बजाज इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमँट स्टडीस’ सुरू केलें. महात्मा गांधी ताका ‘वेपारी राजपूत’ (मर्चंट प्रिन्स) म्हणटालो.
कमलनयन बजाज : (1915 – 72). जमनालाल आननी जानकी देवी हांचो पयलो पूत. 1957 – 70 ह्या काळांत तो लोकसभेचो वांगडी आशिल्लो. महात्मा गांधी राश्टीय स्मारक निधीचो तो एक विश्र्वस्त आशिल्ले. खादी आनी ग्रामोद्योग मंडळाचो वांगडी आनी निसर्गोपचार सल्लागार समितीचो तो तो अध्यक्ष आशिल्लो. हाचेभायर जायत्या समाजीक आनी शिक्षणीक संस्थांकडेन ताचो संबंद आशिल्लो. गांधीजीच्या तत्वाज्ञानाचेर आनी सिद्धांतांचेर ताचो खर विश्र्वास आशिल्लो.
ताणें आपल्ल्या पुर्विल्या उद्देगांत जायत्या सुदारणा केल्यो. तेचपरी विजेचौं उपरकरणां (बजाज इलेक्ट्रिकल्स), स्कूटर, तीनचाकी म्हाल व्हरपी गाडयो, रिक्षा (बजाज ऑटो), शिमीट (उदयपूर सिमेंट वर्क्स), आयुर्वेदीक वखदांची निर्मिती (आयुर्वेद सेवाश्रम लि.) हे उद्देग सुरू केले.
रामकृष्ण बजाज : (जल्म 22 सप्टेंबर 1923 मरण 21 सप्टेंबर 1942). जमनालाल आनी जानकीदेवी हांचो दुसरो पूत. चळवळींनी वांटो घेवपाखातीर ताणें शाळा सपडली. 1940 – 45 ह्या काळांत ताका जायते फावट बंदखण भोगची पडली. बच्छराज अँड कंपनी लि., हिंदुस्थान शुगर मिल्स लि., मॅचवॅल इलेक्ट्रिकल्स इंडिया लि., हर्क्युलीस हॉयस्ट लि. आदी कंपन्यांच्या अध्यक्षपदार ताणें काम केलां. मुकुंद आयर्न अँड स्टील लि. चो तो उपाध्यक्ष आशिल्लो. हाचेभायर महाराश्ट्र चेंबर ऑफ कॉमर्स (1964 – 68), काऊन्सिल फॉर फॅर बिझीनेस प्रॅक्टिसीस (1969 – 71), नॅशनल कमिटी ऑफ इंटरनॅशनल चेंबर ऑफ कॉमर्स (1978 – 79), इंडियन मर्चंट्स चेंबर (1979 – 80) आदी नामनेच्या संस्थांचो तो अध्यक्ष आशिल्लो. उपरांतच्या काळांत तो बजाज इंटर नॅशनल प्रा. लि., मुंबय हे कंपनीचो अध्यक्ष आनी वेवस्थापकीय संचालक म्हणून काम पळोवंक लागलो. ताणें ‘जपान की सैर’, ‘रुसी युवकोंके बीच’, अटंलांटिक के उस पार’ हीं हिंदी जाल्यार ‘द यंग रशिया’ आनी ‘सोशल रोल ऑफ बिझीनेस’ हीं इंग्लीश पुस्तकां बरयल्यांत. ‘काऊन्सील फॉर फेअर बिझीनेस प्रॅक्टीस हे संस्थाच्या मुखेल संस्थापकांमदीं तो आशिल्लो.
राहुल बजाज : (10 जून 19380. कमलनयन आनी सावित्री हांचो चलो. 1972 वर्सा सावन बजाज ऑटो लि. ह्या नामनेच्या स्कूटर निर्मिती कारखान्याचो अध्यक्ष आनि वेवस्थापकीय संचालक म्हणून काम पळयता. महाराश्ट्र स्कूटर्स लि. ह्या साताराच्या महाराश्ट्र शासन आनी खासगी क्षेत्र हांच्या हांच्या जोड क्षेत्रीय प्रकल्पाचें ध्यक्षपदय तोच सांबाळटा.
स्कूटर आनी तीन चाकी गाडयांची निर्मिती करपी ‘बजाज ऑटो लि.’, हो भारतातलो सगळ्यांत व्हड आनि संवसारांतलो दुसरो व्हड कारखानो. बजाज ऑटोन इ॥डोनेशिया आनि तैवान ह्या देशांनी आपल्या तंत्रीक आदारान स्कूटर निर्मितीचे कारखाने सुरू केल्यात. बजाज ऑटोन अस्तंत महाराश्ट्र विकास महामंडळाच्या आदारावरवीं साताराक महाराश्ट्र स्कूटर्स लि. ह्या नांवाचो जोड क्षेत्रीय कारखानो सुरू केलो.
भारतांतल्या सगळ्यांत पोरन्या साकार कारखान्यांतल्या हिंदुस्थान शुगर मिल्स हातूंतल्यान अजुनूय दर वर्सा साकरीचें उत्पादन जाता. तशेंच, सुमार 18 लाखांवयर गॅलन उद्देगीक आल्कोल हांचेंय उत्पादन जाता. ह्याच कारखान्याच्या ‘उदयपूर सिमेंट वर्क्स’ हे कंपनीवरवीं शिमिटाचें उत्पादन जातालें. उदयपूर, हैदराबाद आनी वाराणासीचे बजाजाचे ‘आयुर्वेद सेवाश्रम’ कंपनींतल्यान सौदर्य प्रसाधनां, आयुर्वेदीक वखदां हांचें उत्पादन जाता. ‘बजाज टेंपो’ ह्या कारखान्यांतल्यान ‘मॅटॅडोर’ वाहनांची निर्मिती जाता. बजाज इलॅट्रिकल्स ही कंपनी दिवे, पंखे, फिटिंग्स, घरांतलीं उपकरणां, शेतीखातीर लागपी मोटर, पंप, आदी वस्तूंचे उत्पादन करता. मॅचवेल इलेक्ट्रिकल्स (इंडिया) लि. हो कारखानो सगळ्या तरांच्या विजेच्या पंख्यांचें तशेंच ‘ऍल्युमिनियम प्रॅशर डाय-कास्ट, उपकरणांचें उत्पादन करता. ‘हिंद लॅम्प्स’ (स्थापना – 1951) हातूंतल्यान ल्हान आकाराच्या, स्वयंप्रकाशी दिव्यांचें उत्पादन जाता.
बजाज उद्देग समुहान भौशीक घर्मादायाखातीर सुमार दोन कोटी वयर रुपयांचो उपेग केला. 1976त रामकृष्ण बजाज हाणें जमनालालाचे यादीक स्थापना केल्यात 50 लाख रुपयांच्या ‘जमनालाल बजाज प्रतिश्ठान’ हाचेवरवीं समाजसेवा, विज्ञान, तंत्रविद्या हांची गांवगिऱ्या वाठारांनी उदरगत घडोवन हाडपी तशेंच बयलो, भुरगीं हांचे उदरगती खातीर विशेश प्रकाराचें कार्य करपी संस्थांक आनी मनशांक दरेकीं एक लाख रुपयांचो पुरस्कार दिवपाची वेवस्था केल्या. कों. वि. सं. मं.
बटलर, निकोलस मरी : (जल्म 2 एप्रिल 1862, एलिझाबॅथ – न्यू जर्सी मरण 7 डिसेंबर 1947, शिकागो).
एक अमेरिकन शिक्षणतज्ञ आनी शांततायेच्या नोबॅल पुरस्काराचो सहमानकारी. ताचो जल्म एका गिरेस्त कुटुंबांत जालो. न्यूयॉर्कांतल्या कोलंबिया म्हाविद्यालयांतल्यान बी. ए (1882) आनी पीएच्. डी. (1884) ह्यो पदव्यो घेतकच बर्लिन आनी पॅरिसाक वचून ताणें तत्वज्ञानाचो खास अभ्यास केलो. तेउपरांत कोलंबिया महाविद्यालयांत वेगवेगळ्या पदांचेर ताणें काम केलें. फुडें थंयच तत्वज्ञान विशयाचो प्राध्यापक आनी मुखेल म्हणून ताची नेमणूक जाली (1890).
शिक्षणपद्दत हो ताचे आवडीचो विशय आशिल्लो. 1886 - 91 ह्या काळांत व्हड यत्न करून ताणें शिक्षकांखातीर एक प्रशिक्षण संस्था स्थापन केली. हीच संस्था फुडें न्यूयाँर्कांत ‘टिचर्स कॉलेज ऑफ कोलंबिया’ ह्या नांवान प्रसिद्दीक आयली. जॉन विल्यम बर्जेसच्या पालवान ताणें कोलंबिया महाविद्यालयाचें रुपांतर कोलंबिया केलें आनी ताचो
