भोसले,गणपती मारुती
भुमिका केशवराव खुबूच बरे तरेन वठयतालो.ह्याच काळांत ताणें गायनाचार्य रामकृष्णबुवा वझे हाचेकडल्यान गायनाची दिक्षा घेवन गायन कलेंतूय प्राविण्य मेळयलें. सहजतायेन टिपेक पावपी आनी प्रभावी तान हें ताच्या गायनाचें खाशेलपण. कांय काळा उपरांत ताणें बायलांच्यो भुमिका सोडून दादल्यांच्यो भुमिका करपाक सुरवात केली. हाच मुलाचा बाप, संन्याशाचा संसार, शहाशिवाजी ह्या नाटकांतल्यो ताणें केल्ल्यो नायकाच्यो भुमिका खूबूच गाजल्यो. मानापमान नाटकांत केशवरावान केल्ले धैर्यधराचे भुमिकेवांगडा, ताचीं पदांय खूब गाजलीं. पिरायेच्या बत्तिसाव्या वर्सा विषमज्वरान दुयेंत पडून ताका मरण आयलें.
भोसले, गणपती मारुतीः(जल्मः२१ ऑगस्ट १९२७,भुइंज-वाई, सातारा). सुटकेझुजारी. तो पॅझंट आनी वर्कर्स पार्टीचो वांगडी आशिल्लो.१९५७त ताणें ८० सत्याग्रह्यांक घेवन काणकोण आनी पत्रादेवीक सत्याग्रह घडोवन हाडलो. १९६२-६७ ह्या काळांत तो भुईंज ग्रामपंचायतीची वांगडी आशिल्लो जाल्यार १९८४त तो पंचायतीचो सरपंच जालो. महाराष्ट्र सरकारान सन्मानपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
भोसले राजवंशः महाराष्ट्रांत राज्य करपी एक क्षत्रीय राजवंश. भोसले कुळाची पुर्विल्ल्या इतिहासाविशीं चडशी म्हायती मेळना. हो राजवंश राजस्थानांतल्या शिसोदिया वंशासावन निर्माण जाला अशें मानतात.अलाउद्दीन खिलजी हाणें १३०३त चित्तोडगडाचेर जैत मेळयलें, तेन्ना थंयचो सिसोदिया घराण्यांतलो राजा लक्ष्मणसिंह हाची हत्या जाली. ताचो चलो अजयसिंह हाका सज्जनसिंह आनी क्षेमति नांवाचे दोन चले आशिल्ले. ह्या काळांत उत्तर हिंदुस्थानांत मुसलमानांचो शेक गाजतालो, हाका लागून सज्जनसिंह दक्षिणेक आयलो(बखरी). दक्षिणेक येवन ताणें हसन गंगू हाका राजकारभारांत आदार केल्लो म्हणून हसन गंगून ताका देवगिरी प्रांतांत जहागिरी दिल्ली. सज्ज्नसिंहाचो पूत राणा दिलीपसिंह हाणें विजयनगरा कडेन जाल्ल्या झुजांत बहामनी सुलतानांक आदार केल्लो म्हणून ताकाय जहागिरी मेळिल्ली. दिलीपसिंहाचो नातू भैरोजी हाणें आपल्या भुजांच्या बळार मुधोळ आनी ताचे भोंवतणचे ८४ गांव आपल्या शेकातळा हाडिल्ले. ताका भोसाजी अशेंयम्हणून पाचारताले. हाचे वयल्यानूच भोसले हें कूळनांव मुखार चालींत उरलें.
शिवाजीची पणजो बाबाजीहो भीम न्हंयेचे देगेर वशिल्ल्या पांडेपेड गांवाचो जहागिरदार आशिल्लो. ताचो पूत मालोजी हो पराक्रमी आशिल्ल्यान निजामशहान ताका आपल्या दरबारांत दवरुन खूब गांव जहागिरी म्हणून दिल्ले. मालोजीक दोन पूत आशिल्ले. शहाजी (१६०२-१६६४) आनी शरीफजी. शहाजी हाणें सुरवेक निजामशायेंत आनी उपरांत आदिलशायेंत परार्कम गाजोवन व्हड नामना मेळयल्ली. आदिलशहान ताची नेमणूक कर्नाटकांत केली. ताणें बेंगळूराक व्हड जहागिरी मेळयल्ली.
शहाजीक जिजाबाई, तुकाबाई आनी नरसाबाई अशो तीन बायलो आशिल्लयो. संभाजी आनी शिवाजी हे जिजाबाईचे दोन चले आनी व्यंकोजी हो तुकाईचा चलो. संभाजी आपल्या बापायक आदार करपाक कर्नाटकांत रावलो. कनकगिरीच्या झुजांत ताका मरण आयलें. व्यंकोजी शहाजी उपरांत तंजावराचे गादयेर बसलो. शहाजीन शिवाजीक १६४१त जिजाबाई वांगडा पुणें-सुपें ही आपली जहागिरी सांबाळपाखातीर महाराष्ट्रांत धाडलो. शिवाजीची पिराय ह्या वेळार फकत १२ वर्सांची आशिल्ली म्हणून ताच्या आदाराक दादाजी कोंडदेव हाकाय धाडिल्लो. मावळ्यांतल्या मराठा तरणाट्यांची संघटना करुन ताणें साबार किल्ले घेतले आनी आदिलशाहाच्या साबार सरदारांक हारोवन आपलें राज्य वाडयलें. मुखार आदिलशाहा आनी मोगल हांचेकडेन झुजूनवा कबलाती करुन ताणें आपल्या राज्याचो विस्तार वाडयलो. ताणें ६ जून १६७४त आपल् राज्याभिशेक करुन आपलें स्वतंत्र राज्य उबारलें. ताणें छत्रपतिपद धारण केल्लें. देखून ताका छत्रपति शिवाजी अशें म्हण्टात. शिवाजीन शिवराई आनी होन हीं नवीं नाणीं सुरु केली, अष्टप्रधान पद्दतीची प्रशासत पद्दत सुरु केली, नवें पंचांग काडलें, आनी राज्यवेव्हार कोश तयार केलो. शिवाजीक १६८०त मरण आयलें.
शिवाजीच्या मरणा उपरांत संभाजीन रायगडाचेर राज्याभिशेक करुन घेवन, राजकारभाराचीं सरळीं सुत्रां आपल्या हातांत घेतलीं. सेगीत णव वर्सां मोगल बादशाह औरंगजेब सिद्दी आनी पुर्तूगेज हांचेकडेन झूज दीत ताणें स्वराज्य तिगोवन दवरपाचे खूब यत्न केले. पूण दक्षिण कोंकणांत तो मोगल फौजेच्या हातांत सांपडलो. औरंगजेबान उपरांत हाल हाल करुन ताका मारलो.मोगल फौजेन, संभाजीची राणी येसुबाई आनी तिचो चलो शाहू हांकां दिल्लींत बंदखणींत दवरलीं. हे घडणुके उपरांत संभाजीचो धाकलो भाव राजाराम आपल्या कुटुंबासयत कांय विस्वासू सैनिकां वांगडा जिंजीकडेन पळून गेलो. हांगा ताणें राज्यभिशेककरुन घेतलो.थंय णव वर्सां मेरेन ताणें धांवपळीचे परिस्थितींत स्वराज्याची गादी राकली.संताजी घोरपडे, धनाजी जाधव, प्रल्हाद निराजी आनी हेरांनी मोगल फौजेआड गनिमी झुज उबारुन प्रतापगड, सिंहगड, पुरंदर आनी हेर किल्ले परत घेतले. पूण औरंगजेबान राजारामाचेर हल्ले करपाचें चालूच दवरिल्लें. उपरांत राजाराम आपल्या वांगड्यां सयत महाराष्ट्रा पळून आयलो. महाराष्ट्रांत परत आयले उपरांत राजारामान साताऱ्याक आपली राजधानी उबारली. हांगा आयले उपरांत रोखडोच तो दुयेंत पडलो आऩी ताका मरण आयलें.
