सादारण एक वर्स भर (कांय सुवातींचेर) जगपी सुमार १-२-३ मी. उंचायेचें भाजयेचें झाड. ताच्या खोडाचेर बारीक केंस आसतात.पानां सादीं एका फाटल्यान एक काळजा आकाराचीं आसतात.फुलां पानांचे कुशींत एकटुकीं आसतात. रंगान हळदुवी आसून तांचे
मदीं तांबडो वा जांबळो तिबो आसता.फळ लांबट १२.३० सेंमी. लांब आनी सांगेवरी आसून ताच्या आंगार बारीक केंस आसतात. तशेंच लांबायेचे दिकेंत ५.८ शिरो आसतात.फळांत वाटकुळ्यो बियो आसतात, तरण्या फळांत बुळबुळीत पदार्थ आसता.
हें फळ मूळचें आफ्रिकेच्या वा आशेच्या उश्ण भागांतलें आसून आतां उश्ण आनी उपोश्ण कटिबंधांतल्या देशांनी लागवडींत आसा.
संवसारांतल्या सगळ्या उश्ण आनी समशितोश्ण वाठारांनी हें भाजीपाल्याचें पीक म्हणून लागवडींत आसा.भारतांत १,२०० मी. उंचायेमेरेन हाची लागवड करतात. भेंड्याचें पावसाळी आनी वायंगणें पीक काडटात. वायंगणें पीक फेब्रुवारी-मार्चांत रोवन जुलय-ऑगस्टांत फळां काडटात.दक्षिण भारतांत हें पीक वर्सूय भर उण्या प्रमाणांत घेतात.
ह्या पिकांत जायते प्रकार आसात.तातूंत पाचवो लांब ६-७ सेंमी.लांब धारो आशिल्लो लुसलुशीत भेंडो बरो समजतात. वायंगणी पिकाखातीर पांच धारांचो गुळगुळीत प्रकार जाल्यार पावसाळी पिकाखातीर आठ धारांचो गुळगुळीत वा केंसाळ भेंड्याचो प्रकार लागवडीखाला हाडटात.पुसा सावनी, पुसा मखमली, पंजाब १३, सिलॅक्शन १-१ आनी सिलॅक्शन २-२ हे भेंड्याचे हेर प्रकारलागवडीखाला आसात.
ह्या पिकाक उदकाचो निचरो जावपी मध्यम प्रकारची दमीन बरी.ती १५-२२ सेंमी.खोल नांगरुन घेतात आनी तातूंत हॅक्टरी 1१२टन कुशिल्लें शेणखत घालून ती परत मळून घेतात आनी तातूंत हॅक्टरी ७५ किग्रॅ. नायट्रोजने ,७५किग्रॅ. फॅास्कोरिक आम्ल आनी ७५ किग्रॅ.पोटॅश जमनींत घालतात. पावसाळ्यांत ६०सेंमी. आनी गिमांत ४५ सेंमी. अंतराचेर मेरो काडून तांच्या दोनूय वटांनी ४५सेंमी.अंतराचेर दोन बियो घालतात. हॅक्टरी १९-१२किग्रॅ, बिं लागता. हें पीक मिश्रपीक म्हणूनूय घेतात.पेरणे उपरांत तीन सप्तकांनी ७५किग्रॅ.नायट्रोजन आनी दोन म्हयन्यां उपरांत दर सप्तकाक एक प्रतिशत युतियाचो फवारो दिल्ल्यार भेंड्यांचें उत्पादन वाडटा. पावसाळ्यांत पावस नासल्यार ७-१० दिसांनी आनी गिमांत ४-६ दिसांनी उदक दितात.
फळां तरनीं आसतनाच काडटात. पावसाळ्यांत फळांची वाड खूब बेगीन जाता देखून तीं तोडपाक १-२ दिसांच्या अंतरान जातात. हीं फळां वेळार काडल्यार तीं जून जावन तातूंत सुतां तयार जातात. गिमांत ६०-७० दिसांनी भेंडे तयार जातात. पावसाळी पिकाचें उत्पन्न दर हॅक्टरी १०,०००किग्रॅ आनी गिमांत पिकाचें ५,०००किग्रॅ. आनी मिश्र पिकाचें १५००किग्रॅ उत्पादन मेळटा. पुसा मखमली प्रकारचें हॅक्टरी उत्पान्न १८,६००-२३,३००किग्रॅ मेळटा.
भेंड्यांत ८८% उदक, २.२% प्रथिनां आनी ७.७% कार्बोहायड्रेट तशेंच सोखण आनी कॅल्शियम आसता. तरन्या भेंड्यांत जून भेंड्यापरस क जीवनसत्व चड आसता. भेंड्याची भाजी करुन खातात. हें फळ शक्तीवर्धक, पॅक्टीन आनी स्टार्चयुक्त आसून मुताच्या दोशांचेर आनी पचनाच्यैा विकाराचेर ताचो उपेग जाता. बियां १६-२०% खवपाचें तेल आसता. झाडाच्या पाचव्या देंठांतसो श्लेमेष पदार्थ उसापसून गोड तयार करतना रोस निवळ करपाखातीर वापरतात.
भेंड्याचेक भुरी आनी केवडा हे म्हत्वाचे रोग जातात. एरिसायफे सिकोरेसियारस ह्या कवकाक लागून भुरी हो रोग जाता, जाका लागून पानां गळून पडटात. हे पिडेचेर गंधक भुकटी(३०० मेश) हॅक्टरी ७५ ते ८० किग्रॅ ह्या प्रमाणांत फवारतात. केवडा हो रोग वायरसजन्य आसून तो सगळेकडेन दिश्टी पडटा. ह्या रोगाक लागून झाडाची वाड जायना आनी फलां उण्या प्रमाणांत येतैात. ताका लागून किडक नाशकांचो वापर करुन, रोगट झाडां आसल्यार ती नश्ट करुन ह्या रोगाक आळाबंदा हाडटात.
भेंड्याचे हेर प्रकार अशे आसातः कस्तुरी भेंडो, बदलरंग भेंडो, रानभेंडो, कापूर भेंडो आनी भूरभेंडो. गोंयात घरगुती प्रमाणांत तशेंच वांयगणी आनी पावसाळी पीक म्हणून भेंड्याचें पीक घेतात.
भेंब्रे,अॅड्.उदय लक्ष्मीकांतः(जल्मः २७ डिसेंबर१९३९, मडगांव).
ताचें मुळावें आनी माध्यमीक शिक्षण जांबावली, रिवण, कुडचडें आनी वास्को हांगा जालें. फुडल्या शिक्षणाची सोय गोंयात नाशिल्यांन ताका गोंयाभायर वचचें पडलें. मुंबयचे सिध्दार्थ कॅालेजींतल्यान ताणें
