स्विडीश अकादमीचेर वेंचून येवपी (1949) हो कामगार वर्गांतलो पयलो साहित्यकार आशिल्लो. बापूय मरतकूच पिरायेच्या सातव्या वर्सा ताणें आपलें घरदार सोडलें आनी एका वाळेस (Vagabond ) भुरग्या प्रमाण जळीमळीं भोंवपाक लागलो. उपरांत कांय तेंप तो घरकाम करपी नी तारवटी म्हूण वावूरलो.
ताची ह्या तेंपावयली गरीबी, कश्टी जीण आनी हिणसावणे खीण ताणें Naussiorna blomma (Flowering Netttle 1935) आनी Vagen ut (way out 1936) ह्या दोन आत्मचरित्रिक कादंबरींनी मांडल्यात ताचीं मनार परिणाम करपी भोंवडे वर्णनां Resor utan mael (1932, Aimless Journeys) आनी Kap Farvael (1933,Cape farewell) हातूंत रंगयल्यात. Passed(1945, Trade wind) आनी vaegen till klockrike (The Road, 1955) हीं तांचीं नांवाजिल्लीं पुस्तकां आसात. Aniara (A Review of man is Time of Space) ही ताची अंतरिक्षयानांत स्वैर कल्पना मांडिल्ली कविता त्या वेळार खूब गाजली. उपरांत स्विडीश संगितकार कार्ल बिर्गर ब्लोमा हाणें हे कवितेंचें गितनाटयांत रुपांतर केलें. 1974त ताका साहित्याखतीर आशिल्लो नोबेल पुरस्कार जॉन्सन ह्या दुसर्या स्विडीश लेखकावांगडा वांटून मेळळो.
-कों.वि.सं.मं.
मार्टीन्स, डॉ. जुझे फ्रंसिश्कु शाव्हियेर आन्तोनियुः (जल्मः 12 ऑगस्ट 1920, सालव्हादोर दु मुन्दु).
सुटकेझुजारी. ताणें वैजकी शास्त्रामंत पदवी मेळयली आनी वैजकीचो वेवसाय करूंक लागलो. नॅशनल काँग्रेस गोंय हे संघटनेचो तो वांगडी आसलो. 1942त कर्नाटक कॉलेजींत शिकता आसतना ताणें धारवाड हांगा जाल्ल्या सत्याग्रहांत वांटो घेतिल्लो.
पैठण-विठ्ठोणाहांगा आपल्या घरा ताणें वांगड्याची बसका आपोवन 2ऑक्टोबर 1954 सावन सत्याग्रह करपाचो बेत आंखलो. पुर्तुगेज पुलिसांक तांच्या ह्या कर्तुपाची सुलूस लागिल्ल्यान 27जून 1954 दिसा ताका अटक केली. प्रादेशिक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून ताका आठ वर्सा खर बंदखण दोन वर्सां आनी दंडआनी 20 वर्सां खातीर ताचे राजकीय हक्क काडून घेवपाची ख्यास्त फर्मायली. चार वर्सां ख्यास्त भोगतकच ताची आग्वाद बंदथणींतल्यान सुटका जाली.
गोंय सुटके उपरांत बारदेस तालुका काँग्रेस समितीचो अध्यक्ष म्हूण तो वेंचून आयलो. साल्व्हादोर दु मुन्दु हे ग्रामपंचायतीचो पंच तो वेंचून आसलो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केला. 18 जून 1982 ह्या दिसा गोंय सरकारानूय ताचो बोवमान केला. ताणें In search of self fulfilment हें आत्मचरित्रात्मक पुस्तक बरयलां.
- कों.वि.सं.मं.
मार्डुकः पुर्विल्ल्या बॅबिलोनियांतलो एक मुखेल देव. बॅबिलन हें ह्या देवाचें मुखेल पीठ आशिल्लें तसेंच थंय एक व्हड देवूळय आशिल्लें मार्डुक वा मेरोडाख हो मुळांत सुमेरियन लोकांचो गौण देव आशिल्लो. पूण सेमिटिक अँमोराइट लोकांनी बॅबिलोनियांत ताच्या पयल्या राजघराण्याची स्थापणूक केली तेन्ना मार्डुक देवाक सगळ्यांत श्रेश्ठ देव मानलो. ताचे पयलीं ऊरुक हांगाचो स्वर्ग वा मळबांतलो देव अनू, एरिडू हांगाचो उदकाचो देव इआ आनी निप्पूर हांगांचो धर्तरेचो देव एनलिल हे बॅबिलोनियांतले तीन नगरराज्यांचें तीन मुखेल देव आशिल्ले. तांतुतलो अनलिल हो देव खूब बळिश्ट अशें मानताले. बॅहिलोनाचेर जैत मेळयल्ल्या राजांक तांचो नवो देव जाय आशिल्लो म्हूण पयलींच्य तीनूय देवांक मार्डुक देवांत आस्पावन घेवन मार्डुक होच आपलो सगळ्यांत श्रेश्ठ देव अशें ताणीं मानसें. ह्या उपरांतच्या देड हजार वर्सां मार्डुक हो भ2ब्लोनियांतलो श्रेश्ठ देव म्हूण पूज्य मानतालें. ताच्या बापायचें नांव इआ आनी आवयचें नांव दमकिना.
हामुराबी (इ.स पयलीं अठरावो शेंकडो) बॅबिलन हें मेसोपेटोमियाचें सगळ्यांत उंचेले केंद्रस्थान केलें. ताणें कोरांतून घेतिल्ल्या नामनेच्या विधिसंहितेच्या फातराच्या फुडल्या भागार मार्डुक ह्या देवाकडल्यान राजा ही विधिसंहिता घेता अशें शिल्प कोरांतलां. हामुराबी उपरांत सत्तेर आयिल्ल्या कॅसाइट, अँसिरियन, खाल्डियन , पर्शियन आनी मॅसिडोनियन राजांनी बॅबिलनचो सगळ्यांत श्रेश्ट देव मार्ढुक म्हूण कोरांतिल्ले उल्लेख मेळटात.
ह्या उपरांतच्या काळांत बॅबिलोनियांतल्या अँरेमाइक बाशेंत मार्डुक देवाक बेल म्हळ्यार स्वामी, प्रभु म्हटिल्लें दिसता इ.स. पयलीं सव्या शेंकडयाच्या निमाणें बँबिलनचो आनी मार्डुकच्या देवळाची हिबिरू लोकांनी विध्वंस केलो अशें कांय विद्दवानांचें मत आसा. पर्शियन साम्राज्याचो संस्थापक सायरस जेन्ना बॅविलन जिखलें तेना ताणें मार्डुकाच्या व्हडपणाचो आनी पभावीपणाचो भोवमानान ल्लेख केला. इ.स. पयलीं 331त अलेक्झांडरान जेन्ना बॅबिलजिखलें तेन्ना ताणें मार्डुकाचें मोडिल्लें देवूळ परकून बांदपाचो आदेश दिलो. पूण देवूळ बांदपाचे पयलींच अलेक्झांडराक मरण आयलें.
-कों.वि.सं.मं.
मार्तंडः एक पुण्यक्षेत्र. जम्मून आनी काशमीर राज्याच्या अनंतनाग जिल्ह्यांतल्या पुर्विल्ल्या सूर्यमंदिराकातीर नामनेक पाविल्लें एक हिंदूमचें पवित्र ठिकाण. हें श्रीनगचटे आग्नेय दिकेक सिमार 65 किमी. चेर आनी अनंतनागचे ईशान्य दिकेक 8 किमी. चेर आसा. हांगाचें सूर्यमंदिर ऊंच पहाडाचेर बांदलां. पूण सद्या तें भग्नावस्थेतं आसा.
हे सुवातीक बवन (ऊवन) ह्या नांवानूय वलखतात. राजतरंगिणींत हाचो सिंहरोत्सिका असो उल्लेख मेळटा. भाविकांच्या मतान हें ठिकाण सुर्यदेवाची जल्मसुवाची आसून हें देवूळ पांजवांनी बांदलां. जनरल कनिंगहॅमच्या
