पच्चमलयाळप्रस्थानम् नांवाचो एक काव्यप्रकार बरयल्लो. हातूंत संस्कृतांतले सगळे शब्द सोडून फक्त द्रविड भाशेंत निर्माण जाल्ले शब्द वापरिल्ले. पूण ह्या प्रकारांत व्हडलेंशें साहित्य निर्माण जालें ना. ह्या काळांतले कवी अशे आसात- वेणूमणी अच्छन नंपुतिरी (1817-91), ताचो चलो वेण्मणी महन् नंपुतिरी (1844-93), पूंतोट्टम अच्छन नंपूतिरी (1821-65), पूंतोट्टम महन् नंपूतिरी (1857-1946) आनी कोटुंगळ्ळूर राजवाडयांतले हेर कवी. ह्या कवींतल्या चौगांनी वैशिकतन्त्रम् ह्या काव्याक अणसरून अंबोपदेशम् नांवाचें दर एकी एक काव्य रचलें. कविभारतम्, कविरामायणम्, कविपुष्पमाला, कविमृगावलि आनी कविपक्षिमाला ह्या गंथांवरवीं ह्या कवींनी महाभारत आनी रामायण हांच्यांतल्या पात्रांकडे तशेंच फुलां पशू आनी पक्षी हांचेकडेन तुळा केल्या. पूरप्रबंधम् हो ह्या कवींचो एक प्रतिनिधिक असो ग्रंथ.
कुंचिक्कुट्टन् तंपुरान ह्या कवीक फकत 48 वर्सांची पिराय मेळून लेगीत ताणें काव्याच्या मळार मोलादीक वावर केला. ताणें हरिवंशासयत पुराय महाभारताचें मलयाळमांत रुपांतर केलें. श्लोकाक श्लोक आनी गद्याक गद्य ह्या स्वरुपाच्या एक लक्ष पंचवीस हजार श्लोकांचें हें भाशांतर ताणें 874 दिसांच्या काळांत पुराय केलें. ह्या वावराखातीर ताका ‘केरळव्यासन्’ ही उपाधी मेळ्ळी.
फुडल्या काळांत इंग्लीश शिक्षणाचो प्रसार, ख्रिस्ती धर्माच्या प्रसाराखातीर ख्रिस्ती धर्मप्रचारकांनी केल्ले उपक्रम, शबद्कोश, व्याकरण, भाशा-साहित्याचो इतिहास आनी विश्र्वकोश ह्या सारक्या संशोधन साधनांची निर्मिती, दिसाळीं, नेमाळीं हांची सुरवात, पाठयपुस्तक समित्यांची स्थापना, विज्ञान आनी तंत्रज्ञान हांची उदरगत, उद्देगिकिकरणाचो प्रसार, समाजीक आनी राजकीय जागृती आदी घटकांक लागून आर्विल्लें मलयाळम् साहित्य तयार जालें.
आयिल्यम तिरुनाळ रामवर्मा (1832-80) ह्या त्रावणकोरच्या महाराजाच्या मोनकेतनचरितम् आनी भाषाशाकुंतलम् ह्या ग्रंथांवरवी आर्विल्ले धर्तेचेर जाल्ली गद्याची उदरगत दिसून येता. ताचोच उत्तराधिकारी विशाखम तिरुनाळ हाणें साहित्याक उत्तेजन दिवन स्वता लिखाण केलें. बेंजामिन बेले (1805-71), जोसेफ पीट, रिचर्ड कॉलिन्स आनी जॉर्ज मार्थन आदी धर्मप्रचारकांनी गद्याचे उदरगतीक हातभार लायलो. पूण आर्विल्ल्या मलयाळम् साहित्यांत मोलादीक भर घाली ती डॉ. हेरमान गुंडर्ट (1814-93) ह्या जर्मन धर्मप्रचारकान. ताणें 20 परस चड ग्रंथ बरयले. तातूंत मलायळम्-इंग्लीश शब्दकोश, मलयाळम्चें व्याकरण आनी पाठमाला हे म्हत्वाचे ग्रंथ. वैक्कम पाच्चू मूत्ततू (1814-83) हाणें बरयल्लें मलयाळम्चें व्याकरण (1876) तशेंच, कोवुण्णी नेडुंगडी (1831- 81) हाणें बरयल्लें केरळकौमुदी (1878) हेवूय म्हत्वाचे ग्रंथ आसात.
आर्विल्लो काळखंड :
काव्य मलयाळमातलीं महाकाव्यां हीं नवअभिजाततायवादाची निर्मिती आसा. अळकत्तू पद्मनाभ कुरुप (1869-1932) हाणें रामचन्द्रविलासम् नांवाचें मलयाळमांतलें पयलें महाकाव्य बरयलें. ताचे उपरांत उळ्ळूर एस्. परमेश्र्वर अय्यर (1877-1949) हाचें उमाकेरळम् पंतळम् केरळ वर्मा हाचें रुक्मांगदचरितम्, वळ्ळत्तोळ नारायण मेन्न (1878 – 1958) हाचें चित्रयोगम् आनी के. सी. केशव पिळ्ळा हाचें केशवीयम् हीं महाकाव्यां म्हत्वाचीं आसात. हाचेभायर संस्कृतांतलीं म्हत्वाचीं अशीं सगळीं महाकाव्यां मलयाळमांत अणकारप जाल्यांत. मल्याळी कवींनी संस्कृतांतय कांय महाकाव्यां बरयल्यांत.
स्वच्छंदतायवादाची चळवळ सुरू जातकच भावगीतांचेच निर्मितींत वाड जायत गेली. ते नदरेन केरळवर्मा वलियकोयिल तंपुरान (1845-1914) हाची ‘दैवयोगम्’ ही काव्यरचना उल्लेख करपा सारकी आसा. के. सी. केशव पिळ्ळा हाची ‘आसन्नमरण चिन्ताशतकम्’ (एका मरणाधडेर पाविल्ल्या मनशाचीं चितनां), हाच्या काव्यांतल्यान स्वच्छंदतायवादी काव्याचें आत्मतत्व ठळकपणान दिसून येता. स्वच्छंदतायवादी आंदोलनाचें खरें पडबिंब कुमारन आशान, उळ्ळूर एस. परमेश्र्वर आनी वळ्ळतोळ नारायण मेनन ह्या त्रिमुर्ती कवींत दिसून आयलें. ए. आर. वर्मा. हाणें ‘मलयविलासम्’ नांवाचें काव्य बरोवन ह्या आंदोलनाक सैध्दांतिक अधिश्ठान मेळोवन दिलें.
फुडें मलयाळमांत विलापिका हो काव्यप्रकार भावगीतांची एक शाखा म्हूण विकसीत जालो. सी. एस्. सुब्रह्माण्यन् पोट्टी (1875- 1954) हाची ओरु विलापम् ही ह्या प्रकारांतली पयली विलापिका. तशें पळोवंक गेल्यार कुमारन आशान हाचें वीण पुवू (1907) हें काव्य एके नदरेन एक विलापिकाच. हेभायर व्ही.सी. बालकृष्ण पणिक्कर (1889-1915) हाची ओरु विलापम् नालप्पाट्टू नारायण मेनन (1887-1954) हाची कण्णुनीर-तुळ्ळि, के. के. राजा (1893-1968) हाची बाष्पांजलि, कुमारन आशान हाची प्ररोदनम् आनी बालमणी अम्म हाची लोकांतरंगळिल् ह्यो मलयाळमांतल्यो म्हत्वाच्यो अशो विलापिका.
वयर उल्लेख केल्ले त्रिमुर्तींतलो वळ्ळत्तोळ हाणें अभिजातवादी कवी म्हूण आपले काव्यरचनेक सुरवात केली खरी, पूण उपरांत तो स्वच्छंदतायवादी जालो. साहित्यमंजरी नांवाचो बारा भागांत आशिल्लो ताचो भावगीतांचो झेलो उल्लेख करपासारको आसा. ताचे अनुयायी नालप्पाट्टू नारायण मेनन, कुट्टिप्पुरत्तू केशवन नायर, जी शंकर कुरूप, वेण्णिक्कुळम् गोपाल कुरुप, पी. कुंजिरामन नायर, पाल नारायणन नायर, एम्. पी. अप्पन् आनी बालमणी अम्म हे कांय उल्लेख करपासारके कवी आसात. हांतूत ‘जी’ ह्या नांवान नामना आशिल्लो जी. शंकर कुरुप (1901- 78) हाणें गूढवाद, प्रतीकवाद, वास्तववाद आनी प्रागतिक वास्तववाद ह्या प्रकारांतलें लिखाण केलां. 1965 वर्सा ताका पयलो ज्ञानपीठ पुरस्कार मेळ्ळो. उपरांतच्या काळांत एटप्पळ्ळी राघवन् पिळ्ळा