भूंयविज्ञान
दवरल्यात.भूस्थरांतल्या अस्थीर घटकांमदल्या ताणावरवीं भूंयकांप निर्माण जाता.देखून हो ताणूच उणो करुक भूंयकांपाची खरसाण देंवोवपाचे प्रयोग चालू आसात.
सुरक्षित बांदकामां:भूंयकांपाचें पुर्वानुमान जाणा जावन गेवपाच्या कामांत अजून फावो तितलें यश मेळूंक ना.पूण जेन्ना तें मेळूंक पावतलें तेन्ना सावधिगिरीचो उपाय म्हणून मनीस धरुन जीवसृश्ट आनी हेर आलायत्यो वस्तू भूंयकांप पिडेस्त आवाठाभायर व्हरप शक्य जालें तरीय थीर(immovable)बांदकामां पूर्वसुचोवणी मेळून लेगीत सुरक्षीत जाग्यार व्हरप शक्य जावचेंना.अशे परिस्थितींत भूंयकांपाच्या परिणामांक नेटान तोंड दिनपाक लायक अशीं बांदकामां करपाचो विचार मुखार आयलो.ह्या संदर्भांत स्थापत्या अभियांत्रिकी ह्या विशयांतर्गत भूंयकांप अभियांत्रिकी आनी भूंयकांप प्रतिरोधक बांदकाम ह्या विशयांचो आस्पाव करप जाला.हे नेमावळीत बांदकामाचे आराखडे,बांदकामाचे प्रकार,बांदकामाचे लागपी घटकांचें प्रमाण आनी गूण तशेंच भूंयकांप जावपाची शक्यताय आशिल्ल्या सुवातींचे नकाशे दाखयतात.खंयच्याय बांदकामाचे दोन मुखेल घटक आसतात.बुन्याद आनी जमनीवयलो भाग.बुन्याद खोल आनी एकसंघ आसप बरें.जमनीवयले भाग एक तर भूंयकांपाचे धपके पचोवपा इतलो लवचीक आसाचो वा धपक्याक तोंड दिवपा इतलो एकसंघ आनी सशक्त आसचो.ऊंच बांदकामांचे बाबतींत लवचीकपणा परस एकसंघ अशें सशक्त बांदकाम चड सुरक्षीत आसता.वण्टी,खांबे,पाटयो,पखीं हे इमारतीचे घटक शिमीट,काँक्रीटच्या आनी लोखणी सरयांच्या आदारान एकसंघ उरप उण्या धोक्याचें समजतात.
भूंयकांप प्रतिरोधक बांदकामांच्या प्रल्कपासंबंदी वेगवेगळ्या देशांनी आपआपल्या वाठाराक अनुकुल अशो नेमावळी तयार केल्यात.भारतांत अशी नेमावळ १९६२त प्रकाशीत केली आनी फुडें तातूंत नव्या नव्या नेमांची भर पडत गेली.हे नेमावळींत बांदकामाचे आराखडे, बांदकामाचे प्रकार, बांदकामाक लागपी घटकांचें प्रमाण आनी गूण तशेंच भेंयकांप जावपाचीं शक्यताय आशिल्ल्या सुवांतीचेर नकाशे दाखयतात.खंयच्याय बांदकामाचे दोन मुखेल घटक आसतात. बुन्याद आनी जमनीवयलो भाग.बुन्याद खोल आनी एकसंघ आसप बरें.जमनीवयले भाग एक तर भूंयकांपाचे धपके पचोवपा इतलो लवचीक आसचो वा धपक्याक तोंड दिवपा इतलो एकसंघ आनी सशक्त आसचो.ऊंच बांदकामांचे बाबतींत लवचीकपणापरस एकसंघ अशें सशक्त बांदकाम चड सुरक्षीत आसता.वण्टी ,खाबें,पाटयो,पाखीं हे इमारतीचे घटक शिमीट,काँक्रीटच्या आनी लेखणी सरयांच्या आदारान एकसंघ उरप उण्या धोक्याचें समजतात.सरळ,लाब इमारतीच्या बदला चवकोनी वा वाटकुळ्या आकाराच्या इमारतींत एकसंघपण येता आशिल्ल्यान त्योव सुरक्षीत उरतात.बांदकामाची रचना जाता तितली समविभागान बुन्यादीचेर उबी उरिल्ली आसूंक जाय.खंयचेय एके वटेन चड भार दवरपी रचणूक पाऊण मीटर तशेंच इमारतीच्या मुखेल आंगापसून पाऊण मीटर भायर अधांतरी हुमकळपी गॅलरी सारकिले् भाग आशिल्ल्यो इमारती तितल्यो सुरक्षीत उरनात.जनेलां,दारां सारकिल्ल्या वण्टींत पोकळी निर्माण करपी घटकांचें क्षेत्रफळ वण्टीच्या क्षेत्रफळाच्या १-५ परस चड आसूंक फावेना.घराचें पाखें वण्टीक निगडीत अशें आनी चौपाखी पद्दतीचें आसल्यार तें चड सुरक्षीत आसता.दोन माळ्यांक जोडपी अधांतरी सोंपणांपरस बांदकामांत रिगयल्लीं सोंपणां सुरक्षित आसतात. धरणां,पूल,बागदे,उदका टांकयो,कारखान्यांच्यो चिमण्यो,टॅावर हे सारकिल्लीं अवजड हांदकामां करतना घेवपाचे जतनाये संबंदीं नेमावळी केल्ल्यो आसात.भूंयकांपाक यशस्वीपणान तोंड दिवपाक लायक अशी वा उणें नुकसान करुन घेवपी अशे तरेच्या बांदकामां संहंदी सविस्तर अशी शास्त्रीय म्हायती हे नेमावळींत दिवप.
भूंयविज्ञानःधर्तरेची म्हायती मेळोवपाचें शास्त्र.जिऑलॅाजी(बूंयवित्रान)हो geo=धर्तरी आनी logy विशींचें गिन्यान ह्या ग्रीक उतरापसून तयार जाल्लें उतर.पंदराव्या शेंकड्यांत सुरवेक सगळ्या एहिक गजालींविशींचे म्हायतीखातीर वापरिल्लें.धर्तरेच्या एकंदर घटकांटी(जमीन,उदक),तांटे उत्पतीची,परस्पर संबंदांची,जीव वनस्पत हांच्या इतिहासाची शास्त्रीय म्हायती करपी हें विज्ञान.आदल्या तेंपार भूंयविज्ञानाचे प्राकृतिक आनी इतिहासीक अशें दोन मुखएल विभाग केल्ले.आतां ह्या विभागांचे साबार उपविभाग केल्ले आसून,ब्या दर एका उपविभागाचे स्वतंत्र विज्ञान फांटे जाल्ले आसात.हांच्यांतले कांय एकामेकांचेर आदारिल्ल्यान तांकां एकामेकांसावन वेगळावप खूब कठीण.प्रकृतिक भूंयविज्ञान इतिहासात्मक भूंयविज्ञान,पुराजीवविज्ञान,अवसादविज्ञान,भूंयरुपविज्ञान,स्तरविज्ञान,भूभौतिकी,भूगणीत,भूरसायनशास्त्र,खनीजविज्ञान,स्फटीकविज्ञान,शिलाविज्ञान,पुराभूगोल,पुरापरिस्थितीविज्ञान,पुराजलवायुमान विज्ञान,अभियांत्रिकी भूंयविज्ञान,अर्थीकभूंयविज्ञान,सागरी भूंयविज्ञान,भूंयजलविज्ञान,शेतवड भूंयविज्ञान,पर्यावरणीय भूंयविज्ञान आनी भूंयवैरज्ञानिक मानचित्रण हे भूंयविज्ञानाचे मुखेल फांटे.
धर्तरेच्या साप उण्या भागाचें परिक्षण करपाक मनशाक शक्य जाल्लें आसा.जाचें परिक्षण करुंक मेळटा वा परिक्षणाखातीर जाचे नमुने मेळटात असो धर्तरेचो भायलो भाग हो कांय किलोमिटर दाटायेचो तळपा भाग.ह्या भागाक धर्तरेचें कट्टें वा शिलीवरण अशींय नांवां आसात.धर्तरेच्या फकत इतल्याच भागाची पुरायपणान म्हायती मेळोवपाक शक्य जाल्लें आसा.म्हमून आधुनिक शास्त्रीय वेव्हारांत भूंयविज्ञान म्हळ्यार धर्तरेच्या शिलावरणाचें विज्ञान असो मर्यादीत अर्थ घेतला.धर्तरेच्या कट्ट्याचें परिक्षण आनी संशोधन करुन,पुर्विल्ल्या काळासावन इतिहासकाळाचे सुरवातीमेरेनचो कट्ट्याचो इतिहास जुळोवप हें भूंयविज्ञानाचें मुखेल कार्य.म्हासागराच्यो द्रोणी,पर्वत हांची उत्पती,उक्रांती हांच्या अभ्यासांत निर्माण जावपी सैमाविशींच्या प्रस्नांची उतरां सोदून काडप हो भूंयवैज्ञानिक अभ्यासाचो म्हत्वाचो वांटो.तशेंच वेव्हारांतूय भूंयविज्ञान उपेगी थरता.लोखण,तांबें,शिंशें,भांगर,रुपें आनी हेर धातूंची आनी हेर खनाज पदार्थ,खनीज तेल,भूमीजल सोदपाखातीर बूंयवैज्ञािक म्हायतीचो खूब उपेग जाता.व्हड इमारती,पूल,धरणां,रस्ते,बोगजे आनी हेर बांदकामांखातीर जमनीचो योग्य वापर करचो हे नदरेन अभियांत्रिकीय भूंयविज्ञानाचो खूब आदार जाता.कांय सैमीक
