tary Theory of Nuclear Shell Structure हो ग्रंथ बरयलो आनी तो 1955त उजवाडाक आयलो.
अणुकेंद्राच्या कवच प्रतिमानाचो (Model ) सोद आनी ताच्या आदारान वेगवेगळ्या अमुकेंद्रीय गडणुकांचें मांडिल्लें स्पश्टीकरण हाचेखातीर मायर हाका योहानेस हान्स डानियल येन्झेन आनी यूजीन पॉल विग्नर हांच्या वांगडा 1963 वर्साचो बौतिकशास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार फाव जालो. नोबॅल पुरस्काराची अर्दी रक्कम मायर आनी येन्झेन हांकां नी अर्दी विग्नर हाका वांटून मेळ्ळी.
-कों.वि.सं.मं.
मायरहोफ, ओटो फ्रिट्झः ( जल्मः 12 एप्रिल 1884, हॅनोव्हर –जर्मनी, मरणः 6 ऑक्टोबर 1951, फिलाडेल्फिया ).
अमेरिकन जीवरसायनशास्त्रज्ञ. ताणें हायडलबर्ग विधापिठाची एम्.डी. पदवी 1909त मेळयली. सुरवेक ताका मानसशास्त्र आनी तत्वगिन्यान ह्या विशयांची आवड आशिल्ली . पूण ओटो व्हारबुर्ख ह्या जीवरसायनशास्त्रज्ञाची भेट जातकच ताच्या प्रभावाक लागून मायरहोफ हाचें लक्ष शरीरक्रियाविज्ञानाकडे गेलें. 1909-24 ह्या काळांत ताणें ताणें कील विधापिठांतल्या इन्स्टिट्यूट ऑफ फिजिऑलॉजींत संशोधन आनी अधयापक केलें. उपरांत 1924-29त ताणें वर्लिन-डालेम हांगाच्या कैसर व्हिल्हेल्म इन्स्टिट्यूट फॉर बायॉलॉजींत काम केलें. 1929त तो हायडल्बर्ग हांगाच्या कैसर व्हिल्हेल्म इन्स्टिट्यूट फॉर मेडिकल रिसर्च हे संस्थेच्या सरीरक्रियाविज्ञान विभागाचो संचालक जालो.
नाझींच्या उदयाउपरांत हेर ज्यू शास्त्रज्ञांप्रमाण 1938त ताका जर्मनी सोडची पडली आनी तो पॅरिस हांगाच्या इन्स्टिट्यूट ऑफ फिजिकोकेमिकल बायॉलजी हे संस्थेंत काम करूंक लागलो. पूण जर्मनीन फ्रासाचेर घुरी घालतकच 1940त थंयच्यान मायरहोफ हाका भायर सरचें पडलें. 1940 चे अखेरेक तो अमेरिकेक गेलो आनी थंय ताणें पेनसिल्व्हेनिया विधापिठाच्या स्कूल ऑफ मेडिसीनांत सरीरक्रियाविज्ञानीक रसायनशास्त्राचो संशोधन प्रध्यापक म्हूण अखेरेमेरेन काम केलें. 1948त ताता अमेरिकेचें नागरिकत्व मेळ्ळें.
ताणें स्नायुंच्या आकुंचनांतल्या रसायनीक आनी शरीरक्रियात्मक प्रक्रियांचो अभ्यास केलो. खास करून ताणें ऑक्सिजनच्या व्ययाच्या संदर्भांत स्नायुंतलें ग्लायकोजेन आनी लॅक्टिक अम्ल हांच्यांतल्या बदलांविशीं संशोधन केलें. स्नायुंच्या आकुंचनांत ऑक्सिजनचे गैरहजेरींत स्नायुंतल्या ग्लायकोजेनाचें लॅक्टिक अम्लांत रुपांतर जाता, अशें 1919त ताणें दाखयलें. ऑक्सिजन आसता तेन्ना सुमार एक पंचमांश लॅक्टिक अम्लाचें ऑक्सिडीभवन जावन कार्बन डाय-ऑक्सायड नी दक तयार जाता आनी ह्या ऑक्सिडीभवनांत निर्माण जाल्ली ऊर्जा उरिल्ल्या लॅक्टिक अम्लासावन
परत ग्लायकोजेन तयार करपाक उपेगी पडटा, अशें मायरहोफ हाका दिसून यलें. ह्या सोदाक लागून स्नायुंच्या आकुंचनात आनी तो मूळ अवस्थेंत परत येतना जावपी उश्णता बदलाचें स्पश्टीकरण दिवपाक रसायनशास्त्रीय बुन्याद उपलब्ध जली आनी हाचोच हिल हाणें खास अभ्यास केलो. कार्बोहायड्रेटांच्या चयापचयांतलीं एंझाइमां आनी कोशिकांतलें ऑक्सिडीभवन हांचेविशींय मायरहोफ हाणें म्हत्वाचें संशोधन केलें.
ऑक्सिजनाचो व्यय आनी स्नायुंतल्या लॅक्टिक अम्लाचो चयापचय हातुंतल्या सहसंबंदांच्या सोदाखातीर ताका आर्चिबॉल्ड व्हिव्हिँन हिल हाच्या वांगडा 1922 वर्साच्या शरीरक्रियाविज्ञान आनी वैजकी विशयांतलो नोबॅल पुरल्कार फाव जालो.
-कों.वि.सं.मं.
माया 1- भारतीय तत्वगिव्यानांतली एक कल्पना . जें ना वा जें असत्य तें आसा वा सत् दिसप हाका माया म्हण्टात. ह्याच अर्थांतल्यान मायावी म्हळ्यार भुलोवणो हें विशेशण वेव्हारांत चलता. निर्लक्षण अशा ब्रह्यापसून सलक्षण अशा जगताची उत्पती जाली. तशेंच एकमेव द्दितीय अशा ब्रह्यांतल्यान नानाविध अशी सृश्ट निर्माण जाली. हाचो सोद आनी बोध घेवपाखातीर माया ही कल्पना आदार करता. हे कल्पनेचो जायत्या तत्वगिन्यानी लोकांनी आपले परीन अर्थ लायला.
शंकराचार्याच्या मताप्रामाण माया आनी अविधा हांचेमदीं फरक ना. ताची माया ही अनिर्वचनीय आसा. ती सत्य ना आनी असतय ना, भिंगय ना आनी अभिंगय ना . ती
म्हान अदमत आसून तिचे संबंदी कितेंय भाश्य करप पलतडची ती अनिर्वचनीय आसा. माया ही सत्य आनी असत्य हांचें अघटित मिश्रण करता आनी एक वेगळोच भास निर्माण करता. जें ना तें आसा अशें समजप हाकाच माया म्हण्टात, अशें योग वशिश्टांत सांगलां. माया आनी अविधा हांकां न्हयकारून ब्रह्म हेंच एकमेव व्दितीय अशें सत् आसा आसो सिध्दांत वशिश्टान मांडलां.ह्या मताप्रमाण जीव जगत आनी ईश्र्वर हांचे भान हें मायावी आसा. पंचदशेंत दोन गूण सांगल्यात. सत्व गुणांची शुध्दी (माया) आनी अशुध्दी (अविधा) ह्या मताप्रमाण शुध्द सत्वप्रधान प्रकृतीक माया म्हण्टात आनी अशुध्द सत्वप्रधान प्रकृतीक विधा म्हण्टात.
गौडपादाचार्यान आपलें कारीकेंत मायावादाक स्पश्ट स्वरुपांत प्रगट केला. रामानुजाचार्य मायेक वेगवेगळे पदार्थ तयार करपी त्रिगुणात्मक प्रकृती मानता. तर मध्वाचार्य आनी वल्लभाचार्य तिका भगवंताची इत्सा वा शक्ती मानता. संतांनी विशेश करून निर्गुणी संतांनी जिवाशिवाचें मिलन करपाक आडखळ हाडपी प्रवृती म्हूणून मायेक संबोधक्या.
-कों.वि.सं.मं.
