खता’ (1930) हें आसून ताका इनामूय मेळ्ळें. त्याच वर्सा ताणें ‘अनारकली’ हें इतिहासीक नाटक बरोवन रंगमाचयेर हाडलें आनी तें खूब गाजलें.
नाटकां उपरांत मलकाणीन एकांकिका बरयल्यो. ‘पाप जोकी तो’ हे एकांकिकेंत ताणें तरगेपणांतले, कुड्ड्या मोगाचे परिणाम चितरायल्यात. ही ताची एकांकिका खुबूच गाजली. ताच्यो हेर कांय एकांकिका अशो आसात : ‘पंज नंढा नाटक’ (1937), ‘पंगती पर्दा’ (1938), ‘जीवन चहचिटा’ (1957), ‘सुडखबीता ज्या टिम्कनि’(1963).
मलकाणीन कांय कवितांचेय अणकार केले. रवींद्रनाथ टागोराच्या गार्डनर आनी गीतांजली तल्या वेंचीक कवितांचो ताणें अनुक्रमान प्रीतिजा गीत (1940) आनी गीतांजलि (1942) ह्या नांवान सिंधीत पद्य अणकार केला.
‘अदबी उसूल’ (1950) हो ताचो चिंतनपर असो दर्जेदार समीक्षाग्रंथ आसा. ‘पधिमी यात्रा’ (1963) हो ताचो भोंवडे-वर्णनाचेर बरयल्लो ग्रंथ आसा. ‘सिंधी नसुर जी तारीखः 1947 ताई’ (1968) ह्या ताच्या सिंधी साहित्य इतिहासाचेर बरयल्ल्या ग्रंथाक साहित्य अकादेमीचो पुरस्कार फावो जालो. ‘साहित्यकारनिजूं सिमिर्त्यूं’ (1979) ह्या ग्रंथांत ताणें आपले जिणेंतल्यो यादी एकठायल्यात.
सातत्यान सुमार साठ वर्सां बरोवप, अभिनय, दिग्दर्शन आनी अध्यापन ह्या मळांचेर ताणें आपलें नांव कायम राखलें. सिंधी साहित्यांत ताका मानाची सुवात आसा. - कों. वि. सं. मं.
मलबार :
भारताचे अस्तंत दर्यादेगांपैकीं गोंयचे दक्षिणेकडले दर्यादेगेक ‘मलबारची दर्यादेग’ अशें म्हण्टात.
लांबाय सुमार 885 किमी. उण्यांत उणी रुंदाय 113 किमी हाचे उदेंतेक अस्तंत घाटाचे दोंगर जाल्यार अस्तंतेक अरबी समुद्र आसा.
पोरन्या भारतीय भाशांतल्या ग्रंथांनी ‘मलबार’ चो उल्लेख चडसो मेळना. हें उतर परकी भोंवडेकारांचे बरपावळींत चड करून मेळटा. मणिबार, मिनीबार, मलाईबार अशीं मलबार उतराचीं हेर रुपां मेळटात.
सुरवेकसावन हांगा ल्हान ल्हान राज्यां आशिल्लीं. इ. स. पयलीं पयल्या शेंकडयासावन हांगासल्ल्या चडशा वाठारांचेर चेर वंशाचें वर्चस्व आशिल्लें अशें म्हण्टात. भारताक भेट दिवपी पयलो किरिस्तांव पाद्री सेंट थॉमस हो इ. स. 52 त मलबारचे दर्यादेगेर आयिल्लो अशें सांगतात. पांचव्या ते सातव्या शेंकडयाच्या सुमाराक ह्या वाठारांत सामुरी ह्या कोचीनच्या राजाचीं आनी हेर संस्थानिकांचीं राज्यां आशिल्लीं. 1498 ते 1503 ह्या काळांत पुर्तुगेजांनी हांगासर येवन जायतीं व्यापाराचीं केंद्रां उबारलीं. सतराव्या शेंकडयांत डच आनी अठराव्या शेंकडयांत फ्रेंच लोक हांगासर आयले. अठराव्या शेंकडयाच्या निमाणें हो वाठार ब्रिटिशांच्या शेकातळा गेलो.
मलबार दर्यावेळेचे अस्तंतेकडल्यान उदेंतेमेरेन तीन वांटे जातात. 1)अस्तंतेकडली रेंवाट, ताडाच्या झाडांनी भरिल्ली कमी उंचायेची दर्यादेग, 2) उदेंतेकडलो खर देंवतेचो वाठार आनी 3) ह्या दोनांयमदली सपाट आनी सुपीक जमनीची अशीर देग.
अस्तंत घाटांत उगम जावपी जायत्या न्हंयांचे प्रवाह हांगासल्ल्यान व्हांवतात. कोचीन, कालिकत, हीं हांगाचीं मुखेल बंदरां. उदेतेकडल्या दोंगराळ वाठाराची उंचाय 900 मी. आसा. नैर्ऋत्य मोसमी वाऱ्याच्या काळांत निर्माण जावपी दर्याच्या ल्हारांपसून दर्यादेगेर सगळ्याक रेंवाट पट्टे तयार जाल्यात. ह्या रेंवाट पटयांचेर भरपूर माड आसात.
हांगासर 200 ते 500 सेंमी. पावस पडटा. उदेंतेकडल्या दोंगराच्या देंवतेवाठारांत पावसाचें प्रमाण 500 सेंमी. परसूय चड आसा.
तांदूळ मसाल्याचे पदार्थ, मिरी, रबर, सिंकोना, कॉफी हीं हांगासल्लीं मुखेल पिकां. माड आनी ताडाचीं झाडां चडकरून दर्यादेगेर मेळटात. दर्यावेळेर नुस्तें मारपाचो धंदो व्हडा प्रमाणांत चलता. मलबारचे दर्यादेगेर चड करून दक्षिण भागांत दाट लोकवसती आसा.
भारताच्या स्वातंत्र्याउपरांत राज्य पुनर्तचणुकेवेळार हो वाठार कर्नाटक-केरळ राज्यांनी वांटून गेला. - कों. वि. सं. मं.
मलय :
1)मलयगिरी : दक्षिण भारतांतलो एक पुर्विल्लो पर्वत. ह्या पर्वताक ‘चंदनगिरी’ ह्या नांवानूय वळखताले.
मलई (मळे) म्हणजे दोंगर ह्या मूळ द्रविडी उतरावयल्यान ‘मलय’ हें संस्कृत उतर वापरांत आयलें.
पुराणांतल्या उल्लेखावयल्यान अस्तंत घाटाचो दक्षिणेकडलो भाग म्हणजे मलयगिरी अशें मानतात. भवभूतीच्या महावीर चरित्रांतल्या उल्लेखावयल्यान मलयगिरी कावेरी न्हंयेचे दक्षिणेक आशिल्लो अशें दिसता. अग्नी, कूर्म, विष्णु ह्या पुराणांतल्या उल्लेखांवयल्यान सद्याच्या कोईमतूर खिंडीपसून ते दक्षिणेक कन्याकुमारीमेरेन पातळिल्ल्यो. त्रावणकोर आनी कार्डमम् दोंगुल्ल्यो म्हणजे मलयगिरी आसुंये. अस्तंत घाटांत उगम जावपी ताम्रपर्णी आनी कृतमाला ह्या न्हंयांचो उगम मलय पर्वताचेर जाता असो उल्लेख मार्कंडेय, वायू आनी मत्स्य ह्या पुराणांत मेळटा हाचे वयल्यान ह्या घाटाचो दक्षिणी भाग म्हणजे मलयगिरी अशें म्हणपाक आदार मेळटा. पार्जिटरच्या मताप्रमाण अस्तंत घाटांतल्या निलगिरी पासून ते दक्षिणेक कन्याकुमारीमेरेनची दोंगराची रांक म्हणजे मलयगिरी.
