Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/678

From Wikisource
This page has not been proofread.

माया-2: एक अमेरिकन इंडियन लोकांच्या बोलींपैकीं एक बोली समुह.

-कों.वि.सं.मं.

माया-3: अमेरिकन खंडांतली एक प्राचीन संस्कृती.

-कों.वि.सं.मं.

मारतँधुगार, रॉझेः ( जल्मः 23 मार्च 1881, नय्यी-स्युर- सेन, मरणः 22 ऑगस्ट 1958, बेलेम).

नोबॅल पुरस्कार फाव जाल्लो नामनेचो फ्रेंच कादंबरीकार. ताणें पॅरिसच्या एकॉल दे शार्त हे शिक्षणसंस्थेंत पुराभिलेखशास्त्राचें अधेययन केलें. दव्हनीर (1909) ही तची पयली कादंबरी उजवाडाक आयली. पूण ताका कादंबरीकार म्हूण नामना मेशी ती ताच्या झां बारूआ हे कादंबरीक लागून फ्रासांत गाजिल्ल्या ड्रायफस प्रकरणाचेर ही कांदबकी आसून तातूंत नीती आनी धर्माविशींचे प्रस्न आसात. फुडें ले तिबो (8खंड, 1922-1940) इंग्लींश अणकारः द वर्ल्ड ऑउ द तिबोज 91939-41) ही कादंबरी उजवाडाक आयली आनी ताका संवसरीक नामना मेळ्ळी .हे कांदंबरी वरवीं ताणें पयल्या महाझुजाच्या आदल्या आनी उपरांतच्या फ्रेंच समाजजिणेंचें वास्तवदर्शन घडयलां. मनीस जातीक भेडसावपी जायत्यो अडचणीय हे कादंबरीत दिसून येतात. व्हड रशियन साहित्यिक लीओ टॉलस्टॉय हाच्या वॉर अँड पीस हे कादंबरीचो मारतँधुगारचेर चड प्भाव दिसून येता. La Confidence Africaina( 1931) आनी ला व्हियेंय फ्रास (1933, इंग्लीश आणकारःद पोस्टमन , 1954) ह्यो ताच्यो हेर दोन कादंबर्यो उल्लेख करपासारक्यो आसून, ह्या कादंबर्यांवरवीं ताणें फ्रेंच गांवगिर्या जिणेंच्या प्रत्ययकारी दर्शन घडयलां. ले सुव्हनीर धु कॉलॉनेल द मोमॉर ही ताची कादंबरी अर्दकुटीच उरली. समाजीक वास्तव आनी मनीस हांच्या मदल्या संबंदांचो सोद, वस्तूनिश्ठता तशेंच भरपूर तपशील दिवपाची प्रवृती हीं ताचे कादंबरीची कांय उल्लेख करपासारकीं खाशेलपणां.

ल तेस्तामां धु पॅर लल(1920) ह्या ताच्या नांटकांत फ्रेच गांववगिरे जिणेचें उपरोधात्म चित्रण केलां. La Gontie आनी Vn taciturne ( 1931) हीं चांची हेर दोन नांटकां.साहित्य आनी कला ह्या विशयांचेर आदारिल्ल्या नुव्हॅल रव्ह्यू फ्रासॅझ ह्या नेमाळ्यावरवीं तो बरप करतालो. ह्या नेमाळ्याचो मुखेल संस्थापक आनी नामनेचो फ्रेंच साहित्यीक आद्रे झीद हो ताचो इश्ट आशिल्लो. Notes Sur Andre Gide (1951) ह्या पल्या ग्रंथांत ताणें झीदची तोखणाय केल्या .1937 वर्साचो साहित्याचो नोबॅल पुरस्कार दिवन ताच्या साहित्यिक वावराचो भोवमान जाला.

-कों.वि.सं.मं.


मारवाडीः मळची राजस्थानांतली एक जमात. राजस्थानातल्या जोधपूरच्या लोकांक मारवाडी म्हणटात. जोधपूराक मारवाड म्हणूनय वळखतात. मारवाड हो सब्द मरुवार ह्या मरुस्थलवाचक शब्दाचो अपब्रंश.

मारवाडी लोक भारताच्या सगळ्या वाठारांत पातळिल्ले आसात. तांचो मुखेल वेवसाय वेपार. तांचीं चडशीं वाणसानाचीं दुकानां आशिल्ल्यान तांकां वाणी म्हूण वळखतात. तांच्यांत अग्रवाल, ओसवाल ,पोरवा, मेश्री अशो जायत्यो जाती आसात. तशेंच ब्रह्मणूय आसात. पुर्विल्ल्या स ऋषींपसूक आपली उत्पत्ती जाली., असो समज आशिल्ल्यान तांच्यांतले ब्राह्मण स्वताक छज्ञती ब्रह्मण म्हण्टात ते पोटजातींचीं नांवा अशीः दध्यवस, गुजरगौड, खडेलवाल पारीख, शिरवळ आनी सारस्वत . तांच्यांत लग्नसंबंद जायनात. पूण तांची रीत, भाशा हांचेवयल्यान ते मुळांत एकेच जातीचे दिसतात.

महाराष्ट्रांत तंची वसंती खूब आसा. तातूंतले कांय जैन तर कंय वैष्मव आसात. गिरीचो बालाजी हो वैष्णवांचो देव.

मारवाडी लोक कशटी शांत नी वेव्हारी आसतात. वेपारावांगडाच सावकारी नी दलाली तांकां बेस बरी जमता. तांची भास मारवाडी. तांचो आहार शिवराक आसून दाळ, रोटी आनी तूप हें तांचें मुखेल अन्न.

जाट मारवाडी म्हूण एक जात आसा. हे जातीचे लोक मासांहारी आसात आनी ते शेतकाम करतात.

-कों.वि.सं.मं.

मारसकोळे, गुलाबराव भीवजीः( जल्मः 1919, शिवनगांव, नागपूर). सुटकेझुजारी. ताणें भारत छोडो आंदोलनांत तशेंच बैदराबाद चळवळींत वांटो घेतिल्लो. 1955 वर्सा पणजी हांगा सत्याग्रहांत ताणें वांटो गेतिल्लो तेन्ना पुर्तुगेज पुलिसांकडल्यान ताका खूब मार पडलो. 1985 वर्सा महाराष्ट्र सरकारान सन्मानप6 दिवन ताचो भोवमान केलो.

-कों.वि.सं.मं.

मारिया, जुजो मानेएल द जेजूसः ( जल्मः धावजी गोंय , मरणः 1800).

ख्रिसती धर्म फुडारी . तो आगुस्तीनीयन पंथाचो वांगडी आशिल्लो. तत्वगिन्यान आनी धर्मशास्त्र ह्या विशयाचो तो गोंयांत प्रध्यापक आशिल्लो . 1788 वर्सा तो मिलापूर ह्या वाठारांतलो बिशप जालो.

-कों.वि.सं.मं.