्या वाठारांत एके वेगशेच तरेची झगझगीत अशी प्रकाश दिप्ती मळबांत दिशिल्ल्याची नोंद जाल्ली आसा.भूयकांप जावंचे आदीं थोडो वेळ हुंदीर,सोरोप हे बिळाभायर सरतात,पारवे सोंशे सारकिल्ले प्राणी भियेल्ले अवस्थेंत वावुरतात.मनशापरस प्राण्यांक वातावरणाच्या बदलाचो अदमास चड बरो आनी बेगीन कळटा देखून तांच्या वागपांत हे बदल घडटात आसुंये.भूंयकापाचें पुर्वानुमान करपाक ही म्हायती आदार अशें धरुन संवसारांतले सगळेच संबंदीत संशोधक संशोधन करीत आसात आनी हे म्बायतीच्या आदारान भूंयकांपाचें नियंत्रण करपाचे उपाय सोदून काडपाचे यत्नुय तांणी चालू